آیا دولت به مجلس «رو دست» زد؟/ سازمان برنامه برنامه هفتم را اواخر فروردین1402 به هیات دولت می دهد

رسول سلیمی: دولت برنامه هفتم توسعه را باید 15آبان ماه به مجلس ارسال می کرد، اما هنوز ارسال نکرده است. قالیباف در جلسه سران قوا با رئیسی توافق کرده بود، دولت، برنامه هفتم توسعه را قبل از لایحه بودجه 1402 به مجلس تقدیم کند. اما سخنگوی دولت نیز بر خلاف آنچه مجلسی ها بر مقدم بودن برنامه توسعه هفتم تاکید داشتند، در جدیدترین اظهار نظرش گفته بعد از بازگشت مجلسی ها از تعطیلات یلدایی، لایحه بودجه به مجلس ارسال خواهد کرد.

در همین حال دو نکته حائز اهمیت است. اول آنکه بابک افقهی سرپرست معاونت امور مجلس، حقوقی و توسعه منطقه‌ای سازمان برنامه و بودجه کشور پیش بینی کرده: «تا پایان فروردین‌ماه سال آینده نسخه اولیه برنامه به هیئت محترم وزیران تقدیم شود و پس از آن روند بررسی و تصویب برنامه هفتم در دولت و مجلس آغاز گردد.» این در حالی است که اکثریت نمایندگان مجلس معتقدند باید برنامه هفتم توسعه در سال جاری ارائه و قبل از تصویب بودجه سال1402 در مجلس بررسی شود.

استدلال درست نمایندگان مجلس این است که برنامه هفتم توسعه سندی بالادستی است و اسناد برنامه بودجه باید بر مدار آن نوشته شود. از سوی دیگر تاخیر در تصویب برنامه هفتم توسعه، برنامه سال های آینده را نیز به تاخیر می اندازد. از این رو با تاخیر در تدوین برنامه هفتم توسعه، روند توسعه در کشور با تاخیر زمانی مواجه می شود. چه آنکه دولت رئیسی تاکنون یک سال از مجلس فرصت گرفته تا برنامه را بنویسد اما تاکنون این برنامه نگارش نشده و دولت رئیسی در حال اجرای برنامه ششم توسعه است که در دولت روحانی نوشته شده است.

از یک سو اگرچه رهبر معظم انقلاب 23 فروردین 1401 نیز در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام، نسبت به تاخیر در ارسال برنامه هفتم انتقاد کردند و گفتند: «این برنامه قرار بود سال گذشته تدوین و از امسال اجرایی شود که نشد اما امسال دولت و مجلس همت کنند تا برنامه هفتم بر اساس سیاست‌های کلی نظام، تدوین و تصویب شود.»

از سوی دیگر متاسفانه تاخیر در ارسال برنامه هفتم توسعه که تخلف آشکار دولت محسوب می شود از سوی نمایندگان مجلس یازدهم پیگیری نمی شود. این موضوع قبلا در گزارش خبرآنلاین به عنوان تخلف مضاعف دولت و مجلس ارزیابی شده بود که خسارت های ناشی از آن را اقتصاد کشور و مردم متحمل خواهند شد.

حالا این سوال مهم مطرح است که با وجود تاکید نمایندگان مجلس درباره ضرورت ارسال برنامه هفتم در سال1401 و فرصت های داده شده به دولت، آیا مدیران دولت رئیسی در سازمان برنامه و بودجه، عامدانه برنامه هفتم توسعه را با تاخیر مواجه کرده اند تا آن را در اوایل سال 1402 ارائه کند؟ در صورت صحت این گزاره، گویا دولت رئیسی در اندیشه تصویب بودجه 1402 بدون ارائه برنامه هفتم توسعه است.

این در حالی است که نمایندگان مجلس و شخص قالیباف در هفته های گذشته، تلاش زیادی را برای قانع کردن دولت در ارائه برنامه هفتم انجام دادند اما دولت در اقدامی که به استناد گفته های مسئولان سازمان برنامه و بودجه، قابل پیش بینی بوده، ارسال برنامه هفتم را قرار است تا اوایل سال جدید1402 به تاخیر اندازد. عمل انجام شده ای که مجلس را در وضعیت اجباری تصویب لایحه بودجه قرار خواهد داد. وضعیتی که از آن به «رودست سیاسی» توصیف می کنند.

از سوی دیگر خبرآنلاین مطلع شده، متاثر از تاخیر دولت در ارائه برنامه هفتم توسعه، مرکزپژوهش های مجلس از سوی قالیباف ماموریت گرفته تا نسخه ای مطابق نظر نمایندگان مجلس از برنامه هفتم توسعه را تهیه کند. این موضوع که در تاریخ 70 ساله برنامه نویسی در ایران بی سابقه است و همیشه دولت ها پیشقدم در نگارش برنامه های توسعه ای کشور بودند، حالا چشم اندازی متفاوت از سیاست ورزی در ایران را پیش روی مردم ایران قرار می دهد.

در همین حال نمایندگان مجلس بیش از قبل به دولت توصیه کردند باید «برنامه هفتم توسعه براساس واقعیت‌ها تدوین شود نه آمال و آرزوها». این نمایندگان معتقدند «باید برای فناوری هسته‌ای نیز براساس واقعیت‌ها برنامه‌ریزی کرد»

دسته ای دیگر از نمایندگان مجلس با تاکید بر اینکه اساسا دولت ها برنامه گریز هستند، خطاب به دولت رئیسی گفتند «تأخیر در ارائه برنامه هفتم و بودجه سالیانه می‌تواند بررسی آن را دچار ناپختگی کند». در همین حال محسن زنگنه نماینده مجلس تاکید کرده «وقتی ما برنامه ای نداشته و یا آن را با تاخیر مد نظر قرار دهیم عملاً این سوال پیش می آید که بودجه قرار است چه اهدافی را محقق کند؛ همچنین در این شرایط این نگرانی وجود دارد که ممکن است بودجه به سمت روزمره گی و رفع مسائل آن پیش رود و این مسئله به خودی خود احتمال زیادی را برای هدر رفت منابع کشور ایجاد خواهد کرد.»

انتقاد به تاخیر بیش از یکساله دولت برای ارسال برنامه هفتم توسعه به اینجا ختم نشده است. احد آزادی خواه نماینده ملایر و عضو کمیسیون کشاورزی با تاکید بر اینکه «دولت حتما باید اتفاقات ناگوار در زمینه تاخیر در ارسال برنامه هفتم توسعه و لایحه بودجه سال آینده به مجلس را جبران کند.» گفته «دولت علی رغم عدم ارسال برنامه هفتم توسعه به مجلس بیش از دو هفته نیز در ارائه لایحه بودجه سال آینده تاخیر داشته است، این گونه اقدامات موجب نابسامانی در اجرای پروژه ها و عدم هماهنگی بین دستگاه‌ها می‌شود.»

کارشناسان سیاسی معتقدند متاثر از ناتوانی دولت رئیسی در نوشتن برنامه هفتم توسعه، اصولگراها در اندیشه تغییر ریل دولت به سمت قالیباف هستند و قالیباف از هم اکنون با نگارش برنامه هفتم توسعه که قرار است دولت های سیزدهم و چهاردهم آن را اجرا کنند، برنامه ای را می نویسد که در آینده خودش در پاستور اجرا کند. نقشه راهی گازانبری که از هم اکنون چینش افراد وابسته به قالیباف در دولت آغاز شده و عملا مجلس به کارخانه کادرسازی برای دولت آینده تبدیل شده است. قدم هایی حساب شده بر گام های اشتباه دولت که قالیباف هوشمندانه در صدد ایفای نقشی کارآمدتر از رئیسی برای جبران آن است.

بیشتر بخوانید

• مَشق «برنامه هفتم توسعه» توسط قالیباف به جای رئیسی

• توئیت های مشفقانه «آیت الله» به دولت رئیسی

• دنکیشوت های ستاد امربه معروف دنبال تاسیس وزارتخانه جدید

• عماد افروغ: هاشمی رفسنجانی شناسنامه انقلاب است

216213