آتشبس یا آتش بر جان نتانیاهو؟

وضعیت کنونی توپ را به زمین دشمن بازگردانده و با حذف پناهگاه جنگ، بقای سیاسی نتانیاهو را در معرض تهدید سهگانه پاسخگویی سیاسی، حقوقی و فروپاشی ائتلاف قرار داده است.
گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم- بنیامین نتانیاهو امروز در پیچیدهترین و شاید پایانبخشترین مقطع حیات سیاسی خود قرار دارد. او که از آغاز درگیریها تلاش میکرد تا با تبدیل شعار «نابودی حماس» به دستمایه اصلی، بقای کابینه شکننده خود را تضمین کند و با حفظ وضعیت اضطراری جنگی، از مواجهه با تبعات داخلی فاجعه 7 اکتبر و شکستهای میدانی بگریزد، اکنون در مقابل طرحی قرار گرفته که به مثابه حکم پایان مأموریت او عمل میکند.
نتانیاهو با پذیرش طرح آتشبس عملاً آخرین پناهگاه سیاسی خود را از دست داده است. هدف اصلی او در ماههای جنگ، تضمین حضور دائمی خود در رأس معادلات سیاسی و اجرایی از طریق تمدید مستمر درگیریها و حفظ فضای اضطراری جنگی بود. اما تحقق این طرح، به معنای زوال این پناهگاه سیاسی است. مخالفان سیاسی، اعم از جناحهای میانه و راست، در انتظار تثبیت آتشبس هستند. بلافاصله پس از امضا و اجرای توافق، «وضعیت اضطراری» در تلآویو از بین خواهد رفت و نخستوزیر ناچار خواهد شد با عواقب سنگین ناشی از عملیات طوفان الاقصی، تلفات سنگین جنگ و مهمتر از همه، اعتراف ضمنی به شکست در میدان مواجه شود.
فراتر از ابعاد سیاسی و نظامی، پایانیافتن وضعیت اضطراری، نتانیاهو را در معرض خطر جدی حقوقی قرار میدهد. پروندههای چهارگانه فساد او که مدتهاست عامدانه زیر سایه جنگ به تعلیق درآمدهاند، فوراً بازگشایی خواهند شد. با فروکش کردن فضای جنگی، دیگر فرصتی برای گریز عامدانه نتانیاهو از این پروندهها وجود نخواهد داشت و بقای سیاسی او بهطور جدی و از یک جبهه کاملاً متفاوت تهدید خواهد شد.
پذیرش آتشبس، خشم شرکای راست افراطی نتانیاهو، یعنی ایتامار بنگویر و اسموتریچ، را به اوج رسانده است. این دو وزیر، که با تهدید به خروج از کابینه، عملاً بقای کابینه را گروگان گرفتهاند، این عقبنشینی را خیانت به اهداف جنگی میدانند. نتانیاهو بین حفظ ائتلاف و پذیرش الزامات بینالمللی گیر افتاده است. این نارضایتیهای شدید داخلی، ستونهای کابینهای را که او برای گریز از پاسخگویی به آن نیاز دارد، متزلزل کرده است.
عدم تحقق هیچیک از اهداف سهگانه جنگی (نابودی حماس، بازگرداندن اسرا بدون امتیاز و تأمین امنیت)، در کنار تصمیمگیریهای سیاسی مبتنی بر بقای کابینه، شکاف میان فرماندهان ارتش و سطح سیاسی رژیم صهیونیستی را به نقطه اوج خود رسانده است. ارتش بهدنبال مدیریت عقلانیتر بحران است، اما کابینه تحت نفوذ راست افراطی، ملاحظات سیاسی را بر مسائل استراتژیک ترجیح میدهد. این وضعیت، بحران بیاعتمادی و ناهماهنگی را در قلب ساختار امنیتی رژیم اسرائیل تثبیت کرده است.
آنگونه که تحلیلهای موجود نشان میدهند، طرح پیشنهادی اخیر، نه یک راهکار برای پیروزی رژیم صهیونیستی، بلکه سندی بر تغییر موازنه قوا است. استیصال دشمن در برابر پاسخ هوشمندانه حماس و عدم تحقق اهداف نظامی نتانیاهو، نشان میدهد که این طرح، علیرغم منشأ خارجیاش، عملاً محصول فشار مقاومت و دست برتر نظامی و سیاسی حماس در میدان است. شکست استراتژیک دشمن صهیونیستی در غزه به امری قطعی و غیرقابل بازگشت تبدیل شده است. وضعیت کنونی توپ را به زمین دشمن بازگردانده و با حذف پناهگاه جنگ، بقای سیاسی نتانیاهو را در معرض تهدید سهگانه پاسخگویی سیاسی، حقوقی و فروپاشی ائتلاف قرار داده است.