450 نسخه خطی از تالیفات مولوی در گنجینه رضوی وجود دارد

سیدمحمدرضا فاضل هاشمی روز سه شنبه در جمع خبرنگاران افزود: بیش از 200 نسخه از این مجموعه‌ها به «مثنوی معنوی» مولانا و منتخب مثنوی با عنوان «لب لباب مثنوی» اختصاص دارد.

وی ادامه داد: یکی از نفیس‌ترین این آثار نسخه‌ای از مثنوی معنوی به شماره ثبت م‌4932 است که در سال 848 قمری به خط نستعلیق و در 307 برگ 23 سطری کتابت شده که میرزا رضاخان نائینی آن را وقف آستان رضوی کرده است.

مسوول امور مخازن نسخ خطی و چاپ‌سنگی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به نسخه‌ای دیگر از نفایس مثنوی معنوی اشاره کرد و گفت: این نسخه به دست حمدالله بن نظام لباسانی در سال 887 قمری به خط نسخ 17سطری در 289 برگ کتابت شده است.

فاضل افزود: بر اساس یادداشت‌های درون اثر، این نسخه که با شماره م‌12390/01 ثبت شده، پیش‌تر در مالکیت مطهر علی‌شاه بوده است و وقف‌نامه آن در بین دفتر اول و دوم موجود است.

وی به معرفی یکی دیگر از نفایس خطی مثنوی معنوی پرداخت و اضافه کرد: این نسخه بین سال‌های 82-1280 قمری کتابت شده و تذهیب فوق‌العاده پرکار و ظریف دوره قاجار که در ابتدای دفاتر 6 گانه دیده می‌شود از امتیازات آن است.

وی ادامه داد: این نسخه در 604 صفحه و به خط نستعلیق خوش 25سطری است که تذهیب و نقاشی هنرمند معاصر، عیسی آلفته، با طرح و نقش‌های مختلف از گل‌های بنفشه و نرگس و زنبق و سنبل و گل محمدی بر نفاست آن افزوده است.

این نسخه‌شناس در ادامه به «دیوان شمس» یا «دیوان کبیر» شامل غزلیات، رباعیات و ترجیع‌بندهای مولانا اشاره کرد و افزود: نسخه‌های بسیاری از این اثر در گنجینه موجود است که دو نمونه از نفیس‌ترین آن‌ها، دیوان شمس به کتابت سال 1058 قمری اهدایی سیدجلال‌الدین تهرانی و دیگری منتخب دیوان به کتابت قرن یازدهم است.

فاضل افزود: نسخه‌ای از دیوان شمس به خط محمدابراهیم استرآبادی که در قرن سیزدهم کتابت شده از دیگر آثار ارزشمند این گنجینه است.

وی همچنین از مثنوی عرفانی «مرغوب القلوب» به قلم شمس تبریزی یاد و اظهار کرد: این اثر کتابی عاشقانه است که در 10 فصل، برخی آیات و روایات و گفته‌های کوتاه عرفا را در موضوع تهذیب نفس، سیر و سلوک و اخلاق پسندیده به نظم کشیده است.

او اضافه کرد: از این اثر نسخه‌های مختلفی در مرکز مخطوطات موجود است که نسخه کتابت شده در سال 1067 قمری توسط علی بن موسی ابراهیم و نسخه قرن دوازدهم به خط محمدفاضل عشقی لاهوری از نفایس آن است.

در تقویم رسمی کشور، هفتم مهرماه، روز بزرگداشت شمس تبریزی و هشتم مهرماه، روز بزرگداشت مولوی نام‌گذاری شده است.

گفتنی است ملاقات جلال‌الدین محمد بلخی فقیه و دانشمند قرن هفتم هجری با شمس تبریزی در سال 642 هجری قمری انقلابی در وی پدید آورد که موجب ترک مسند تدریس و فتوا از سوی او و پرداختن وی به مراقبت و تهذیب نفس و شاعری شد و از آن پس وی به مولوی مشهور شد.

• مثنوی معنوی
• مشهد
• آستان قدس رضوی
• مولانا