آخرین وضعیت از انتقال آب از دریای عمان به شرق کشور

اجرای طرح انتقال آب از دریای عمان به استان‌های شرقی کشور شامل سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی در دستور کار قرار دارد، شهریورماه سال 1398، تفاهمنامه انتقال آب دریای عمان به استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان در مشهد امضا و سال 1400 عملیات اجرایی آن آغاز شد.

با اجرای این طرح 280 میلیون مترمکعب آب به استان سیستان و بلوچستان منتقل می‌شود، 100 میلیون متر مکعب از این آب در بخش آشامیدنی و 180 میلیون متر مکعب نیز در بخش صنعت و خدمات مصرف خواهد شد. در واقع طرح انتقال آب دریای عمان با هدف رفع کمبود آب مناطق مختلف استان سیستان و بلوچستان و با اولویت شهرهای ساحلی و همچنین شمالی استان تعریف شده، اجرای این طرح تا کنون 15 درصد پیشرفت فیزیکی داشته اما پیشرفت طرح در خراسان رضوی بیشتر بوده و به 25 درصد رسیده است.

پیشرفت این طرح در بخش مشهد به چابهار پررنگ تر از سایر بخش‌هاست و در مسیر مشهد تا تربت حیدریه حدود 80 درصد از مسیر جاده سرویس (مسیری با عرض 187 متر که برای عبور دستگاه‌های سنگین خاکبرداری و لوله گذاری ایجاد می‌شود) اجرا شده و خاکبرداری نیز به مراحل پایانی رسیده است.

عبداللهی، مجری مطالعات طرح انتقال آب از دریای عمان به شرق کشور در این رابطه اعلام کرد: برای انتخاب پیمانکار اجرای لوله گذاری در این مسیر، مناقصه در حال برگزاری است و ساخت لوله‌های مورد نیاز در کارخانه مربوطه آغاز شده و برای اجرای این طرح در مسیر تربت حیدریه به گناباد نیز پیمانکار در مرحله انتخاب است و در مسیر سنگان خواف به گناباد نیز جاده سرویس اجرا شده و پیمانکار لوله گذاری نیز انتخاب و عملیات لوله گذاری به طول 130 کیلومتر در حال اجراست.

وی اضافه کرد: در چابهار نیز ساخت آبگیر با 40 درصد پیشرفت در حال اجرا بوده و قراردادهای مربوط به سرمایه گذاری و خرید تاسیسات آب شیرین کن منعقد شده، زمین مورد نیاز برای ساخت تصفیه خانه، آب شیرین کن و آبگیر نیز در اختیار قرار گرفته و همه مجوزهای لازم اخذ شده است.

عبداللهی افزود: اعتبار پیش بینی شده برای اجرای طرح انتقال آب از دریای عمان به شرق کشور 100 هزار میلیارد تومان بود که با مهندسی ارزش و پیش بینی تونل‌های حفاری در مسیر انتقال، طول طرح از 1512 کیلومتر به 1350 کیلومتر تقلیل یافت که این موضوع منجر به کاهش هزینه‌ها تا سقف 85 هزار میلیارد تومان شده است.

از سوی دیگر ششم شهریور 1401 و در اجرای تکلیف مقرر در ماده واحده قانون انتقال آب از دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان مبنی بر فراهم کردن زمینه سرمایه گذاری داخلی یا خارجی برای برداشت آب، نمک زدایی، انتقال آب و استفاده از نمک و فلزات بازمانده از دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان، هیأت وزیران آیین نامه اجرایی این ماده را به تصویب رساند.

به موجب این آیین نامه، علاوه بر همکاری همه دستگاه‌های اجرایی برای صدور مجوزهای مورد نیاز در چارچوب قوانین و مقررات و تسهیل فرآیند اجرای طرح، وزارت نیرو برای مناطقی از استان که از منابع آب انتقالی طرح برخوردار می‌شوند، از طریق فرآیند بازتخصیص آب، سهم آب سطحی و زیرزمینی تخصیص یافته به صنایع را با منابع آب انتقالی طرح جایگزین خواهد کرد.

وزارت نیرو همچنین حداکثر دو ماه پس از ابلاغ این آیین نامه، نقاط مصرف اولویت‌دار را برای انتقال آب به منظور تأمین آب شرب و میزان نیاز آبی مربوط تعیین و به شرکت تأمین آب صنایع و معادن به عنوان شرکت سرمایه گذار و مجری طرح اعلام کند و با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور، برای تأمین آب شرب از محل طرح، قرارداد خرید تضمینی آب شرب با شرکت مذکور منعقد می شود.

با توجه به همین موضوع نیز عملیات اجرایی طرح ملی نمک‌زدایی و انتقال آب از دریای عمان به سیستان‌وبلوچستان در 4 جبهه ایجاد آب‌گیر، تاسیسات شیرین‌سازی، خرید تجهیزات و سامانه خط انتقال در حال اجرا است. در این باره حسین مدرس خیابانی استاندار سیستان وبلوچستان با اشاره به اینکه به طرح هایی که برای تامین آب سیستان وبلوچستان در دستور کار است اعلام کرد: در راستای اجرای طرح انتقال آب دریای عمان تاکنون برای 140 کلیومتر لوله تامین و عقد قرارداد با پیمانکاران انجام شده همچنین در حوزه انتقال آب دریای عمان گودبرداری به صورت کامل انجام شده و آماده بتن ریزی است.