3 نکته درباره دستور طالبان برای حجاب اجباری برقع

عصرایران؛ رضا غبیشاوی - رهبر طالبان افغانستان دستور داده زنان باید در مکان های عمومی، برقع بپوشند. وزارت امر به معروف طالبان هم زنان را تهدید کرده در صورت عدم رعایت، خانواده آنها را مجازات می کند. در این باره می توان گفت:

یونیوفروم یا حجاب؟ اکثریت روحانیون اسلام و متون احکام اسلامی، به نوع و شکل و نام لباس و حجاب اشاره نمی کنند بلکه به ویژگی های حجاب اسلامی برای زنان می پردازند (جزئیاتی مثل اینکه حجاب، موی سر و بدن زن را می پوشاند) و مصداق آن را برعهده خود مسلمانان گذاشته اند اما روحانیون ارشد طالبان و به طور دقیق، رهبری طالبان، وارد مصداق شده و گفته اند زنان باید برقع بپوشند. این برخلاف رویه دینی است.

یک شرکت، کارخانه یا فروشگاه می تواند برای کارکنان خود لباس فرم یا لباس کار تعیین کند و همه ملزم باشند در محل کار از این لباس خاص با رنگ و شکل اعلام شده استفاده کنند اما حکومت نمی تواند کل شهروندان کشور را ملزم به استفاده از یک نوع لباس خاص کند.

این بیشتر تلاش برای یکسان سازی ظاهری شهروندان است تا زمینه یکسان سازی فکری نیز فراهم شود. این در حالی است که افغانستان به لحاظ فرهنگی، مذهبی، نژادی و زبانی و... کشوری متکثر است.

علاوه بر این، با فرمان رهبری طالبان، از این پس برقع نه یک لباس سنتی یا دینی بلکه به یک لباس حکومتی تبدیل می شود که زنان و دختران افغانستان نه برای پیروی از سنت و فرهنگ یا به دلیل احترام به دستورات دینی، بلکه به دلیل ترس از حکومت طالبان و مامورانش، آن را به تن خواهند کرد.

تفاوت طالبان و داعش در چیست؟ آیا برقع مصداق حجاب اسلامی است؟ پاسخ قطعا خیر است چرا که همه روحانیون اسلامی چنین نظری ندارند و تنها اقلیت بسیار کوچکی از این روحانیون که در طالبان افغانستان جمع شده اند چنین نظری دارند.

همان اقلیتی که حکم به تعطیلی مدارس دخترانه و منع حضور زنان در ادارات دولتی می دهند. اینکه اقلیتی نظر خود را بر اکثریتی اعمال کند و مانع از زندگی آزاد و انسانی انسان ها شود خود مصداق ظلم و تضییع حقوق دیگران و نوعی انحصارطلبی است. هم اکنون 56 کشور اسلامی وجود دارد اما در هیچ کدام از این کشورها، برقع اجباری نیست جز در افغانستان. همین موضوع خود نشان دهنده جایگاه طالبان در جهان است. در جهان اسلام تنها در دو کشور، حجاب برای زنان اجباری است که یکی از آنها افغانستان است. با این حال زنان مسلمان زیادی در کشورهای اسلامی و غیراسلامی حجاب خود را رعایت می کنند بدون اینکه مجازات دنیوی بالای سر آنها باشد یا با تهدید و هشدار و مجازات ماموران طالبان درگیر باشند.

اگر قرار باشد یک قرائت نادرست، اقلیت و غیرانسانی از اسلام، مبنای کار و زندگی مسلمانان باشد تفاوت طالبان و داعش چیست؟ داعش نیز با سوءاستفاده از متون و احکام اسلامی یک قرائت نادرست را نتیجه می گیرد و آن را اجرا می کرد و هر مخالفی را به عنوان مخالف اسلام و احکام اسلامی جلوه می داد و مجازات می کرد. همچنین روحانیون اسلام باید در صف مقدم اعتراض و انتقاد به این تصمیم طالبان قرار بگیرند. متاسفانه تاکنون اکثر روحانیون در برابر اقدامات طالبان از جمله منع زنان و دختران به نام اسلام و اخراج زنان کارمند از ادارات دولتی، سکوت کرده اند یا واکنش جدی از خود نشان نداده اند.

 سیاست گام به گام طالبان قبل از رسیدن به قدرت و تصرف حکومت چیزی از اجباری کردن برقع برای زنان اعلام نکرد و حتی یک اشاره را هم نمی توان در سخنان مقامات طالبان پیدا کرد.

آنها تنها درباره الزامی بودن حجاب گفته بودند و اجباری بودن حجاب هم به معنی پوشاندن بدن و موهای یک زن است و نه الزاما برقع. البته این فقط اجباری کردن برقع نیست که مقامات طالبان از قبل آن را اعلام نکردند بلکه چیزهای دیگری هم هست. مثلا آنها تعطیل کردن مدارس دخترانه و جداسازی جنسیتی و زنانه مردانه کردن دانشگاه ها و منع زنان از کار در ادارات دولتی را نیز اعلام نکردند اما بعد از رسیدن به قدرت آنها را اجرایی کردند.

حال برای آینده نیز مشخص نیست چه اتفاقی رخ می دهد و بعید نیست محدودیت ها و اقدامات جنجالی جدیدی را نیز اعلام و اجرا کنند. مثلا اعدام های علنی یا سنگسار زنان و مردان و قطع دست و پا را در ملاء عام برگزار کنند یا به مانند دوره نخست حکمرانی خود، ورزشگاه ها را به میدان اعدام علنی تبدیل کنند. به نظر می رسد طالبان سیاست گام به گام را برای اجرای محدودیت ها و اقدامات جنجالی خود را به یکباره از سر نمی گیرد بلکه یک به یک و پشت سرهم از سر گرفته و می گیرد تا هم از وارد کردن شوک به جامعه داخلی و جامعه جهانی خودداری کند و هم با واکنش های شدیدی روبه رو نشود. زنان و دختران افغانستان در دوره 20 ساله "جمهوری اسلامی" نیز حجاب داشتند اما هم این حجاب به انتخاب خودشان بود و نوع و شکل و جزئیات آن را خود انتخاب می کردند اما حالا در دوره "امارت اسلامی" (طالبان)، برقع اجباری شده است. هر چیز اختیاری نسبت به اجباری آن، از ارزش و جایگاه بالاتری برخوردار است. اجبار زنان به پوشیدن برقع نوعی عقب گرد برای افغانستان و زنان افغانستان به شمار می رود.