آیا استریمرهای بازی در مواقع بحرانی می‌توانند نقش‌آفرینی کنند؟

استریمرهای گیم، با داشتن جامعه مخاطب قوی، قابلیت آن را دارند که در جریان بحران‌های بزرگی مانند جنگ، نگاه جهانی را تغییر دهند.

به گزارش خبرنگار مهر، در عصر حاضر، استریمرهای بازی که در نگاه اول سرگرم‌کنندگانی مجازی به نظر می‌رسند، در شرایط بحرانی مانند جنگ، نقشی فراتر از بازی یافته و به بازیگرانی مؤثر در عرصه جهانی بدل می‌شوند. این افراد با پلتفرم‌های گسترده و مخاطبان میلیونی خود، به کانال‌هایی حیاتی برای انتشار اخبار و اطلاعات در زمان واقعی، افشای تبلیغات گمراه‌کننده و همچنین بسیج کمک‌های بشردوستانه بین‌المللی تبدیل می‌شوند. توانایی آن‌ها در برقراری ارتباط مستقیم و بی‌واسطه با نسلی جوان و جهانی، باعث می‌شود بتوانند توجه افکار عمومی را به مسائلی جلب کنند که ممکن است توسط رسانه‌های سنتی نادیده گرفته شوند. بنابراین، آن‌ها نه تنها به عنوان مرجعی برای اطلاع‌رسانی، بلکه به عنوان دیپلمات‌های غیررسمی و کنشگرانی تأثیرگذار در شکل‌دهی به درک جهانی از درگیری‌ها عمل می‌کنند.

دسترسی فوری به اطلاعات از دل جنگ

برخلاف رسانه‌های رسمی که برای رعایت روال‌های خبرنگاری زمان می‌برند، استریمرها می‌توانند به‌طور زنده، از مناطق جنگی گزارش دهند. آن‌ها می‌توانند تصاویر و صداهایی را پخش کنند که احساسات مخاطب را مستقیم هدف می‌گیرد و توجه جهانی را سریع‌تر جذب می‌کند. این گزارش‌های بی‌واسطه و خام، امکان درک بی‌سابق‌های از واقعیت میدان نبرد را فراهم می‌کنند. چنین محتوایی نه تنها آگاهی‌بخش است، بلکه قدرت بسیج افکار عمومی و ایجاد فشار بین‌المللی را نیز دارد.

اعتماد و صمیمیت یک به یک

استریمرها ارتباط نزدیک‌تری با مخاطب خود برقرار می‌کنند. این ارتباط باعث می‌شود پیام‌ها مؤثرتر منتقل شوند و احتمال پذیرش و تأثیرگذاری افزایش یابد. این حس صمیمیت و اعتماد، مخاطب را از یک بیننده منفعل به یک کنشگر فعال تبدیل می‌کند. این تعامل مستقیم امکان گفت‌وگو و پرسش و پاسخ را فراهم می‌سازد که در رسانه‌های سنتی کمتر یافت می‌شود. در نتیجه، بسیج برای کمک‌های انسان‌دوستانه یا فشار سیاسی با سرعت و کارایی بیشتری انجام می‌پذیرد.

نفوذ به مخاطبان جدید

در بسیاری از موارد مردم جوان یا آن‌هایی که به رسانه‌های رسمی نگاه نمی‌کنند، از طریق پلتفرم‌های گیمینگ اطلاع‌رسانی می‌شوند؛ مخاطبانی که در صورت نبود استریمرها، از اخبار جنگ بی‌اطلاع می‌ماندند. این دسترسی مستقیم به نسلی که رسانه‌های سنتی را دنبال نمی‌کنند، شکاف اطلاعاتی مهمی را پر می‌کند. استریمرها با زبان و قالبی آشنا برای این نسل، پیام‌های پیچیده را به شکلی قابل درک منتقل می‌کنند. بنابراین نقش آن‌ها در آگاهی‌بانی به گروه‌های حاشیه‌نشده از جریان اصلی رسانه، حیاتی است.

نمونه‌های موفق جهانی

1- لوماتکین / لوماکا (Lomaka) استریمر اوکراینی؛

ولادیمیر لوماتکین، با نام کاربری لوماتاکا، در خلال حمله روسیه به شهر خارکف، تصاویر و ویدئوهای بمباران را زنده منتشر کرد. بیشتر دنبال‌کنندگان او در روسیه حضور داشتند و اکنون بسیاری گفتند «از آنچه رئیس‌جمهورشان می‌گوید عذرخواهی می‌کنند». این نمونه، نقش تأثیرگذار مستندات واقعی را برجسته می‌سازد.

2- بابی Bobuubi یا Bobi فرار از جنگ و تبدیل به فعال اجتماعی؛

پاول، با نام بابی، استریمر بازی Escape from Tarkov، در لحظات اول جنگ در جریان پخش زنده‌ای گفت که همسر و فرزندانش را همراه خود می‌برد:

"... صدای گلوله‌ها نصف کیلومتر آن‌طرف‌تر بود..."

با کمک جامعه بین‌المللی خود از مسیر امنی عبور کرد و سپس به جای فرار، در یک روستا ماند و به پناهندگان کمک کرد و کمپینی به نام gamers4ukraine راه انداخت.

3- حسن پایکر (Hasan Piker) جمع‌آوری میلیاردها تومان برای امور امدادی؛

یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین استریمرهای سیاسی (political streamer) دنیا است. در جریان جنگ اوکراین بیش از 200,000 دلار برای کمک‌رسانی جمع‌آوری کرد و حدود 70,000 نفر آن را آنلاین تماشا کردند. همچنین در حوادث دیگر مثل جنگ غزه و زلزله ترکیه - سوریه، کمک‌های خیریه قابل‌توجهی را سازماندهی کرده است.

4-SAWAYAN گروه یوتیوبری اوکراینی در ژاپن؛

این برادران اوکراینی، پس از حمله در مارس 2022، به‌صورت زنده به جمع‌آوری کمک برای کشورشان پرداختند. در یک استریم سوپرچت 3.59 میلیون ین (حدود 26000 دلار) جمع‌آوری شد. همچنین جلسات رسمی مطبوعاتی برگزار کردند و با شخصیت‌های سیاسی گفتگو کردند.

تأثیرات گسترده و تغییر نگاه جهانی

1. شفافیت در برابر پروپاگاندا؛

رسانه‌های رسمی دولتی، مثل روسیه، در انتشار دقیق و بدون سانسور محدودیت دارند. استریمرها ابزاری برای نمایش واقعیات جنگ هستند؛ تصاویر و روایت‌هایی که علیه روایت رسمی عمل می‌کنند.

2. جذب توجه رسانه‌های سنتی؛

ویدئوها یا لحظه‌های پخش زنده استریمرها اغلب توسط شبکه‌های خبری جهان بازنشر می‌شوند، چون رسانه‌های رسمی گاهی به این سرعت و دسترسی نمی‌رسند.

3. تقویت جنبش‌های خیریه و امدادی؛

فعالیت‌هایی مثل کمپین gamers4ukraine یا جمع‌آوری کمک توسط Hasan جذب‌کننده میلیون‌ها دلار کمک بود و نقش بزرگی در حمایت از غیرنظامیان داشت.

4. تغییر ذهنیت مخاطبان جوان؛

تماشاگرانی که از طریق گیم و استریم وارد موضوعات می‌شوند، اطلاعات را با حس همذات‌پنداری بهتر درک می‌کنند و ممکن است به آگاهی سیاسی بیشتری برسند.

5. ایجاد شبکه‌های جهانی پشتیبانی؛

جامعه بین‌المللی دنبال‌کنندگان استریمرها، مانند کمک‌های هدایت مسیر برای Bobi یا افزایش کمک‌های مالی در استریم‌های Hasan، نشان می‌دهد که چگونه شبکه آنلاین می‌تواند به اقدام‌های واقعی بدل شود.

6. جمع‌آوری کمک‌های مالی؛

استریمرها معمولاً از پلت‌فرم‌های خود برای جمع‌آوری کمک‌های مالی برای سازمان‌های خیریه استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، در زمان جنگ‌ها یا بلایای طبیعی، بسیاری از استریمرها کمپین‌های جمع‌آوری کمک برگزار می‌کنند و با به اشتراک‌گذاری لینک‌های دونیشن، بینندگان خود را تشویق به کمک مالی می‌کنند.

7. افزایش آگاهی؛

استریمرها از پلت‌فرم خود برای افزایش آگاهی عمومی درباره بحران‌ها و جنگ‌ها استفاده می‌کنند. آن‌ها به توضیح شرایط دشواری که مردم در آن مناطق تجربه می‌کنند می‌پردازند و اطلاعات مهمی درباره نیازهای انسان‌ها و سازمان‌های خیریه ارائه می‌دهند.

8. ایجاد فضاهای امن؛

استریمرها با ایجاد فضاهای آنلاین برای گیمرها و جوانان، به آن‌ها این امکان را می‌دهند تا از طریق بازی و گفتگو با یکدیگر، احساس تنهایی و اضطراب را کاهش دهند. این فضاها می‌توانند به نوعی حس همبستگی و پشتیبانی را تقویت کنند.

9. حمایت از روحیه مثبت؛

بسیاری از استریمرها با ایجاد محتوای سرگرم‌کننده تلاش می‌کنند تا روحیه مثبت را در جامعه حفظ کنند. این اقدامات می‌تواند به کاهش استرس و افسردگی در میان جوانان و حتی بزرگترها کمک کند.

10. اعمال فشار بر روی مسئولین؛

برخی از استریمرها با استفاده از محبوبیت خود، به نقد سیاست‌ها و اقداماتی که منجر به جنگ یا بحران‌ها می‌شود پرداخته و سعی دارند تا مسئولین را به عمل وادار کنند.

11. تقویت جوامع محلی؛

استریمرها با همکاری با سایر گیمرها و محتواسازان، سعی در تقویت جامعه‌های محلی دارند. این همکاری‌ها می‌توانند به تبادل دانش، تجربیات و منابع کمک کنند و احساس همبستگی را بهبود بخشند.

12. حمایت از پناهندگان؛

برخی از استریمرها به طور خاص به حمایت از پناهندگانی که از مناطق جنگی فرار کرده‌اند می‌پردازند و در این راستا، فعالیت‌های مانند جمع‌آوری پول برای کمک به آن‌ها را سامان‌دهی می‌کنند.

چالش‌ها و محدودیت‌ها

اطلاعات نادرست: برخی استریمرها خبرهای غیرمستند منتشر کرده‌اند. موج اطلاعات در سرعت بالا ممکن است باعث انتشار اخبار غلط شود.

محدودیت دسترسی: مانند لوماتاکا و سایر استریمرها، ممکن است تحت فشار مقامات دولتی قرار گیرند یا کانالشان به‌خاطر محتوای حساس محدود شود.

خطر شخصی: استریم زنده از مناطق جنگی، خطر در معرض هدف بودن را افزایش می‌دهد. برخی، مانند Bokuchava، مجبور به قطع موقتی فعالیت شدند.

اقدامات اجتماعی استریمرها در شرایط جنگی

1. همراهی با سازمان‌های معتبر؛

همانند Hasan Piker که با CARE همکاری کرد، اتکا به نهادهای رسمی می‌تواند مشروعیت و اعتماد بیشتری به اقدامات ببخشد.

2. شفافیت و بررسی منابع؛

همراهی اخبار با اشاره به منابع رسمی یا هشدار درباره صحت محتوا، به کاهش خطرات کمک می‌کند.

3. هوش احساسی و همدلی واقعی؛

روایت‌های انسانی و حقیقی، مثل Bobi که برای کمک به سالمندان مانده بود، تأثیرگذاری بیشتری دارند.

4. هم‌افزایی با دیگر فعالان؛

همکاری میان استریمرها، مانند گروهSAWAYAN، یا کمپین‌های مشترک، می‌تواند دامنه کمک فرهنگی و اقتصادی آن‌ها را گسترش دهد.

بازیکنان و استریمرهای گیم، با داشتن جامعه مخاطب قوی، قابلیت آن را دارند که در جریان بحران‌های بزرگی مانند جنگ، نگاه جهانی را تغییر دهند. آن‌ها نه‌فقط گزارشگر بلکه فعالان اجتماعی، خیریه‌گردان و حاملان پیام امید و عدالت‌اند.

از گزارش زنده لوماتاکا تا تلاش جانانه Bobi، از کمپین‌های میلیاردی Hasan تا جمع‌آوری کمک زنده SAWAYAN - همگی گواه آن هستند که قدرت روایت و موبایل پخش زنده، می‌تواند مرزها را بشکند و جهانیان را در لحظات بحرانی به هم نزدیک‌تر کند.

در نهایت، اگر استریمرها بتوانند گزارش مستند، صداقت، حساسیت و همکاری واقعی را با هم همراه کنند، قادر خواهند بود نه‌تنها نگاه بلکه درک، همدلی و حتی سیاست جهانی را به سوی انسانیت هدایت کنند.