پنج‌شنبه 8 آذر 1403

17 نکته درباره صادرات محصولات فسادپذیر کشاورزی

وب‌گاه تابناک مشاهده در مرجع

فرشید فرزانگان؛ عضو هیات‌مدیره اتاق بازرگانی ایران و امارات

محصولات کشاورزی ایران بعد از نفت و مشتقات آن سهم قابل‌توجهی در صادرات ایران داشته و نقش مهمی در تجارت منطقه و کشور های همسایه به‌ویژه امارات دارند، با این‌حال هنوز به‌رغم سال‌ها مراودات تجاری در این حوزه، صادرات با روش سنتی و به همراه مشکلات عدیده ای است که از یک‌سو تلفات و سود آن را کم می کند و از سوی دیگر درآمد ارزی آن را برای کشور و کشاورزان زحمتکش کم می کند؛ درحالی‌که می‌توان با شناسایی گلوگاه ها و مشکلات و ارائه راه‌حل ها، از مسیر بهره‌وری در این حوزه نه‌تنها آورده اقتصادی را بیشتر کرد، بلکه فشار کمتری را به منابع آبی کشور نیز وارد کرد.

در این یادداشت سعی داریم اهم مشکلات و موانع توسعه و صادرات محصولات کشاورزی فسادپذیر را که حاصل طرح مسائل از سوی همکاران صادر کننده و مشاهدات عینی و تجربی است، به‌صورت تیتر وار اشاره کنیم که برخی از آنها نیاز به تغییر رویکرد در حوزه صادرات داشته و برخی از آنها را با تصمیمات منطقی و فاصله‌گرفتن از دست‌انداز ها و چاله های بوروکراسی می‌توان حل و فصل کرد. فهرست مهم‌ترین مشکلات محصولات کشاورزی به شرح زیر است:

1- مشکلات بانکی و نقل و انتقال ارز حاصل از صادرات (مهم‌ترین و اصلی ترین مورد است) و همچنین عدم‌فعالیت شعب ایرانی بانک‌های حاضر در دبی که ضروری است با هماهنگی مقامات رسمی دو کشور بانک‌های ایرانی فعال شده و جایگزین صرافی ها شوند.

2- رفع تعهد ارزی صادرکنندگان محصولات کشاورزی و گل های زینتی که محصولات فسادپذیر هستند با افت 10تا 20‌درصد جرمی، فسادپذیری و عمر کوتاه محصولات در بازگشت ارز حاصل از صادرات در نظر گرفته شود.

3- بررسی رفع تعلیق کارت بازرگانی فعالان این گروه از محصولات در کمیته ای در سازمان توسعه تجارت با نگاه و رویکرد مثبت و درک شرایط و مشکلات صادرات این نوع محصولات.

4- ضروری است مشکلات بیمه ای و ناکافی بودن سقف پوشش بررسی وحل و فصل شود.

5- ضرر های مالی سنگین ناشی از نوسان نرخ ارز و نبود ساز و کار مناسب برای پوشش و پشتیبانی از آن به‌ویژه در مورد این محصولات که قیمت واحد ارزانی دارند، پر اهمیت انگاشته شود.

6- کمبود کانتینر های یخچال دار جهت حمل محموله های کشاورزی فسادپذیر متناسب با سیاست توسعه روابط اقتصادی با کشور های منطقه در دستور کار قرار گیرد، زیرا یکی از اضلاع مهم توسعه این سیاست اقتصادی، لجستیک قوی است.

7- ایجاد خطوط منظم کشتیرانی از مبادی بنادر مختلف جمهوری‌اسلامی ایران به بنادر کشور امارات‌متحده‌عربی در واحد زمان تعریف و به‌صورت منظم عملیاتی شود.

8- تامین سوخت کانتینر های محموله‌بر محصولات کشاورزی دچار مشکل است و به‌صورت آزاد صورت می‌گیرد که لازم است برای کاهش هزینه حمل محصولات ارزان مذکور تمهیداتی در نظر گرفته شود. این اقدام را می‌توان با افزایش بهره‌وری و کاهش اتلاف محصولات فساد پذیر در قالب نگاهی کلی در نقطه سربه‌سر دید یا حتی به‌عنوان پروژه‌ای جدی و توجیه پذیر به‌عنوان یارانه ای برای جلوگیری از اتلاف منابع آبی کشور در نظر گرفت.

9- شناسنامه دار کردن صادرکنندگان و محصولات کشاورزی جهت جلوگیری از برگشت محصولات از سایر کشور ها به دلیل بی کیفیتی، آلودگی به سموم و آفات گیاهی مهم و ضروری قلمداد شود.

10- تسهیل و تسریع فرآیند صادرات در مقایسه با استاندارد های صادرات بین المللی به‌ویژه در مورد محصولات فسادپذیر ضروری است.

11- تهاتر محصولات کشاورزی صادراتی با دیگر محصولات تولیدی کشور های هدف از جمله واردات موز فیلیپین و اکوادور از مبدا امارات‌متحده عربی، نارنگی و انبه پاکستانی یا بادام هندی و امثالهم.

12- واردات و صادرات برخی محصولات کشاورزی از بنادر دیگر مثلا بندر چابهار جهت رونق و توسعه اقتصادی و همچنین ایجاد کریدور شمال به جنوب و بالعکس در جهت اتصال بازار های شمالی و جنوب کشور پراهمیت است.

13- ایجاد پایانه لجستیک حمل‌ونقل با زیرساخت سردخانه مناسب محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی در یکی از بنادر اصلی صورت پذیرد.

14- اتصال حمل‌ونقل های ریلی و زمینی به بنادر فعال دریایی جهت توسعه زیرساخت صادراتی.

15- ثبات در وضع قوانین و مقررات به‌عنوان یک ضرورت مهم انگاشته شود.

16- ایجاد مراکز نمایشگاهی دائمی و چهارفصل محصولات Made In Iran در امارات‌متحده‌عربی اهمیت دارد. این مهم می‌تواند به‌عنوان یک مرکز دائمی برای تمام محصولات تولیدی کشور ایجاد شود.

17- در پایان به اهمیت قابل‌توجه صنعت بسته‌بندی محصولات کشاورزی باید اشاره داشت که به‌رغم پیشرفت‌های غیرقابل انکار، لازم است این موضوع از سوی کلیه فعالان خرد و کلان این حوزه، به‌عنوان اصلی اجتناب‌ناپذیر در توسعه صادرات مورد‌توجه و رعایت دقیق قرار گیرد.