آیا "دریاچه ارومیه" در مسیر تبدیل شدن به بیابان قرار گرفته است؟!

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، راضیه لک با بیان اینکه دریاچه ارومیه در شرایط برگشت‌ناپذیر قرار دارد، اظهار کرد: ما باید با برنامه‌ریزی شرایطی را فراهم کنیم که محیط پلایایی (زمین‌هایی که علف و گیاه در آن نروید و زمینی سخت و کوبیده شده داشته باشد) دریاچه ارومیه به سمت بیابانی‌شدن نرود.

وی با تأکید بر اینکه این دریاچه در هیچ زمانی خالی از مطالعه و تحقیق نبوده است، افزود: آخرین مطالعاتی که بر روی این حوضه آبریز انجام شد، در زمینه پایش شورابه‌های آن در زمان‌های مختلف است.

رئیس پژوهشکده علوم‌زمین سازمان زمین‌شناسی با بیان اینکه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور نخستین نهاد علمی بود که اعلام کرد دریاچه ارومیه در معرض خشک شدن قرار دارد، اظهار کرد: تز دکتری من بر روی دریاچه مهارلو بود و از آنجایی که شرایط این دریاچه مشابه دریاچه ارومیه است، تصمیم گرفتیم مطالعه بر روی دریاچه ارومیه را آغاز کنیم و زمانی که ما مطالعه بر روی این دریاچه را آغاز کردیم، سطح آب این حوضه آبریز به سرعت در حال کاهش بود.

لک ادامه داد: در کنار آن با همکاری برخی از محققان محیط‌زیستی با مسئولان وزارت نیرو دیدار و اعلام کردیم اگر روند عدم تخصیص حقابه دریاچه ارومیه ادامه یابد، این حوضه تبدیل به پلایا و بعد از آن خشک خواهد شد که در آن زمان مسئولان وزارت نیرو با این گفته موافق نبودند و تأکید داشتند که خشک شدن دریاچه ارومیه به دلیل تغییر اقلیم است و عوامل انسانی و سدسازی و عدم تخصیص حقابه در خشک شدن این دریاچه نقش کمتری دارد!

رئیس پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی کشور تصریح کرد: از این رو همایشی با همکاری دانشگاه برلین در این دانشگاه با حضور متخصصان برگزار شد و برخی از مسئولان وزارت نیرو نیز در آن حضور یافتند و در این همایش نیز وزارت نیرو متأسفانه گزارشی در خصوص تغییر اقلیم و افزایش گرمای 2 درجه سانتی‌گراد ارائه و اعلام کردند دریاچه ارومیه به همین دلیل خشک شده است.

وی اضافه کرد: در این همایش یکی از متخصصان حوزه تغییر اقلیم به این گزارش اعتراض کرد و گفت افزایش دمای 2 درجه سانتی‌گراد علمی نیست و اگر این میزان افزایش دما باشد، ما باید آلمان را ترک کنیم و پیشنهاد داد باید عوامل انسانی مورد بررسی قرار گیرد.

لک با بیان اینکه برگزاری این همایش اثرات خوبی بر رویکرد وزارت نیرو داشت، بیان کرد: بعد از این همایش، مسئولان وزارت نیرو بیشتر به این موضوع توجه کردند ضمن آنکه در این زمینه نتیجه مغزه‌گیری ما از دریاچه ارومیه استخراج شد و به آنها نشان دادیم بر اساس این نتایج این دریاچه در طول 13 میلیون سال گذشته با نوسانات آبی مواجه بوده اما هیچ‌گاه خشک نشده است.

رئیس پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی با تأکید بر اینکه آنچه که دریاچه ارومیه را در آستانه نابودی قرار داده، مدیریت ناکارآمد در بخش منابع آب است، افزود: ما از زیرزمین آب‌های زیرزمینی را استخراج کردیم، به گونه‌ای که چشمه‌هایی که وارد این دریاچه می‌شدند، خشک و بی‌رمق شدند و از روی زمین نیز حقابه این دریاچه را ندادیم!

وی گفت: آنچه که آب‌های سطحی دریاچه ارومیه را تأمین می‌کند، تنها محدود به آب‌های سطحی و رودخانه‌ها نمی‌شود، بلکه آب‌های زیرزمینی در آن نقش دارد که در حال حاضر به آن نمی‌رسد؛ از این رو از سال 90 این دریاچه تبدیل به پلایا شد.

رئیس پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی در این‌باره توضیح داد: زمانی که محیطی تبدیل به پلایا می‌شود، به نظر من نمی‌توان آن را به شرایط قبل بازگرداند؛ چرا که محیط رسوبی، تغییر کرده و ما برای دریاچه ارومیه شرایطی را فراهم کردیم که برگشت‌ناپذیر است و زمان زیادی را می‌طلبد تا به تراز اکولوژی قبل بازگردد.

لک با تأکید بر اینکه حفظ پلایاها دشوار است، خاطرنشان کرد: در حال حاضر باید برای این دریاچه به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که از محیط پلایایی به سمت بیابانی شدن نرود، در غیر این صورت اثری از این دریاچه باقی نخواهد ماند.