ابتلای 32 درصد جمعیت بالای 18 سال ایرانی به فشار خون بالا / تأثیر آلودگی هوا بر فشار خون

دکتر علیرضا مهدی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم درباره فشار خون اظهار کرد: برای این که خون در شریان‌های اعضای بدن جاری شود و مواد غذایی را به اعضای مختلف بدن برساند نیاز به نیرویی دارد که خون را به گردش درآورد؛ این نیرو فشارخون نامیده می‌شود که مولد آن قلب است. قلب به طور مداوم خون را به داخل شریانی به نام "آئورت" و شاخه‌های آن پمپ می‌کند که مسئول رساندن اکسیژن و مواد غذایی به تمام اعضای بدن هستند.

فشار خون سیستول و دیاستول چیست؟

وی افزود: از آنجا که پمپ کردن خون توسط قلب به داخل شریانها نبضدار است؛ فشارخون بین دو سطح حداکثر و حداقل در نوسان است. در زمان انقباض قلب، خون وارد شریان‌ها میشود و فشارخون به حداکثر مقدار خود میرسد که به آن فشارخون سیستول میگویند و در زمان استراحت قلب که خون وارد شریانها نمیشود با خروج تدریجی خون، فشارخون به حداقل مقدار خود میرسد که به آن فشارخون دیاستول میگویند.

محدوده نرمال فشار خون

معاون دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت بیان کرد: فشار خون طبیعی کمتر از 120 بر 80 میلی متر جیوه است و به فشار خون بالای 140 بر 90 میلی متر جیوه که به صورت پایدار باشد؛ فشار خون بالا گفته می‌شود؛ همچنین به فشار خون 120 بر 80 تا 140 بر 90 میلی متر جیوه نیز "پیشفشارخون" گفته می‌شود که در آن فرد فشار خون بالا ندارد اما در سال‌های آینده اگر درمان و پیشگیری نشود به فشار خون بالا منجر می‌شود.

عوامل تأثیرگذار بر فشار خون

وی ادامه داد: فشارخون در طول روز تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله وضعیت بدن، فعالیت مغز، فعالیت گوارشی، فعالیت عضلانی، تحریکات عصبی، تحریکات دردناک، مثانه پر، عوامل محیطی مثل دمای هوا و میزان صدا، مصرف دخانیات، الکل، قهوه و دارو تغییر می‌کند.

انواع فشار خون بالا

معاون دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت گفت: فشارخون بالا در نتیجه افزایش بیش از حد نیروی جریان خون بر دیواره شریان‌ها ایجاد می‌شود. فشارخون بالا به دو نوع فشارخون اولیه و فشارخون ثانویه تقسیم می‌شود.

وی با اشاره به انواع فشار خون خاطرنشان کرد: در نوع اولیه که 90 تا 95 درصد موارد را شامل می‌شود؛ افزایش فشارخون علت کاملاً مشخصی ندارد ولی عوامل خطری مانند زمینه ارثی و خانوادگی فشارخون بالا، مصرف بی‌رویه نمک، چاقی و دیابت در آن نقش مهمی دارند. در نوع ثانویه تقریباً علت تمام انواع فشارخون ثانویه تغییر در ترشح هورمون‌ها و یا کارکرد کلیه‌هاست و می‌تواند ناشی از یک بیماری زمینه‌ای مانند کم کاری و پرکاری تیروئید، فئوکروموسیتوم، تومورهای دیگرغدد فوق کلیوی و... باشد و در صورت درمان به‌موقع این بیماری‌ها معمولاً فشارخون به مقدار طبیعی برمی‌گردد.

شیوع 32 درصدی فشار خون در جمعیت بالای 32 سال

مهدوی درباره آمار فشار خون در ایران تصریح کرد: مطالعه‌ای به نام "استپس" هر پنج سال یک‌بار در ایران انجام می‌شود و در آن عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر در جمعیت کشور بررسی می‌شود؛ در سال 95 میزان شیوع فشار خون بالا در ایران 26 درصد بود و در سال 1400 این مطالعه نشان داد که میزان شیوع فشار خون در ایران در جمعیت بالای 18 سال به 32 درصد رسیده است؛ بنابراین روند افزایشی شیوع فشار خون بالا را شاهد هستیم.

میزان شیوع فشار خون بالا در هر گروه سنی

معاون دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت درباره میزان شیوع فشار خون در هر گروه سنی تصریح کرد: میزان شیوع فشارخون بالا در سنین 18 تا 24 سال 5.7 درصد، در 25 تا 34 سال در حدود 8.19 درصد، در سنین 35 تا 44 سال 18.09 درصد، در 45 تا 54 سال 36.68 درصد، در 55 تا 64 سال 55 درصد، در 65 تا 74 سال 67 درصد و در سنین بالای 75 سال نیز 73 درصد است. همچنین میزان بروز فشار خون در مناطق شهری 32 درصد و در مناطق روستایی 31 درصد بوده است.

وی بیان کرد: اعداد مذکور نشان می‌دهد که فشار خون با افزایش سن، افزایش می‌یابد.

معاون دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت با بیان این‌که چاقی و بی‌تحرکی از عوامل افزایش فشار خون در کشور است؛ خاطرنشان کرد: در عین حال یکی از علل افزایش فشار خون در ایران، حرکت جمعیت به سوی سالمندی است و به دلیل افزایش سن افراد جامعه، شاهد افزایش شیوع فشار خون نیز هستیم. همچنین مطالعات نشان داده‌اند که آلودگی هوا نیز از عوامل افزایش فشار خون و دیابت است.