آیا فقط معدل بالاها باید مهندس و پزشک شوند؟/ اعتراض نمایندگان مجلس به مصوبه جدید کنکوری
خبرگزاری فارس گروه آموزش و پرورش: «کنکور»، دغدغه‌ای است که زندگی بچه‌ها را از اوایل دوره دبیرستان و چه بسا زودتر تحت تأثیر قرار می‌دهد و تا زمانی که پای آنها وارد دانشگاه شود، ادامه دارد.
البته کنکور فقط بچه‌ها و خانواده‌های‌شان را نشانه نگرفته است، بلکه حواشی آن آنقدر گسترده شده است که از سال‌ها پیش مجلس شورای اسلامی به آن ورود کرد و تلاش کرد تا دغدغه‌ها را بکاهد اما واقعیت این است که همچنان صف داوطلبان پشت کنکوری شلوغ است.
همه این موارد موجب شد تا شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز به موضوع کنکور ورود کند و در نهایت ماده واحده «سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از پایان متوسطه)» در جلسه 843 مورخ 15 تیر 1400 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و 5 مرداد 1400 ابلاغ شد.
در بخشی از این ماده واحده آمده است: «نمره‌کل آزمون اختصاصی، میانگین وزنی نمرات ترازشده دروس تخصصی در هرگروه آزمایشی است. این آزمون برای پذیرش در سال تحصیلی 1402 و بعد از آن در هر سال دو بار برگزار و نتیجه آن حداکثر برای دو سال و صرفاً برای همان گروه آزمایشی متقاضی معتبر است.
پذیرش در رشته محل‌هایی که پرمتقاضی نمی‌باشند، صرفاً براساس سوابق تحصیلی و مطابق مصوبات شورای سنجش و پذیرش دانشجو انجام می‌شود. پذیرش در رشته محل‌های پرمتقاضی، براساس نمره کل نهایی حاصل از ترکیب نمره کل آزمون اختصاصی و نمره کل سابقه تحصیلی انجام می‌شود.
سهم نمره کل سابقه تحصیلی برای پذیرش در سال تحصیلی 1401 با توجه به سابقه تحصیلی موجود و مرتبط، 40 درصد با تأثیر مثبت و برای پذیرش از سال تحصیلی 1402 و بعد از آن، سهم نمره کل سابقه تحصیلی، با توجه به سابقه تحصیلی موجود و مرتبط، 60 درصد با تأثیر قطعی در نمره کل نهایی و مابقی 40 درصد سهم آزمون اختصاصی خواهد بود.
وزارت آموزش و پرورش موظف است نسبت به ایجاد سوابق تحصیلی کامل دانش آموزان اقدام نماید به گونه‌ای که برای پذیرش از سال تحصیلی 1402 به بعد همه فارغ التحصیلان دارای سوابق تحصیلی کامل باشند».
اخیرا 270 نماینده مجلس در نامه‌ای به سران قوا، مخالفت خود را با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کردند؛ در خصوص مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی با علی امرایی عضو کمیسیون آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت کشور درباره موصوبه اخیر کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی به گفت‌وگو نشستیم.
** نامه معاون حقوقی رئیس‌جمهور درباره ورود شورا به موضوع کنکور
* فارس: در ابتدا یک مقدمه‌ای درباره آخرین وضعیت تغییرات کنکور می‌دهید؟
در خصوص مصوباتی که در حوزه قانون سنجش و پذیرش دانشجو به تصویب رسیده است، مجلس شورای اسلامی در سال 92 نسبت به قانونگذاری در حوزه سنجش و پذیرش دانشجو اقدام کرد و در آن سال، قانون سنجش و پذیرش تصویب شد.
در آن سال نحوه تأثیر معدل به عهده شورای سنجش و پذیرش قرار داده شد که اصلاحاتی هم در سال 95 داشت. امسال شورای عالی انقلاب فرهنگی اقدام به قانونگذاری در همین حوزه کرد اما با توجه به اینکه مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در تعارض با مصوبات مجلس بود، وزیر علوم به عنوان مجری این قانون سردرگم در بین این دو قانون شد و به همین دلیل، نامه‌ای را به معاون حقوقی رئیس‌جمهور نوشت و اعلام کرد که مجلس در سال 92 قانونی را تحت عنوان سنجش و پذیرش دانشجو داشته است و در سال 1400 هم قانون شورای عالی انقلاب فرهنگی هست که این دو با هم در تعارض هستند و حال کدام یک از قوانین را باید اجرا کنیم.
همان طور که شاهد بودیم چند روز پیش قریب به 270 نماینده مجلس نسبت به این مصوبه اعتراض داشتند و طی نامه‌ای به سران قوا اعلام کردند که مصوبه مجلس فصل الخطاب است
در آنجا معاونت حقوقی رئیس‌جمهور اعلام کرد با توجه به تدابیر مقام معظم رهبری در زمانی که مجلس شورای اسلامی در موضوعی ورود کرده است، شورای عالی انقلاب فرهنگی صلاحیت ورود ندارد و به صراحت در نامه معاونت حقوقی رئیس‌جمهور ذکر می‌شود که قانون مجلس اجرا شود.
بعدا شورای عالی انقلاب فرهنگی جلسه‌ای برگزار کرد که مشکل حقوقی این نامه را رفع کند و گفتند که مصوبه ما در ادامه مصوبه مجلس است؛ در حالی که این مصوبه نمی تواند مکمل مصوبه مجلس باشد زیرا مصوبه مجلس در خصوص تأثیر معدل به صورت مثبت است و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تاثیر معدل به صورت قطعی صحبت کرده است.
مصوبه مجلس، دروس عمومی را جزو دروسی می‌داند که در آزمون سراسری باید از آن سؤال طرح شود اما مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، دروس عمومی و فرهنگ ساز را از کنکور حذف کرده است و اینها نمی‌توانند مکمل همدیگر باشند و این دو قانون در تعارض هم هستند. همان طور که شاهد بودیم چند روز پیش قریب به 270 نماینده مجلس نسبت به این مصوبه اعتراض داشتند و طی نامه‌ای به سران قوا اعلام کردند که مصوبه مجلس فصل الخطاب است و همان قانون سنجش و پذیرش دانشجو حاکم بر سایر قوانین باشد.
بنا بر اعلام رسمی رئیس وقت سازمان سنجش، بیش از 80 درصد داوطلبان کنکور، مخالف تاثیر معدل در کنکور هستند و از طرفی نمایندگان مجلس با قاطعیت تمام و با 270 امضا نسبت به این مصوبه مخالفت خودشان را اعلام کردند و این یعنی اکثریت داوطلبان و نمایندگان ملت مخالف هستند و حرفی برای گفتن نمی ماند.
بنا بر اعلام رسمی رئیس وقت سازمان سنجش، بیش از 80 درصد داوطلبان کنکور، مخالف تاثیر معدل در کنکور هستند
زمانی که می‌بینیم که هم داوطلبان کنکور و هم نمایندگان ملت و هم نهادهای مردم نهاد و کارشناسان زبده، نسبت به یک مسأله‌ای هشدار می‌دهند و مخالفت می‌کنند، باید ریشه‌یابی کنیم که مصوبه چه ایرادی دارد. این مصوبه پر از ایراد است.
**پاسخ هیچکدام از این ایرادات داده نشده است
* فارس: دیده‌بان شفافیت و عدالت کشور در این راستا چه اقداماتی انجام داده است؟
ما در مهر ماه امسال خطاب به رئیس‌جمهور نامه‌ای را ارسال کردیم و 11 ایراد از این مصوبه گرفتیم؛ در آذرماه، نامه را به رئیس‌جمهور تکرار کردیم. رئیس‌جمهور هم در مهر ماه و هم آذر ماه به شورای عالی انقلاب فرهنگی دستور دادند که این موضوع بررسی شده و گزارش داده شود. مجددا در بهمن امسال باز هم به شورای عالی انقلاب فرهنگی گفته شده است که این موضوع و موضوع دیگر (سهمیه هیئت علمی) بررسی شده و گزارش شود.
تاکنون دیده‌بان شفافیت و عدالت هیچ پاسخی از شورای عالی انقلاب فرهنگی یا نهاد ریاست جمهوری نسبت به ایراداتی که از این مصوبه گرفتیم، دریافت نکرده است. اگر مصوبه ایراد ندارد باید بگوییم که این مصوبه به این علل ایراد ندارد یا ایرادها با این اقدامات رفع می‌شود. اما پاسخ هیچکدام از این ایرادات به ما داده نشده است.
معتقدیم اعضای محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی و البته شخص رئیس جمهور به عنوان رئیس شورا، تدابیری را بیندیشند تا مصوبه مجلس به عنوان قانون حاکم بر سایر قوانین باشد و این موضوع یک احترامی هم به نظر بیش از 270 نماینده قانونگذار ملت است.
**شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به تأثیر معدل، مصوبه‌ای تا امسال نداشته است
* فارس: شورای عالی انقلاب فرهنگی معتقد است که زودتر از مجلس شورای اسلامی به موضوع کنکور ورود کرده است؟
این درست نیست که بگوییم ما در زمینه کل کنکور زودتر ورود کردیم. چون کنکور شاخه‌ها و حوزه های بسیار دارد. زمانی که شورای عالی انقلاب فرهنگی مصاحبه می‌کند که باید سهمیه‌ها را با همکاری مجلس تصویب کنیم، به این معناست که مجلس در زمینه سهمیه‌ها ورود کرده و قانونگذاری کرده است.
اگر شورای عالی انقلاب فرهنگی معتقد است که در کل کنکور زودتر ورود کرده است پس سهمیه‌ها را هم ورود کند و بدون نظر مجلس کل سهمیه‌ها را اصلاح کند. پاسخ هیچکدام از این ایرادات به ما داده نشده است.
یعنی مجلس شورای اسلامی برای اولین بار سابقه تحصیلی را تعریف کرده است و اکنون خود مجلس و نمایندگان مجلس هستند که می‌توانند اصلاحیه بر تعریف سابقه تحصیلی و نوع تاثیرش در کنکور بزنند. تشکیل شورای سنجش و پذیرش دانشجو نیز ابتکار و مصوبه مجلس است.
مجلس شورای اسلامی برای اولین بار سابقه تحصیلی را تعریف کرده است و اکنون خود مجلس و نمایندگان مجلس هستند که می‌توانند اصلاحیه بر تعریف سابقه تحصیلی و نوع تاثیرش در کنکور بزنند
شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به تأثیر معدل، مصوبه‌ای تا امسال نداشته است و معاونت حقوقی رئیس‌جمهور اعلام کرده است که نباید مصوبه اش اعمال شود چون مجلس زودتر ورود به این حوزه کرده است.
در واقع در پاسخ به مصاحبه و گفته‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی که ما زودتر به قانونگذاری اقدام کردیم، کلیت را نباید نگاه کنیم چون در آن حالت سهمیه‌ها را هم شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند ورود کند اما شورای عالی انقلاب فرهنگی با هم اندیشی و همکاری مجلس جلو می‌برد پس موضوع بحث تأثیر معدل که در این مصوبه آمده است برای اولین بار در مجلس اقدام به قانونگذاری شده و الان هم مجلس و نمایندگان ملت می‌توانند اگر اشکالی در این قانون وجود دارد، اصلاحیه بزنند و از طریق کمیسیون آموزش و صحن علنی مجلس این موضوع را بررسی کنند.
نامه نمایندگان مجلس به سران قوا نشان می‌دهد که نمایندگان ملت هنوز نسبت به آن مصوبه که خودشان داشتند، پافشاری می‌کنند و مصمم هستند که رئیس‌جمهور و وزرا و دستگاه‌های اجرا هم نسبت به اجرای قانون مجلس پافشاری کنند.
**باید هر چه سریع‌تر موضوع تعیین تکلیف شود
* فارس: با این اتفاقاتی که افتاده است آیا مشکل حل می‌شود؟
ببینید وقتی قانونی را اجرا می‌کنیم مشمولان قانون را در هر حوزه‌ای داریم که یک امتیازاتی را یا می‌گیریم یا اعطا می‌کنیم. مشمولان، کمپین‌هایی را تشکیل داده‌اند و مخالف مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی هستند و گزارش‌هایی به دست ما رسیده که اعلام کرده‌اند مصوبه به نفع ما نیست.
از سوی دیگر، مطابق اصول 57 و 71 قانون اساسی (تفکیک قوا و وظیفه قانونگذاری مجلس) و نمایندگان ملت مخالفت خود را نسبت به مصوبه اعلام کرده‌اند.
پس با توجه به این صحبت‌ها و نامه نمایندگان، خطاب به سران قوا، باید هر چه سریع‌تر موضوع تعیین تکلیف شود و ان‌شاءالله مصوبه مجلس تحت عنوان قانون سنجش و پذیرش دانشجو حاکم بر سایر قوانین باشد. دروس عمومی در کنکور باشند و تأثیر مثبت معدل اجرا شود.
** زمانی که چندین هزار نفر معدل بین 19 تا 20 داریم، تفکیک چطور می‌خواهد انجام شود؟
* فارس: وزیر علوم گفته است که کنکور هیچوقت برای رشته‌های پرطرفدار حذف نمی‌شود. آن سایر رشته‌ها هم که هم اکنون بدون کنکور و با سابقه تحصیلی است. پس این اقدامات قرار است چه چیزی را حل کند؟ چه اقدامی می توان انجام داد تا عدالت اجرا شود و آن کسانی در رشته‌های پرطرفدار پذیرش شوند که شایسته‌تر هستند؟
قانون مجلس، قانونی بود که اعلام کرد حداقل 85 درصد ظرفیت‌های دانشگاهی بر اساس سوابق تحصیلی باشد و قانون مجلس اجرا شد. در حال حاضر 87 درصد صندلی‌های دانشگاه بر اساس سوابق تحصیلی پذیرش می‌شود.
پس نقص در اجرای قانون نبوده است. چیزی در حدود 15 درصد صندلی‌های دانشگاه‌ها که رشته‌ها و صندلی‌های پرطرفدار محسوب می‌شود، باید از طریق کنکور سراسری دانشجو بگیرد چون داوطلب کنکور می‌گوید عدالت نظام آموزشی در سراسر کشور یکسان نیست. در جای‌جای مناطق کشور، نظام آموزشی متفاوت از نظر کیفیت داریم.
جالب اینجاست که معدل دانش‌آموزان منطقه‌بندی نشده است. یعنی معدل بر خلاف کنکور است. کنکور دارای منطقه یک، دو، سه است. در کنکور سراسری داوطلب منطقه یک با منطقه دو رقابت نمی‌کند و هر کدام با توجه به امکانات سنجیده می‌شوند.
چیزی در حدود 15 درصد صندلی‌های دانشگاه‌ها که رشته‌ها و صندلی‌های پرطرفدار محسوب می‌شود، باید از طریق کنکور سراسری دانشجو بگیرد
اما در معدل این اتفاق نمی‌افتد و داوطلب در تهران با داوطلب در محروم‌ترین مناطق رقابت می‌کند و هیچ سهمیه‌بندی شامل حال معدل نشده است و به همین دلیل وقتی 15 درصد ظرفیت دانشگاه‌ها بر اساس کنکور است و ما زمانی که چندین هزار نفر معدل بین 19 تا 20 داریم، تفکیک این افراد با این معدل چطور می‌خواهد انجام شود.
طبق گفته وزیر علوم، حذف کنکور، کار نشدنی برای رشته‌های پرطرفدار است و شورای عالی انقلاب فرهنگی با 85 درصد کار ندارد، با 15 درصد کار دارد. می‌گوید برای آن 15 درصد، 60 درصد معدل حساب کنیم.
در مصوبه مجلس هم 85 درصد پذیرش بر اساس معدل است و 15 درصد بر اساس کنکور اعلام شد و عنوان شده است که اگر داوطلبی معدل خوبی داشت و این معدل کمک می‌کند تا رتبه کنکورش بهبود پیدا کند، تأثیر دهیم که تأثیر مثبت است
در واقع گفته نشده است که 12 سال تحصیل بچه‌ها در آموزش و پرورش به هدر برود. آنجا اعلام شده است که اگر کمک کرد، تأثیر بدهید اما تأثیر قطعی باعث ناعدالتی می‌شود.
** چرا می‌گویند کنکور خوب است؟
* فارس: چرا؟
یکی از دلایلی که می‌گویند کنکور خوب است، چون منطقه بندی است و دلیل دیگر این است که می‌گویند یکبار سر جلسه کنکور با امنیت بیشتری حاضر می‌شود اما در جلسات امتحان نهایی 10 بار با امنیت کمتر حضور پیدا می‌کنیم.
در امتحانات نهایی، داوطلب احساس می‌کند که چندین هزار نفر نمره 20 گرفتند و جایی برای رقابت نمانده است اما این احساس را درباره کنکور ندارند.
در واقع هیچ سیستمی در کشور نمی‌تواند در کشور بر تفکر 80 درصد داوطلبان حاکم شود و این داوطلبان بر اساس آن چیزی که خودشان به آن رسیدند می‌گویند کنکور خوب است با اینکه می‌دانند کنکور مشکلات بسیاری دارد اما در شرایط فعلی، کنکور را از امتحانات آموزش و پرورش مناسب‌تر و بهتر می‌دانند.
* فارس: دانش‌آموزانی که سال‌های قبل دیپلم گرفتند، می‌گویند تکلیفشان در این مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی مشخص نیست.
داوطلبی را در نظر بگیرید که این داوطلب در سال 1404 می‌خواهد کنکور دهد و دیپلمه قبل از 1400 است یا دیپلمه نظام قدیم هست. فرض کنید در بهترین شرایط ممکن، آموزش و پرورش توانسته باشد امتحانات نهایی را در پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم برگزار کند اما این داوطلب نه نمره امتحانات نهایی پایه دهم و نه یازدهم دارد.
اگر این فرد را مجبور کنیم که در امتحانات پایه یازدهم شرکت کند، پایه دهم را نمی‌تواند شرکت کند چون امتحانات در یک بازه زمانی و در یک ساعت برگزار می‌شود. اگر بازه زمانی جداگانه‌ای در نظر بگیرند، چطور داوطلب می‌تواند دو سال تحصیلی را در یک ماه امتحان نهایی بدهد.
یعنی مصوبه ایرادات ریاضی دارد و نمی‌توانیم وادار کنیم که همه داوطلبان تا سال 1404 باید سه سال تحصیلی پایانی‌شان امتحان نهایی داشته باشند.
نمی‌توانیم وادار کنیم که همه داوطلبان تا سال 1404 باید سه سال تحصیلی پایانی‌شان امتحان نهایی داشته باشند
احتمالا در سال 1404، نیمی از داوطلبان ما نمره نهایی پایه دهم و یازدهم نخواهند داشت و برای آنها چه اقدامی قرار است انجام شود؟ اگر مصوبه‌ای بیاید و بگوید که دیپلمه‌های نظام قدیم نیاز به گذراندن امتحان نهایی در پایه‌های یازدهم و دهم ندارند و برای این دسته از داوطلبان به جای نمره نهایی پایه دهم و یازدهم، نمره کنکور را اعمال می کنیم، از همین الان بدانید که صندلی رشته‌های پرطرفدار سهم دانش‌آموزان نظام قدیم است چون تأثیر مثبت معدل برایشان اعمال خواهد شد پس اگر این تصمیم هم گرفته شود، ناعدالتی میان داوطلبان نظام قدیم و جدید به وجود می آید.
** آیا بار روانی را کاهش دادیم و توانستیم تعداد داوطلب را کم کنیم؟
* فارس: در گذشته شاهد بودیم که کسی معدل پایین هم داشت، در رشته‌های پرطرفدار قبول می‌شد اما اکنون با این مصوبه، فقط کسانی که معدل بالا دارند، شانس قبولی دارند و آیا این موضوع به نظر شما با عدالت سازگار است؟
چه دلیلی دارد کسی که می‌خواهد پزشک شود باید نمرات امتحان نهایی بالایی داشته باشد؟ آیا متون درسی ما آنقدر پرقدرت هستند که به درد آینده دانش‌آموزان در دانشگاه بخورد. چه لزومی دارد کسی که می‌خواهد پزشک و مهندس شود، معدلش بالای 19 باشد؟
* فارس: چرا به رغم اینکه بیش از 85 درصد ظرفیت کنکور بر اساس معدل است اما این همه داوطلبان برای آزمون کنکور سراسری ثبت‌نام می‌کنند؟
اگر 85 درصد ظرفیت دانشگاهی را بدون کنکور کردند، نخواستند کمکی به 12 سال آموزش و پرورش کنند و نخواستند زحمات آموزش و پرورش را در اینجا اعمال کنند. خواستند بار روانی کنکور و این همه پشت کنکوری را کاهش دهند. بگویند شما هم می‌توانید بر اساس معدل وارد دانشگاه شوید که به نظرم پیشنهاد خوبی بود و به معدل صلاحیت برای ورود به دانشگاه دادند.
با این تفکر پیش رفتند و بعدا عنوان کردند که خواستیم زحمات 12 ساله آموزش و پرورش به هدر نرود. به تفکر پشت آن کار نداریم و در حال حاضر 15 درصد رشته‌های پرطرفدار بر اساس کنکور است اما آیا بار روانی را کاهش دادیم و توانستیم تعداد داوطلب را کم کنیم؟
یک میلیون و 489 هزار داوطلب برای کنکور 1401 ثبت‌نام کردند در حالی که باز هم مثل قبل بیش از 85 درصد ظرفیت ورود به دانشگاه بر اساس سابقه تحصیلی است. پس چرا برای 15 درصد، 1.5 میلیون نفر ثبت‌نام می‌کنند چون آینده خود را در 15 درصد ظرفیت می‌بینند و این 15 درصد ظرفیت در کشور، شغل‌های آینده‌داری هستند و برای خانواده تضمین هستند اما آیا آموزش و پرورش این ظرفیت را دارد؟
در جلسه اخیری که با وزیر آموزش و پرورش داشتیم، عنوان کردیم که کتاب‌های آموزش و پرورش نیازمند بازنگری جدی است.
انتهای پیام /
شما می توانید این مطلب را ویرایش نمایید
این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید کنکور علی امرایی عضو کمیسیون آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت کشور مهندس پزشک نمایندگان مجلس این خبر توسط افراد زیر ویرایش شده است
