سه‌شنبه 6 آذر 1403

اختصاص دو درصد بودجه هزینه‌ای دستگاه‌ها به فرهنگ، اقدام کلیدی دولت

وب‌گاه تابناک مشاهده در مرجع
اختصاص دو درصد بودجه هزینه‌ای دستگاه‌ها به فرهنگ، اقدام کلیدی دولت

اگرچه کارگروهی به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای رصد این اقدام ارزشمند دولت و مجلس در این آیین نامه در نظر گرفته شده و مسئول اجرای این آیین نامه نیز بالاترین مقام اجرایی هر دستگاهی در نظر گرفته شده اما باید در نظر داشت که با توجه ابعاد بسیار عظیمی که این ردیف می‌تواند داشته باشد، انتظار می‌رود این موضوع در قالب یک سامانه شفاف عملیاتی شود و مشخص باشد دستگاه‌ها برای چه اثری چه میزان...

دولت در اقدامی مهم و کلیدی، به تمامی دستگاه‌های اجرایی اجازه داد تا سقف دو درصد اعتبارات هزینه‌ای‌شان را صرف تولیدات فرهنگی نمایند. این اقدام ارزشمند اگرچه در حکم تکلیف اعمال نشده اما مسیری را گشوده تا تمامی دستگاه‌ها بتوانند در این عرصه فعال شوند و منابع محدود در اختیار دستگاه‌های فرهنگی قرار بگیرند.

به گزارش «تابناک»؛ هیئت وزیران چندی پیش با تکیه بر بند (ز) تبصره (9) ماده واحده قانون بودجه سال 1401 کل کشور در خصوص اجازه به دستگاه های اجرایی مندرج در قانون برای اختصاص تا 2 درصد از بودجه هزینه‌ای خود برای هم افزایی و ارتقای فعالیت‌ها و تولیدات فرهنگی از قبیل موضوعات قرآنی، نمایشی، مطبوعاتی، رسانه ای نوین، نشر و کتاب و گردشگری، آیین نامه اجرایی این بند از قانون را با هدف ساماندهی نحوه هزینه کرد بودجه مربوط توسط دستگاه ها، به تصویب رساند.

آنچه در ماده 3 آیین نامه مذکور آمده، دستگاه‌ها را «مختار» به هزینه تا سقف دو درصد ردیف اعتبارات هزینه‌ای بودجه کرده اما بر اساس ماده 5 آیین نامه تاکید شده دستگاه‌ها «موظف» هستند 50 درصد از اعتبارات هزینه‌ای را به صندوق اعتباری هنر تحت نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جهت حمایت یا مشارکت یا خرید خدمت از نهادهای مردمی واریز نمایند. اینجا این ابهام وجود دارد که آنها باید معادل نیمی از 2 درصد یعنی یک درصد بودجه هزینه‌ای به صندوق واگذار شود یا باید به همان اندازه که در دستگاه خود از این ردیف هزینه می‌کنند نیز به صندوق اعتباری هنر واریز کنند؟

در ماده 6 این آیین نامه به عنوان اقدام تشویقی تاکید شده که مبالغ پرداختی به صندوق هنر و همچنین صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی از رقم مالیات دستگاه‌هایی که مشمول پرداخت مالیات هستند، کسر خواهد شد و در موارد 7 و 8 نیز اولویت‌های موضوعی و سیاسی برای تخصیص این اعتبارات فهرست شده است.

اگرچه کارگروهی به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای رصد این اقدام ارزشمند دولت و مجلس در این آیین نامه در نظر گرفته شده و مسئول اجرای این آیین نامه نیز بالاترین مقام اجرایی هر دستگاهی در نظر گرفته شده اما باید در نظر داشت که با توجه ابعاد بسیار عظیمی که این ردیف می‌تواند داشته باشد، انتظار می‌رود این موضوع در قالب یک سامانه شفاف عملیاتی شود و مشخص باشد دستگاه‌ها برای چه اثری چه میزان هزینه می‌کنند؟

این شفافیت که امکان دسترسی عمومی برای نظارت عمومی را نیز در پی داشته باشد، می‌تواند مانع از تبدیل این فرصت طلایی به یک تهدید و شکل گیری فضای رانتی در توزیع اعتباراتی است که از این طریق برای فضای فرهنگی کشور آزاد می‌شود و می‌تواند به شکل گیری حرکت‌های عظیم فرهنگی و تولید محصولات قابل توجه منتهی شود. بنابراین اکنون امکانی فوق العاده فراهم شده که در سایه شفافیت و پیگیری متولیان امر به ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، می‌تواند فضای تولید آثار فرهنگی را دستخوش تغییرات اساسی نماید.