آیا سناریوی کریمه در مولداوی تکرار می شود؟ طعمه تازه پوتین
اقتصادنیوز: تنش ها در مولداوی، کشوری کوچک در مرزجنوب غرب اوکراین که روسیه متهم به مقدمه چینی برای کودتا و کشاندن آن به نبرد کرملین است، افزایش یافته تا جایی که مایا ساندو، رئیس جمهوری مولداوی می گوید که مسکو خرابکارن را در لباس غیرنظامیان پنهان کرده تا بدین طریق در میانه یک دوره بی ثباتی سیاسی، ناارامی های حاکم را تشدید کند.
به گزارش اقتصادنیوز، تنش ها در مولداوی، کشوری کوچک در مرزجنوب غرب اوکراین که روسیه متهم به مقدمه چینی برای کودتا و کشاندن آن به نبرد کرملین است، افزایش یافته تا جایی که مایا ساندو، رئیس جمهوری مولداوی می گوید که مسکو خرابکارن را در لباس غیرنظامیان پنهان کرده تا بدین طریق در میانه یک دوره بی ثباتی سیاسی، ناارامی های حاکم را تشدید کند.
تکرار سناریوی الحاق کریمه؟
همزمان پوتین، کی یف را به برنامه ریزی برای حمله به سرزمین های حامی کرملین در مولداوی؛ جغرافیایی که مسکو در آن پایگاه نظامی دارد متهم کرده و موجب شده تا این نگرانی ایجاد شود که رهبر روسیه در تلاش است تا سناریوی الحاق کریمه را تکرار کند. جو بایدن هفته گذشته در حاشیه سفرش به ورشو به مناسب یکسالگی حمله روسیه به اوکراین با رهبر مولداوی دیدار داشت و بر تمامیت ارضی این بازیگر تاکید کرد. اوایل این ماه نیز زلنسکی هشدار داد که سازمان اطلاعات اوکراین به داده هایی دست یافته که نشان می دهد روسیه برای بی ثبات کردن مولداوری طرح داده و خیز برداشته است.
استعفای نخست وزیر مولداوی به دنبال بحران های حاکم که سرفصل آن افزایش بهای بنزین و تورم بالا بود، بخشی از طرح مسکو می تواند باشد. نخست وزیر جدید مولداوی از حامیان دولت نزدیک به اتحادیه اروپا است با این همه اعتراض های حامیان مسکو در پایتخت وضعیت را پر تنش کرده است. به نوشته خبرگزاری سی ان ان، فعلا رهبر مولداوی دستان مسکو را در آشوب های اخیر دیده و می گوید که کرملین در تشدید اعتراض ها نقش دارد. ساندو گفت کرملین گروهی نظامی را که آموزش های خرابکارانه دیده اند را استخدام کرده و انها را برای اجرایی کردن اقدام های خشونت امیز، حمله به ساختمان های دولتی و گروگان گیری آماده کرده است. به گفته ساندو، همان هایی که در قامت اپوزسیون حاضر شده اند سعی دارند با توسل به اهرم های خشونت آمیز تغییر قدرت را به مولداوی تحمیل کنند. فعلا سی ان ان می گوید قادر به تایید اظهارات ساندو نیست. یولیان گروزا، معاون سابق وزیر خارجه مولداوی که اکنون مدیر موسسه سیاست‌ها و اصلاحات اروپایی مستقر در کیشیناو است به سی‌ان‌ان گفت: روشن است که تهدیدها از جانب روسیه می باشد و اشتهای مسکو برای جنگ علیه ما بیشتر شده. به گفته او مولداوی پس از اوکراین بیشترین اسیب را از جنگ دیده، کشوری که اقتصاد توسعه نیافته ای دارد و امروز تحت فشار زیادی است.
توطئه نرم کرملین
ناظران می گویند سناریویی که کرملین برای مولداوی طراحی کرده شباهت بسیاری دارد به سناریوی مرتبط با حمله به اوکراین در سال 2014 و الحاق شبه جزیره کریمه. پوتین پیشتر حکم سال 2012 خود مبنی بر به رسمیت شناختن استقلال مولداوی را باطل اعلام کردو پس از آن وزارت دفاع روسیه، اوکراین را به تهیه سلاح و تحریک مسلحانه منطقه جدایی طلب مولداوی که حامی روسیه است متهم کرد. این وزارتخانه برای تایید ادعای خود سند و مدرکی ارائه نکرده با این همه این اظهار نظر برای رهبران غربی به سان هشداری جدی است چرا که ممکن است پوتین با توسل به چنین توجیهاتی دست به ماجراجویی تازه ای بزند؛ این بار در مولداوی. بالاخص ان که این کشور مدت ها است تلاش دارد تا با توسل به اهرم های خود اطلاعات لازم از این کشور را به دست بیاورد. یکی از تحلیلگران در هیمن باره به سی ان ان گفت که امروز روسیه از اهرم های بیشتر اطلاعاتی و تبلیغاتی در راستای منافع خودخواسته اش استفاده می کند. از همین رو شاهد فعال سازی پروکسی های سیاسی روسیه در مولداوی هستیم.
چرایی اهمیت مولداوی برای مسکو
همزمان نخست وزیر لهستان در گفتگو با خبرگزاری سی بی اس گفت که من آثار انگشت روس ها را در مولداوی می بینم. ترانس‌نیستریا، جغرافیایی در مولداوی در امتداد شرق این کشور که برای مسکو از اهمیت بسیاری برخوردار است و سربازان روس ده ها سال در آن جای گرفته اند یکی از مهم ترین دلایل توطئه چینی کرملین است. این منطقه، وسعتی 1300 مایع مربع دارد و در سواحل شرقی روخانه دنیستر؛ جایی که پایگاه نظامی روسیه در سال های اخر جنگ سرد در آن واقع بود، تعریف شده است. در سال 1990، شوروی با هرگونه تلاش مولداوی برای تبدیل شدن به یک کشور مستقل یا ادغام با رومانی بعد از تجزیه اتحادیه مخالفت کرده بود. زمانی که مولداوی مستقل شد، روسیه سریعا نیروهای خود را در قامات حافظان صلح در ترانس نیستریا مستقر و همزمان نظامیانی را برای حمایت از جدایی طلبان حامی مسکو اعزام کرد.
در همان بازه زمانی جنگ با نظامیان مولداوی کلید خورد و درگیری میان دو طرف در سال 1992 به بن بست رسید، تصرف ترانس نیستریا در سطح بین المللی حتی توسط خود مسکو هم به رسمیت شناخته نشد اما نیروهای این کشور عملا خود را مستقل می دانند. به باور ناظران بن بست حاکم موجب شده که این قلمرو و 500 هزار نفر از ساکنان آن درگیر بلاتکلیفی شومی شوند؛ از همین رو دولت مرکزی هنوز نتوانسته این جغرافیا را مهار کند. مولداوی کشوری است واقع در چهارراه شرق و غرب. دولت و شهروندانش خواهان روابط نزدیک تر با اتحادیه اروپا هستند. با این همه نمی توان جدای طلبان حامی مسکو که خواهان تحریک احساسات هستند را نادیده گرفت. همین مقوله می تواند دلیلی برای برافروخته شدن اتش جنگ در این کشور شود، بالاخص ان که موشک های روس در چند نوبت از جمله اوایل ماه جاری وارد حریم هوایی مولداوی شدند. مجموعه ای از انفجارها در آوریل گذشته در ترانس نیستریا این نگرانی ها را افزایش داده که پوتین به دنبال کشاندن این قلمرو به میدان جنگ است. از آن زمان به بعد بود که رهبران مولداوی دائم به غرب هشدار می دهند که این سرزمین می تواند طعمه بعدی رهبر کرملین باشد. ماه گذشته رئیس سرویس امنیتی مولداوی هشدار داد که خطر بسیار زیاد است و این احتمال وجود دارد که روسیه در سال 2023 شرق مولداوی را هدف حمله جدیدی قرار دهد. مولداوی عضو ناتو نیست و همین مسئله این بازیگر را در برابر پوتین آسیب پذیرتر می کند.
همچنین بخوانید