اثرات زلزله 6 فوریه ترکیه بر انتخابات این کشور
در زمین‌لرزه‌های ششم فوریه 2023 دو زمین‌لرزه با بزرگای 7.8 و 7.5 به فاصله نه ساعت بخش‌های وسیعی از جنوب ترکیه را لرزاند. نتایج انتخابات دور اول در منطقه زلزله زده نشان می‌دهد که در بخش‌های زیادی از پهنه زلزله‌زده اردوغان رییس جمهور فعلی جلوتر از کلیچدر اوغلو است.
این به چه معنی است؟ آیا مردم این مناطق در انتخابات ریاست جمهوری از عملکرد دولت پس از زمین‌لرزه راضی هستند؟
شورای انتخابات ترکیه اعلام کرده است که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه با 49.4 درصد از رقیبش کمال کلیچداراوغلو با 45 درصد رای در پایان دور اول پیش است. انتخابات دور دوم برای 28 مه /8 خرداد برنامه‌ریزی شده است.
کلیچدر اوغلو در انتخابات ریاست جمهوری در حدود 30 حوزه از اردوغان بهتر عمل کرد، عمدتاً در مناطقی که حزب CHP از نامزد مخالفان از محبوبیت قابل توجهی برخوردار است، مانند سواحل دریای اژه، مناطق جنوبی کشور، و در غرب ترکیه.
قابل توجه است که کلیچدر اوغلو سهم قابل توجهی از آرا را در جنوب شرقی ترکیه به دست آورد که شامل استان‌هایی با جمعیت عمدتا کُرد و جایی است که حزب چپ گرای یشیل سول اکثریت کرسی‌های پارلمان را به دست آورده است. در استان قهرمان‌مرش ُکه کانون زمین‌لرزه اول در ششم فوریه 2023 بود 70 درصد اردوغان را در مقابل کلیچدر اوغلو - 22 درصد - ترجیح داده‌اند.
در زلزله‌های 6 فوریه مناطق وسیعی در جنوب ترکیه و شمال سوریه تخریب شدند و بر اساس آمار رسمی، تنها در ترکیه بیش از 50 هزار نفر جان خود را از دست دادند. سه ماه پس از فاجعه، بسیاری از مردم هنوز جایی برای اقامت ندارند و شبکه‌های آبرسانی و همچنین برق هنوز در همه جا بازسازی نشده است. با این حال، مردم محلی روز یکشنبه به پای صندوق‌های رای فراخوانده شده‌اند. قهرمان مرش در جنوب شرقی ترکیه که کانون زمین‌لرزه‌های فوریه بود، یکی از پایگاه‌های اصلی حزب عدالت و توسعه - حزب اردوغان - است. در انتخابات ریاست جمهوری 2018، نیز رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور 74 درصد آرا را در قهرمان مرش به دست آورد.
مردم قبل از زلزله نیز انتقاداتی از اردوغان داشتند، اما این واقعیت که جزب جمهوری خواه خلق CHP به رهبری کیلیچدار اوغلو در ائتلاف نیروهای حزب کردی است، برای اهالی قهرمان مرش نکته‌ای منفی بود. به همین دلیل است که بسیاری بار دیگر از حزب عدالت و توسعه اردوغان حمایت می‌کنند.
به نظر می‌رسد کم کم زندگی در قهرمان مرش به روال عادی باز می‌گردد. بسیاری از فروشگاه‌ها اکنون باز هستند و مرکز شهر شلوغ است. وضعیت کمی بهتر شده ولی مراقبت‌های پزشکی همچنان نامنظم است زیرا بیمارستان در زلزله‌ها فرو ریخت و بازسازی نشده است.
در مناطقی که شدیدترین زلزله را متحمل شدند، بسیاری از مردم ابراز می‌دارند که کمک‌ها بسیار کم بوده و خیلی دیر رسیده است. به نظر بعضی دیگر معتقدند که بعد از زلزله کمک‌های بزرگی انجام شده است.
البته وضعیت در هاتای، شهری در نزدیکی مرز سوریه، بسیار متفاوت است. در آنجا، بسیاری از مردم از دولت انتقادهای جدی دارند و با توجه به بالا بودن مقدار خرابی‌ها در جایی مانند شهر هاتای - اهمیت وضعیت بحرانی شهر هاتای از سوی دولت لحاظ نشده است. در هاتای بسیاری از خانه‌ها و ساختمان‌ها خراب شده ُ و امروز بعد از سه ماه از زلزله‌های 6 فوریه خیابان‌ها پاکسازی شده، اما تخریب بسیاری از ساختمان های به شدت آسیب دیده هنوز آغاز نشده است. وسایل نقلیه ساختمانی در خیابان ها بسیار اندک هستند و بسیاری از ماشین های ساختمانی دولتی در جاهای دیگر به کار گرفته شده اند.
در هاتای 1.62 میلیون رای دهنده ثبت نام کرده است، اما به غیر از چند پوستر انتخاباتی پراکنده در سطح شهر، چهره شهر نشان چندانی از انتخابات و اساسا بازگشت به زندگی ندارد. حدود 700,000 نفر پس از زلزله، هاتای را ترک کردند. بسیاری از مدارسی که معمولاً از آنها به عنوان مرکز رأی گیری استفاده می‌شد آسیب دیدند، و صندوق های رأی در حیاط مدارس نصب شد.
تعداد کمی از مردم هاتای حتی به انتخابات توجه دارند. آنها با شرایط سخت زندگی خود دست و پنجه نرم می کنند. بسیاری در هاتای هنوز فاقد آب تمیز، لباس و لوازم بهداشتی هستند.
*استاد پژوهشگاه زلزله‌شناسی
کد خبر 1766732