7 تا از بدترین غذا‌ها برای مغز شما
مغز شما مهمترین عضو بدن شماست. ضربان قلب، تنفس ریه‌ها و تمام سیستم‌های بدن شما را حفظ می‌کند. به همین دلیل ضروری است که مغز خود را با یک رژیم غذایی سالم در شرایط مطلوب حفظ کنید.
برخی از غذا‌ها اثرات منفی بر روی مغز دارند، بر حافظه و خلق و خوی شما تأثیر می‌گذارند و خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش می‌دهند. تخمین‌ها پیش بینی می‌کنند که زوال عقل تا سال 2030 بیش از 65 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار خواهد داد.
خوشبختانه، شما می‌توانید با حذف برخی غذا‌ها از رژیم غذایی خود، خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. این مقاله 7 غذای بد برای مغز شما را نشان می‌دهد.
1. نوشیدنی‌های قندی
نوشیدنی‌های قندی شامل نوشیدنی‌هایی مانند نوشابه، نوشیدنی‌های ورزشی، نوشیدنی‌های انرژی زا و آب میوه هستند.
مصرف زیاد نوشیدنی‌های شیرین نه تنها سایز دور کمر شما را زیاد می‌کند و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و بیماری قلبی را افزایش می‌دهد، بلکه بر مغز شما نیز تأثیر منفی می‌گذارد.
مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های شیرین احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد، که نشان داده شده است که خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش می‌دهد.
علاوه بر این، سطح قند بالاتر در خون می‌تواند خطر ابتلا به زوال عقل را حتی در افراد بدون دیابت افزایش دهد.
یکی از اجزای اصلی بسیاری از نوشیدنی‌های شیرین، شربت ذرت با فروکتوز بالا (HFCS) است که از 55 % فروکتوز و 45 % گلوکز تشکیل شده است.
مصرف زیاد فروکتوز می‌تواند منجر به چاقی، فشار خون بالا، چربی خون بالا، دیابت و اختلال در عملکرد شریانی شود. این جنبه‌های سندرم متابولیک ممکن است منجر به افزایش خطر درازمدت ابتلا به زوال عقل شود.
مطالعات نشان داده است که مصرف زیاد فروکتوز می‌تواند منجر به مقاومت به انسولین در مغز و همچنین کاهش عملکرد مغز، حافظه، یادگیری و تشکیل نورون‌های مغز شود.
یک مطالعه روی موش‌ها نشان داد که رژیم غذایی سرشار از قند باعث افزایش التهاب مغز و اختلال در حافظه می‌شود. علاوه بر این، موش‌هایی که رژیم غذایی حاوی 11 % HFCS مصرف کردند، بدتر از موش‌هایی بودند که رژیم غذایی آن‌ها حاوی 11 % قند معمولی بود.
مطالعه دیگری نشان داد که موش‌هایی که از رژیم غذایی با فروکتوز بالا تغذیه می‌کردند وزن بیشتری اضافه کردند، کنترل قند خون بدتری داشتند و خطر ابتلا به اختلالات متابولیک و اختلالات حافظه بیشتر بود.
در حالی که مطالعات بیشتری بر روی انسان مورد نیاز است، نتایج نشان می‌دهد که مصرف زیاد فروکتوز از نوشیدنی‌های شیرین ممکن است فراتر از اثرات قند، اثرات منفی بیشتری بر مغز داشته باشد.
برخی از جایگزین‌های نوشیدنی‌های شیرین عبارتند از آب، چای سرد شیرین نشده، آب سبزیجات و محصولات لبنی شیرین نشده.
نوشیدنی‌های شیرین ممکن است خطر زوال عقل را افزایش دهند. شربت ذرت با فروکتوز بالا (HFCS) ممکن است به ویژه مضر باشد و باعث التهاب و اختلال در مغز شود حافظه و یادگیری مطالعات بیشتری در مورد انسان مورد نیاز است.
2. کربوهیدرات‌های تصفیه شده
کربوهیدرات‌های تصفیه شده شامل قند‌ها و غلات بسیار فرآوری شده مانند آرد سفید است. این نوع کربوهیدرات‌ها به طور کلی دارای شاخص گلیسمی (GI) بالایی هستند. این بدان معنی است که بدن شما آن‌ها را به سرعت هضم می‌کند و باعث افزایش سطح قند خون و انسولین می‌شود.
همچنین، زمانی که این غذا‌ها در مقادیر بیشتر مصرف شوند، اغلب دارای بار گلیسمی (GL) بالایی هستند. GL به میزان افزایش سطح قند خون توسط یک غذا بر اساس اندازه وعده اشاره دارد.
غذا‌هایی که دارای GI و GL بالا هستند، عملکرد مغز را مختل می‌کنند. تحقیقات نشان داده است که تنها یک وعده غذایی با بار گلیسمی بالا می‌تواند حافظه را هم در کودکان و هم در بزرگسالان مختل کند.
مطالعه دیگری روی دانشجویان سالم دانشگاه نشان داد که کسانی که چربی و شکر تصفیه شده بیشتری مصرف می‌کنند، حافظه ضعیف‌تری نیز دارند.
این تأثیر بر حافظه ممکن است به دلیل التهاب هیپوکامپ، بخشی از مغز که بر برخی از جنبه‌های حافظه تأثیر می‌گذارد و همچنین پاسخ به نشانه‌های گرسنگی و سیری باشد.
التهاب به عنوان یک عامل خطر برای بیماری‌های دژنراتیو مغز، از جمله بیماری آلزایمر و زوال عقل شناخته می‌شود.
به عنوان مثال، یک مطالعه روی افراد مسن که بیش از 58 درصد از کالری روزانه خود را به شکل کربوهیدرات مصرف می‌کردند، مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد که آن‌ها تقریباً دو برابر خطر ابتلا به اختلال خفیف ذهنی و زوال عقل را داشتند.
کربوهیدرات‌ها ممکن است اثرات دیگری نیز بر روی مغز داشته باشند. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که کودکان شش تا هفت ساله که از رژیم‌های غذایی سرشار از کربوهیدرات‌های تصفیه شده استفاده می‌کنند، در هوش غیرکلامی نیز امتیاز کمتری دارند.
با این حال، این مطالعه نمی‌تواند تعیین کند که آیا مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده باعث این نمرات پایین‌تر می‌شود یا اینکه آیا این دو عامل به سادگی مرتبط هستند.
کربوهیدرات‌های سالم و با GI پایین شامل غذا‌هایی مانند سبزیجات، میوه‌ها، حبوبات و غلات کامل هستند. می‌توانید از این پایگاه داده برای یافتن GI و GL غذا‌های رایج استفاده کنید.
کربوهیدرات با شاخص گلیسمی بالا (GI) و بار گلیسمی (GL) ممکن است حافظه را مختل کند و همچنین افزایش خطر زوال عقل را به همراه دارد. این شامل قند‌ها و غلات بسیار فرآوری شده مانند آرد سفید می‌شود.
3. چربی ترانس بالا
چربی‌های ترانس نوعی چربی غیراشباع هستند که می‌توانند بر سلامت مغز تأثیر منفی بگذارند.
در حالی که چربی‌های ترانس به طور طبیعی در محصولات حیوانی مانند گوشت و لبنیات وجود دارد، اما این‌ها نگرانی عمده‌ای نیستند. چربی‌های ترانس تولید شده به صورت صنعتی که به روغن‌های گیاهی هیدروژنه نیز معروف هستند، مشکل ساز هستند.
این چربی‌های ترانس مصنوعی را می‌توان در مارگارین، فراستینگ، میان وعده‌ها، کیک‌های آماده و کلوچه‌های از پیش بسته‌بندی شده یافت. مطالعات نشان داده‌اند که وقتی افراد مقادیر بیشتری از چربی‌های ترانس مصرف می‌کنند، خطر ابتلا به بیماری آلزایمر، حافظه ضعیف‌تر، حجم مغز کمتر و زوال شناختی را افزایش می‌دهند.
با این حال، برخی از مطالعات ارتباطی بین مصرف چربی ترانس و سلامت مغز پیدا نکرده اند. با این وجود، باید از مصرف چربی‌های ترانس اجتناب شود. آن‌ها بر بسیاری از جنبه‌های دیگر سلامت، از جمله سلامت قلب و التهاب، تأثیر منفی دارند.
شواهد در مورد چربی اشباع مخلوط شده است. سه مطالعه مشاهده‌ای ارتباط مثبتی بین مصرف چربی‌های اشباع شده و خطر ابتلا به بیماری آلزایمر پیدا کرده اند، در حالی که مطالعه چهارم اثر معکوس را نشان داد.
یکی از دلایل این امر ممکن است این باشد که زیرمجموعه‌ای از جمعیت‌های مورد آزمایش حساسیت ژنتیکی به این بیماری داشتند که توسط ژنی به نام ApoE4 ایجاد می‌شود. با این حال، تحقیقات بیشتری در مورد این موضوع مورد نیاز است.
یک مطالعه روی 38 زن نشان داد که کسانی که چربی اشباع بیشتری نسبت به چربی غیراشباع مصرف می‌کنند، عملکرد بدتری در معیار‌های حافظه و شناخت دارند.
بنابراین، ممکن است نسبت‌های نسبی چربی در رژیم غذایی یک عامل مهم باشد، نه فقط نوع چربی. به عنوان مثال، رژیم‌های غذایی سرشار از اسید‌های چرب امگا 3 به محافظت در برابر زوال شناختی کمک می‌کنند. امگا 3 ترشح ترکیبات ضد التهابی را در مغز افزایش می‌دهد و می‌تواند اثر محافظتی به ویژه در افراد مسن داشته باشد.
شما می‌توانید با خوردن غذا‌هایی مانند ماهی، دانه چیا، دانه کتان و گردو، میزان چربی‌های امگا 3 را در رژیم غذایی خود افزایش دهید.
4. غذا‌های بسیار فرآوری شده
غذا‌های بسیار فرآوری شده دارای قند، چربی‌های اضافه شده و نمک هستند. آن‌ها شامل غذا‌هایی مانند چیپس، شیرینی، نودل فوری، ذرت بو داده مایکروویو، سس‌های خریداری شده از فروشگاه و غذا‌های آماده می‌شوند.
این غذا‌ها معمولاً کالری بالایی دارند و ارزش غذایی پایینی دارند. آن‌ها دقیقاً انواع غذا‌هایی هستند که باعث افزایش وزن می‌شوند، که می‌تواند تأثیر منفی بر سلامت مغز شما داشته باشد.
مطالعه‌ای روی 243 نفر نشان داد که افزایش چربی اطراف اندام‌ها یا چربی احشایی با آسیب بافت مغز مرتبط است. مطالعه دیگری روی 130 نفر نشان داد که حتی در مراحل اولیه سندرم متابولیک کاهش قابل توجهی در بافت مغز وجود دارد.
ترکیب مواد مغذی غذا‌های فرآوری شده در رژیم غذایی غربی نیز می‌تواند بر مغز تأثیر منفی بگذارد و به توسعه بیماری‌های دژنراتیو منجر شود. یک مطالعه شامل 52 نفر نشان داد که رژیم غذایی سرشار از مواد ناسالم باعث کاهش سطح متابولیسم قند در مغز و کاهش بافت مغز می‌شود. تصور می‌شود که این عوامل نشانگر بیماری آلزایمر باشند.
مطالعه دیگری شامل 18080 نفر نشان داد که رژیم غذایی سرشار از غذا‌های سرخ شده و گوشت‌های فرآوری شده با نمرات پایین تری در یادگیری و حافظه مرتبط است.
نتایج مشابهی در یک مطالعه بزرگ دیگر روی 5038 نفر یافت شد. رژیم غذایی سرشار از گوشت قرمز، گوشت فرآوری شده، لوبیا پخته و غذای سرخ شده با التهاب و کاهش سریعتر استدلال در طی 10 سال همراه بود.
در مطالعات حیوانی، موش‌هایی که به مدت هشت ماه با رژیم غذایی پرچرب و قند تغذیه شدند، توانایی یادگیری ضعیف و تغییرات منفی در انعطاف‌پذیری مغز را نشان دادند. مطالعه دیگری نشان داد که موش‌هایی که از رژیم غذایی پرکالری تغذیه می‌کردند، اختلالاتی در سد خونی مغزی داشتند.
سد خونی مغزی غشایی بین مغز و خون رسانی به بقیه بدن است. با جلوگیری از ورود برخی از مواد به محافظت از مغز کمک می‌کند.
یکی از راه‌هایی که غذا‌های فرآوری شده ممکن است بر مغز تأثیر منفی بگذارد، کاهش تولید مولکولی به نام فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز (BDNF) است.
این مولکول در بخش‌های مختلف مغز از جمله هیپوکامپ یافت می‌شود و برای حافظه بلندمدت، یادگیری و رشد نورون‌های جدید مهم است. بنابراین، هر گونه کاهش می‌تواند اثرات منفی بر این عملکرد‌ها داشته باشد.
شما می‌توانید با خوردن غذا‌های تازه و کامل مانند میوه‌ها و سبزیجات از غذا‌های فرآوری شده اجتناب کنید.
مصرف آجیل، دانه ها، حبوبات، گوشت و ماهی را فراموش نکنید. علاوه بر این، رژیم غذایی به سبک مدیترانه‌ای نشان داده است که در برابر زوال شناختی محافظت می‌کند.
5. آسپارتام
آسپارتام یک شیرین کننده مصنوعی است که در بسیاری از محصولات بدون قند استفاده می‌شود. مردم اغلب هنگام تلاش برای کاهش وزن از آن استفاده می‌کنند یا زمانی که دیابت دارند از مصرف شکر اجتناب می‌کنند. همچنین در بسیاری از محصولات تجاری یافت می‌شود که به طور خاص برای افراد مبتلا به دیابت مورد هدف قرار نمی‌گیرند. با این حال، این شیرین کننده پرمصرف با مشکلات رفتاری و شناختی نیز مرتبط است، اگرچه تحقیقات بحث برانگیز بوده است.
آسپارتام از فنیل آلانین، متانول و اسید آسپارتیک ساخته شده است.
فنیل آلانین می‌تواند از سد خونی مغزی عبور کند و تولید انتقال دهنده‌های عصبی را مختل کند. علاوه بر این، آسپارتام یک عامل استرس‌زای شیمیایی است و ممکن است آسیب‌پذیری مغز را در برابر استرس اکسیداتیو افزایش دهد.
برخی از دانشمندان پیشنهاد کرده اند که این عوامل ممکن است اثرات منفی بر یادگیری و احساسات داشته باشند، که در صورت مصرف بیش از حد آسپارتام مشاهده شده است.
یک مطالعه به بررسی اثرات رژیم غذایی با آسپارتام بالا پرداخت. شرکت کنندگان حدود 11 میلی گرم آسپارتام به ازای هر پوند از وزن بدن خود (25 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) به مدت هشت روز مصرف کردند.
در پایان مطالعه، آن‌ها تحریک پذیرتر بودند، میزان افسردگی بالاتری داشتند و در تست‌های ذهنی عملکرد بدتری داشتند.
مطالعه دیگری نشان داد افرادی که نوشابه‌های غیرالکلی شیرین شده مصنوعی مصرف می‌کنند، خطر سکته مغزی و زوال عقل را افزایش می‌دهند، اگرچه نوع دقیق شیرین‌کننده مشخص نشده بود.
برخی از تحقیقات تجربی روی موش‌ها و موش‌ها نیز این یافته‌ها را تایید کرده اند.
مطالعه‌ای روی مصرف مکرر آسپارتام در موش‌ها نشان داد که این ماده باعث اختلال در حافظه و افزایش استرس اکسیداتیو در مغز می‌شود. دیگری دریافت که مصرف طولانی مدت منجر به عدم تعادل در وضعیت آنتی اکسیدانی در مغز می‌شود.
سایر آزمایش‌های حیوانی هیچ اثر منفی پیدا نکرده‌اند، اگرچه این آزمایش‌ها اغلب آزمایش‌های بزرگ و تک دوز بودند تا آزمایش‌های طولانی‌مدت. علاوه بر این، موش‌ها و موش‌ها 60 برابر کمتر از انسان‌ها نسبت به فنیل آلانین حساس هستند.
علی‌رغم این یافته‌ها، اگر افراد آسپارتام را در حدود 18 تا 23 میلی‌گرم در هر پوند (40 تا 50 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم) وزن بدن در روز یا کمتر مصرف کنند، به طور کلی به عنوان یک شیرین‌کننده بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود.
طبق این دستورالعمل ها، یک فرد 150 پوندی (68 کیلوگرمی) باید حداکثر میزان مصرف آسپارتام خود را کمتر از 3400 میلی گرم در روز نگه دارد.
برای مرجع، یک بسته شیرین کننده حاوی حدود 35 میلی گرم آسپارتام و یک قوطی معمولی 12 اونسی (340 میلی لیتری) نوشابه رژیمی حاوی حدود 180 میلی گرم است. مبالغ ممکن است بسته به برند متفاوت باشد.
علاوه بر این، تعدادی از مقالات گزارش کرده اند که آسپارتام هیچ اثر نامطلوبی ندارد. با این حال، اگر ترجیح می‌دهید از آن اجتناب کنید، می‌توانید به سادگی شیرین کننده‌های مصنوعی و قند اضافی را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
6. الکل
زمانی که الکل در حد اعتدال مصرف شود، می‌تواند یک افزودنی لذت بخش به یک وعده غذایی خوب باشد. با این حال، مصرف بیش از حد می‌تواند اثرات جدی بر مغز داشته باشد.
مصرف مزمن الکل منجر به کاهش حجم مغز، تغییرات متابولیک و اختلال در انتقال دهنده‌های عصبی که مواد شیمیایی هستند که مغز برای برقراری ارتباط از آن‌ها استفاده می‌کند، می‌شود. افراد مبتلا به الکلیسم اغلب کمبود ویتامین B1 دارند. این می‌تواند منجر به یک اختلال مغزی به نام انسفالوپاتی Wernicke شود که به نوبه خود می‌تواند به سندرم کورساکوف تبدیل شود.
این سندرم با آسیب شدید به مغز، از جمله از دست دادن حافظه، اختلال در بینایی، گیجی و بی ثباتی مشخص می‌شود.
مصرف زیاد الکل نیز می‌تواند در افراد غیر الکلی اثرات منفی داشته باشد.
اپیزود‌های یکبار مصرف شدید الکل به عنوان "نوشیدن بیش از حد الکل" شناخته می‌شود. این دوره‌های حاد می‌توانند باعث شوند که مغز نشانه‌های احساسی را متفاوت از حالت عادی تفسیر کند. به عنوان مثال، افراد نسبت به چهره‌های غمگین حساسیت کمتری دارند و نسبت به چهره‌های عصبانی حساسیت بیشتری دارند. تصور می‌شود که این تغییرات در تشخیص احساسات ممکن است علت پرخاشگری مرتبط با الکل باشد.
علاوه بر این، مصرف الکل در دوران بارداری می‌تواند اثرات مخربی بر روی جنین داشته باشد. با توجه به اینکه مغز آن هنوز در حال رشد است، اثرات سمی الکل می‌تواند منجر به اختلالات رشدی مانند سندرم الکل جنینی شود.
تأثیر سوء مصرف الکل در نوجوانان نیز می‌تواند به ویژه آسیب زا باشد، زیرا مغز هنوز در حال رشد است. نوجوانانی که مشروبات الکلی مصرف می‌کنند دارای اختلالاتی در ساختار مغز هستند.
عملکرد و رفتار، در مقایسه با کسانی که این کار را نمی‌کنند.
به ویژه نوشیدنی‌های الکلی مخلوط با نوشیدنی‌های انرژی زا نگران کننده است. آن‌ها منجر به افزایش میزان مصرف زیاد الکل، اختلال در رانندگی، رفتار پرخطر و افزایش خطر وابستگی به الکل می‌شوند.
یک اثر اضافی الکل، اختلال در الگو‌های خواب است. نوشیدن مقدار زیادی الکل قبل از خواب با کیفیت پایین خواب مرتبط است که می‌تواند منجر به محرومیت مزمن از خواب شود.
با این حال، مصرف متوسط الکل ممکن است اثرات مفیدی از جمله بهبود سلامت قلب و کاهش خطر ابتلا به دیابت داشته باشد. این اثرات مفید به ویژه در مصرف متوسط شراب یک لیوان در روز مورد توجه قرار گرفته است.
به طور کلی، شما باید از مصرف بیش از حد الکل خودداری کنید، به خصوص اگر یک نوجوان یا جوان هستید، و به طور کامل از مصرف زیاد الکل خودداری کنید.
اگر باردار هستید، بهترین کار این است که به طور کامل از نوشیدن الکل خودداری کنید.
7. ماهی پر جیوه
جیوه یک آلاینده فلز سنگین و سم عصبی است که می‌تواند برای مدت طولانی در بافت‌های حیوانی ذخیره شود.
ماهی‌های شکارچی با عمر طولانی به ویژه در برابر انباشت جیوه حساس هستند و می‌توانند مقادیری بیش از 1 میلیون برابر غلظت آب اطراف خود حمل کنند. به همین دلیل، منبع غذایی اولیه جیوه در انسان، غذا‌های دریایی، به ویژه انواع وحشی آن است است.
پس از مصرف جیوه، جیوه در سراسر بدن پخش می‌شود و در مغز، کبد و کلیه‌ها متمرکز می‌شود. در زنان باردار نیز در جفت و جنین متمرکز می‌شود. اثرات سمیت جیوه شامل اختلال در سیستم عصبی مرکزی و انتقال دهنده‌های عصبی و تحریک نوروتوکسین‌ها و در نتیجه آسیب به مغز است.
برای جنین‌های در حال رشد و کودکان خردسال، جیوه می‌تواند رشد مغز را مختل کند و باعث تخریب اجزای سلولی که می‌تواند منجر به فلج مغزی و سایر تأخیر‌ها و نقص‌های رشدی شود.
با این حال، بیشتر ماهی‌ها منبع قابل توجهی از جیوه نیستند. در واقع، ماهی یک پروتئین با کیفیت بالا است و حاوی بسیاری از مواد مغذی مهم مانند امگا 3، ویتامین B12، روی، آهن و منیزیم است. بنابراین، مهم است که ماهی را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم بگنجانید.
به طور کلی توصیه می‌شود که بزرگسالان دو تا سه وعده ماهی در هفته مصرف کنند. با این حال، اگر کوسه یا شمشیر ماهی می‌خورید، فقط یک وعده مصرف کنید، و سپس هیچ ماهی دیگری را در آن هفته مصرف نکنید.
زنان باردار و کودکان باید از ماهی‌های پر جیوه، از جمله کوسه ماهی، اره ماهی، تن، نارنجی، شاه خال مخالی و کاشی ماهی پرهیز کنند یا آن را محدود کنند. با این حال، خوردن دو تا سه وعده ماهی دیگر با جیوه کم در هفته هنوز بی خطر شناخته می‌شود.
بسته به نوع ماهی در منطقه شما، توصیه‌ها ممکن است از کشوری به کشور دیگر متفاوت باشد، بنابراین همیشه بهترین کار این است که با آژانس امنیت غذایی محلی خود برای توصیه‌های مناسب خود مشورت کنید.
همچنین، اگر خودتان ماهی می‌گیرید، ایده خوبی است که با مقامات محلی در مورد میزان جیوه در آبی که از آن ماهیگیری می‌کنید، بررسی کنید.
خط پایان
رژیم غذایی شما قطعا تاثیر زیادی بر سلامت مغز شما دارد.
الگو‌های رژیم غذایی التهابی که سرشار از قند، کربوهیدرات‌های تصفیه شده، چربی‌های ناسالم و غذا‌های فرآوری شده هستند می‌توانند به اختلال در حافظه و یادگیری کمک کنند و همچنین خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند آلزایمر و زوال عقل را افزایش دهند.
چندین ماده دیگر در غذا برای مغز شما نیز خطرناک است.
الکل زمانی که به مقدار زیاد مصرف شود می‌تواند به مغز آسیب زیادی وارد کند، در حالی که جیوه موجود در غذا‌های دریایی می‌تواند عصبی باشد و به طور دائم به مغز در حال رشد آسیب برساند.
با این حال، این بدان معنا نیست که شما باید از تمام این غذا‌ها به طور کامل اجتناب کنید. در واقع، برخی از غذا‌ها مانند الکل و ماهی نیز دارای فواید سلامتی هستند.
یکی از بهترین کار‌هایی که می‌توانید برای مغز خود انجام دهید، پیروی از یک رژیم غذایی غنی از غذا‌های سالم و تازه است.
منبع: سلامت نیوز
از دست ندهید