اجرای "طبیعت‌گردی آشوراده" بدون استقرار سازه سنگین و تعرض به پناهگاه حیات وحش
با اصلاحاتی که در مجوز ارزیابی طرح "طبیعت‌گردی آشوراده" انجام شده، بسیاری از دغدغه‌های دوستداران محیط زیست ازجمله موضوع نظارت بر سرمایه‌گذار، تفرج گسترده و حفظ پناهگاه حیات وحش برطرف شده و حفظ محیط زیست در اولویت قرار گرفته است
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، جزیره آشوراده در انتهای شرقی شبه جزیره میانکاله در شهرستان بندر ترکمن، استان گلستان قرار دارد. در سفر اخیر رییس جمهور به استان گلستان از "طرح طبیعت‌گردی آشوراده" رونمایی شد و از این پس شاهد رونق گردشگری در این منطقه بکر خواهیم بود.
عدم استقرار سازه سنگین در "آشوراده"/ نظارت سازمان حفاظت محیط زیست شرط اجرای طرح طبیعتگردیزمانی که در سفر دو سال پیش رییس دولت سیزدهم به استان گلستان موضوع طبیعت‌گردی در آشوراده مطرح شد، بسیاری از کارشناسان محیط زیست، اساتید دانشگاهی و حتی رییس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی با این دستور رییس جمهور مخالفت کردند چرا که تصور این بود که گردشگری در این منطقه با استقرار سازه‌های سنگین و تردد بی‌شمار افراد همراه خواهد شد و نهایتاً چیزی از این منطقه بکر باقی نخواهد ماند.
این در حالی بود که موضوع طبیعت‌گردی در آشوراده از همان ابتدا قرار بود با رعایت کامل تمام الزامات محیط زیستی انجام شود که در این راستا سازمان حفاظت محیط زیست برخی اقدامات را در جهت تسهیل طبیعت‌گردی در عین حفاظت از این پهنه ارزشمند انجام داده است.
تغییر مجوز ارزیابی محیط زیستی برای نخستین بار در کشور
مجوز ارزیابی زیست محیطی طرح طبیعت‌گردی آشوراده در زمان دولت گذشته و سال 1397 صادر شده بود و حتی قراردادی نیز با سرمایه‌گذار بسته شده بود اما با این وجود این طرح ایراداتی داشت و در برخی بندها، خلاف اصل حفاظت محیط زیست بود. در همین راستا سازمان حفاظت محیط زیست توانست برای نخستین بار در کشور، مجوز ارزیابی یک طرح را پس از صدور آن، تغییر دهد.
ازجمله موارد مهمی که در این اصلاحات تغییر کرد، تبدیل تفرج متمرکز به تفرج گسترده بود که با انجام این کار ساخت و ساز ابنیه ممنوعه شده و آسیب‌ها به حداقل می‌رسد. بر این اساس مقرر شده تا هرگونه ساخت و ساز سنگین ازجمله هتل و رستوران در بندر ترکمن مستقر شده و در منطقه آشوراده تنها سازه‌های سبکی ازجمله آلاچیق و کیوسک مستقر شود.
مورد دیگر درخصوص اقامت شبانه افراد بود که این مورد را در منطقه 22 هکتاری ممنوع شد و همچنین ظرفیت برد نیز برای اسکان طبیعت‌گردان منظور شده است.
در این طرح، معیشت جوامع محلی نیز در قالب اکولاژ دیده شده و قرار است بوم گردی در منطقه با اولویت همین جوامع محلی انجام شده تا سبب رونق معیشت آنان شود.
مهم‌ترین موضوعی که در طرح طبیعت‌گردی گنجانده شده، مربوط به منطقه پناهگاه حیات وحش است که بیشتر نگرانی‌ها نیز در همین خصوص بود چرا که این منطقه دارای تنوع زیستی سرشار به ویژه مملو از انواع پرندگان مهاجر است. بر اساس مجوز ارزیابی طرح طبیعت‌گردی، در این محدوده حساس هیچگونه تفرجی انجام نخواهد شد.
سرمایه‌گذاری صندوق ملی محیط زیست به منظور نظارت بر رعایت الزامات محیط زیستی
درخصوص چنین طرح‌هایی وظیفه سازمان حفاظت محیط زیست عملاً پس از صدور مجوز به پایان می‌رسد اما بنابر دغدغه به حقی که دوستداران محیط زیست داشتند، صندوق ملی محیط زیست به عنوان شرکت پروژه پای کار آمد که دغدغه محیط زیستی مردم تا حدی برطرف شود.
سرمایه‌گذاری شرکت کانسارخزر در این پروژه موجب نگرانی برخی از علاقه‌مندان به محیط زیست شده بود اما این نکته قابل توجه است که سرمایه‌گذار پروژه که در کنار صندوق ملی محیط زیست قرار گرفته است از سال 1397، 200 میلیارد تومان برای موضوعات محیط زیستی و پساب کارخانه‌اش هزینه کرده و مبلغ یک میلیارد تومان هم برای احیای تالاب اینچه گلستان اختصاص داده است و مجموع این موارد نشان می‌دهد که در راستای حفظ محیط زیست تلاش می‌کند.
البته هنوز قراردادی هم با سرمایه‌گذار بسته نشده است و توافقات در حد توافق اولیه پس از معرفی سرمایه‌گذار توسط استانداری است.
نکته حائز اهمیت دیگر این است که موضوع نظارت بر کار سرمایه‌گذار مهم‌تر از انتخاب سرمایه‌گذار است که در این خصوص نظارت مستمر بر روند اجرای طرح طبیعت‌گردی توسط سازمان حفاظت محیط زیست انجام خواهد شد تا این طرح که نمونه‌ای از توسعه پایدار در کشور است، به بیراهه نرود.
گردشگری در مناطق حفاظت شده باید در راستای ارتقای حفاظت باشد
در مجموع بحث گردشگری در مناطق حفاظت شده که اخیراً در کشور ما نیز همانند بسیاری دیگر از کشورها پررنگ شده است، موضوعی است که در کارکردهای مناطق حفاظت شده دیده شده است و می‌تواند کمک بزرگی به حفظ این مناطق باشد اما به این شرط که از چارچوب خود خارج نشود. دستگاه‌های مسئول در این زمینه نباید فراموش کنند که گردشگری در این مناطق به منظور ارتقای بحث حفاظت انجام می‌شود و نه اینکه جنبه گردشگری از اصل حفاظت از محیط زیست پررنگ‌تر شود.
