اخراج "کیسون" از پیمانکاری بزرگترین پروژه مسکن ملی / مدیرکل راه‌وشهرسازی مرکزی: راهی جز فسخ نبود

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، پروژه ساخت مسکن 8100 واحدی در اراک بزرگترین پروژه ساخت مسکن در کشور و یک پروژه سریع و با پیشرفت فیزیکی بالا باشد هنوز بعد از 2 سال پیشرفت فیزیکی مناسبی ندارد و میزان پیشرفت آن دو رقمی هم نشده است، موضوعی که با واکنش و نگرانی متقاضیان مسکن در این پروژه را رقم زده است.

این درحالیست که از ابتدا انتقاداتی به این پروژه وجود داشت به طوری که در ابتدا دولت اعلام کرده بود زمین برای ساخت مسکن نهضت ملی رایگان است و زمین پروژه 8100 واحدی در زمین اوقافی بنا شد که بار سنگینی روی دوش مردم و عوایدی خوبی برای اوقف داشت.

در عین حال با وجود تبلیغات زیاد مسئولان وقت استان مرکزی، کیسون به عنوان پیمانکار کاری از پیش نبرد و فقط دغدغه‌ای روی دغدغه‌های مردم اراک گذاشت تا متقاضیان مسکن در این پروژه هرروز نگران تر از وضعیت ساخت و ساز مسکن باشند.

خبرنگار تسنیم استان مرکزی در مصاحبه تفصیلی با "حمید انعامی" مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی ابعاد مختلف اجرایی و اتفاقات صورت گرفته در جریان این پروژه را به بحث و گفت‌و‌گو گذاشته که در زیر می‌آید:

تسنیم: با تشکر از وقتی که در اختیار خبرگزاری تسنیم گذاشتید؛ قراربودپروژه8100واحدطرحملیاقداممسکنبزرگترینپروژهمسکن‌سازیدرکشورباشدوباسرعتبالاهمانجامشود،هرچندازابتدایاحداثاینپروژهبامشکلاتیمواجهبود،زمینوقفیاینپروژهمنجربهتحمیلهزینهاضافهبهمتقاضیانشدومجبوربهپرداختیک هزینه اضافی بر خلاف روال این طرح که زمین رایگان استبهادارهکلاوقافوامورخیریهاستانشدندوگلایه‌هایفراوانیازاینجهتوجود داشت، بفرماییدرونداجرایاینپروژهبهچهصورتبود؟

شروع این پروژه مربوط به چندسال قبل است، حتماً مستحضر هستید ما در شهر اراک در زمان اجرای پروژه مسکن مهر هم، زمین مناسب ساخت مسکن که کاربری مسکونی داشته و داخل محدوده شهری باشد نداشتیم و حتی در مسکن مهر پروژه صادقیه که جزو پروژه‌های خوب کشور محسوب می‌شود، زمین با کاربری فضای سبز را برای ساخت و ساز در نظر گرفتیم.

به هرحال، به سبب تقاضای مردم برای مسکن تلاش شد یک فضای مناسب برای پروژه دیده شود هرچند این را باید عرض کنم که این زمین تنها زمینی بود که در دولت قبل داخل محدوده شهری قرار داشت و کاربری مسکونی داشت یعنی گزینه یکی بود و انتخاب هم یکی، پس به ناچار کار اجرایی این پروژه طرح ملی اقدام مسکن در این زمین شروع شد.

البته این را خدمت شما عرض کنم که این تنها پروژه شهر اراک نیست و همین الان در فضایی مقابل این پروژه نزدیک به 2 هزار پروژه در طرح ملی اقدام مسکن در حال ساخت است و در حال حاضر دارای پیشرفت فیزیکی 50 درصدی است.

این را از این باب عرض می‌کنم که ما تاکنون در شهر اراک پروژه بزرگ با مدیریت اداره کل راه و شهرسازی نداشتیم که به نتیجه نرسد و یا فاقد کیفیت خوب باشد لیکن پروژه 8100 واحدی با همین توضیحاتی که شما فرمودید شروع شد و شکل‌گیری این پروژه مربوط به دولت قبل و استاندار قبلی بوده است و زمین آن اوقافی بود و این پذیره هم ناچارا بر پروژه حادث شد و این هم یکی از موضوعاتی بود که گلایه‌هایی به همراه داشت.

اما این را عرض می‌کنم که با وجود گرانی بسیار شدید مسکن در شهر اراک شاید مسئولین وقت تصور می‌کردند این 26 میلیون در مقابل خانه‌دار شدن در شهر اراک شاید رقم بسیار بالایی نباشد اما مستحضر هستید در طرح ملی اقدام مسکن، ما زمین را رایگان در اختیار افراد می‌گذاریم.

آن زمان مسئولین وقت با شرکت کیسون وارد مذاکره شده بودند و اینطور برداشت می‌شد که چون تاکنون در شهر اراک پروژه‌ای با این وسعت به صورت یکپارچه تعریف نشده است شاید باید یک شرکت در اندازه‌های شرکت کیسون که زمانی در زمره شرکت‌های برتر کشور بوده و سوابق زیادی در این حوزه دارد و نزدیک 20 هزار واحد در ایران و خارج از ایران با همین روش ساختی که قرار بود اینجا برای ما اجرایی کند، انجام داده قرارداد بسته شود.

همچنین، برداشت می‌شد که این پروژه با روش ساخت قالب تونلی که یکی از فناوری‌های نوین است که کار را تسریع می‌کند و این شرکت قبلاً این روش را در جای دیگر اجرا کرده بود، بتواند این پروژه یکپارچه شهر اراک را با این وسعت به سرانجام برساند.

در دولت گذشته قرارداد ساخت 8100 واحد مسکونی با شرکت کیسون منعقد شده بود و بهترین گزینه در این مواقع این است که بتوانیم با همین شرکت کار را ادامه دهیم بنابراین تلاش‌های زیادی شد که این شرکت به کار خود ادامه دهد به طوری که بیش از 3_4 جلسه با وزیر راه و شهرسازی، معاون مسکن وزیر، مدیر حراست وزارت مسکن و شهرسازی، استاندار مرکزی، معاون عمرانی و حتی ما در مجموعه راه و شهرسازی استان برای بررسی پیشرفت فیزیکی پروژه و موانع برگزار شد.

این درحالی بود که هیچ مشکلی در زمینه پرداخت ما به کیسون وجود نداشت و عملکرد دقیق ما مطابق با قرارداد بود یعنی در قرارداد هم آمده بود که قسط اول به عنوان پیش پرداخت شروع کار در قبال ضمانت نامه پرداخت شود و مابقی آن با اسناد مثبته، یعنی کار اجرایی را ببینیم تا پیش پرداخت آزاد شود اما شرکت کیسون از همان ابتدا سرعت لازم در روند اجرای پروژه را نداشت و فقط اصرار به تزریق پول می‌کرد.

شرکت کیسون خودش را به نوعی شرکت خاص معرفی می‌کرد که آن کنترل‌های لازم بر عملکرد آن و اجرای مفاد قرارداد نباشد اما از سوی دیگر ما براساس تعهدی که با مردم داریم و باری که تعهدمان نسبت به مردم بر دوش ما گذاشته باید کنترل‌های لازم را می‌کردیم و اینکه آیا پول در پروژه هزینه می شود؟ آیا صرف ساخت و یا تجهیز کارگاه پروژه می شود یا خیر؟ جزء وظایف ما بود که از آن کوتاه نیامدیم.

از ابتدای این پروژه پیگیری‌های زیادی شد که با استفاده از ابزارهای قانونی کیسون پای کار باشد اما متأسفانه این اتفاق نیفتاد و بهانه‌های مختلفی از سوی شرکت مطرح می‌شد از جمله مسئله جواز، این در حالی است که قسمت اعظم جواز پروژه صادر شده و مابقی هم مشکلی برای صدور نداشتند به طوری که می‌دانید مسیر مجوزها 8 زون دارد، 5 زون گرفته شده و آن 3 زون هم در حال انجام است و در تمام طول پروژه، جواز مانعی برای اجرای پروژه محسوب نمی‌شد.

نظام مهندسی مشکلی نداشت و همکاری می‌کرد، بحث طراحی و اجرا به صورت رایگان انجام شد و نظارت بر آن به صورت نظارت حقیقی و حقوقی توسط سازمان نظام مهندسی انجام می شود و مشاوری که از طرف ما در پروژه هست به جد پای کار بود اما پروژه پیشرفت کافی و مدنظر را نداشت یعنی لوازم کار مهیا، پول موجود بود و هم همکاران ما سرعت کار را تسریع می‌کردند ولی باز هم پروژه سرعت کافی نگرفت.

مشکل دیگری که وجود داشت این بود که شرکت کیسون تا این لحظه موفق به رفع مشکل وام خود نشده است و به گفته مدیرعامل بانک مسکن بدهی زیاد این شرکت و اعتبارسنجی آن مشکل دارد و به لحاظ اعتبارسنجی شرایط خوبی را ندارد و بدهی زیاد آن تا این لحظه مانع از انعقاد قرارداد سه جانبه با بانک مسکن و متعاقب آن عقد قرارداد و دریافت تسهیلات شده است.

در پروژه‌های مسکن ملی زمین رایگان است ولی هزینه ساخت توسط مردم به صورت آورده نقدی و تسهیلات پرداخت می‌شود، پس تسهیلات خودش جزء خیلی مهم در ساخت پروژه است که تا این لحظه که قریب به یکسال از شروع پروژه می‌گذرد مشکل دریافت تسهیلات به دلیل مشکلاتی که کیسون داشته، حل نشده است.

تمام این گزینه‌ها، علیرغم پیگیری‌های استاندار، معاون عمرانی استاندار مرکزی و تشکیل جلسات هم‌اندیشی برای سرعت بخشیدن به کار، باعث شد متأسفانه آن اتفاق که نباید، بیفتد. ما گزینه‌ای جز این نداشتیم یعنی تعهدی که مردم بر دوش ما گذاشته بودند و سابقه‌ای که از ما سراغ داشتند که هیچ پروژه‌ای را نیمه تمام نگذاشته‌ایم کار را به اینجا رساند که جلوی خسارت را بگیریم و به پیمان خاتمه بدهیم.

پیشنهاد ماده 46 پیمان (فسخ قرارداد) از طریق شورای فنی استان شد که ما موضوع را به شورای فنی استان منتقل کردیم، در جلسات کارشناسی زیادی که در شورای فنی استان برگزار شد، موضوع بررسی و پیشنهاد ماده 46 پیمان و فسخ قرارداد مطرح و پذیرفته شد.

شاید از اول بهتر بود که این پروژه تقسیم می‌شد به همان روشی که ما در ساوه انجام دادیم به طوری که پروژه‌های بزرگ در وزارت مسکن و شهرسازی، 2 کارگزار بنیاد مسکن و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) هستند و این 2 کارگزار پروژه را به تعداد کمتر تقسیم کرده و کار بین پیمانکاران ذیصلاح تقسیم می‌شد، متأسفانه این پروژه کارگزار نداشت و به صورت یکپارچه با همان تفکری که دوستان وقت داشتند واگذار شد که متأسفانه پروژه طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته عملیاتی نشد و ما الان عزم این داریم که پروژه را فسخ کنیم و به همان صورتی که همه پروژه‌ها انجام می‌شوند کار را پیش ببریم و بتوانیم با کمک همه عوامل ذی‌قدرت اجرایی و نظارتی با تغییرات لازم کار را شتاب بخشیده و پیش ببریم.

تسنیم: از همان اول انتقادهایی به پیمانکار این پروژه گرفتند ولی در نهایت کار به کیسون سپرده شد، می‌فرمایید با وجود این همه نگرانی چرا این اتفاق افتاد؟

در زمان سپردن کار به کیسون، ما در شهر اراک شرکت‌های انبوه‌ساز موفقی داشتیم ولی با نظر مسئولین وقت کار به کیسون سپرده شد چراکه تا به حال پروژه‌ای با این وسعت به صورت یکجا نبود و این طور برداشت می‌کردند که این شرکت که سابقه اجرایی پروژه‌هایی در این سطح را دارد بتواند گزینه مناسبی باشد چون بنا بود کار ساخت به صورت قالب تونلی و فن‌آوری نوین انجام شود، مسئولان وقت احساس می‌کردند این شرکت گزینه مناسبی برای انجام سریع پروژه باشد و نهایت تصمیم آنها بر این شد که پیمانکار، کار را انجام دهد.

همانطور که خود فرمودید و همچنین براساس اخباری که به گوش می‌رسد، بحث کنار گذاشتن کیسون از پروژه مطرح شده این در حالی است که این امر سبب نگرانی برای مردمی شده است که تا امروز پیشرفت فیزیکی چندانی از پروژه ندیدند، کمی در این باره توضیح می دهید؟

ببینید پروژه به لحاظ فنی شرایط، طراحی وضعیت مشخصی دارد، بحث‌های مهندسی آن همه تعیین تکلیف شده، مجوزات آن اخذ شده و تنها مشکل پروژه یک پیمانکار اجرایی قوی و سریع است.

ما الان این شرایط را نداشتیم و تنها گزینه‌ای که ما بعد از جلسات مستمری که با پیمانکار داشتیم و تلاش می‌کردیم همین پیمانکار بتواند پروژه را اجرایی کند، در واقع این اتفاق نیفتاد و با توجه به اینکه یک سال از زمان پروژه گذشته و ما گزینه‌ای غیر از فسخ پیمان با شرکت نداریم. تعهدی که در قبال مردم داریم باعث شد بیش از این زمان را از دست ندهیم. ابتدای سال زمان شروع اجرای عملیات اجرایی پروژه‌هاست. تصمیم گرفتیم ان‌شالله با تعویض پیمانکار پروژه بتوانیم امسال جبران این مشکلات اجرایی که سال گذشته پیمانکار به وجود آورد را داشته باشیم.

تسنیم: یکی دیگر از نگرانی‌های مردم این است که با توجه به طولانی شدن پروژه و تغییرات قیمتی، متضررتر می‌شوند چون قیمت‌ها در حال افزایش است نظر شما چیست؟ چه صحبتی با مردم دارید که مطمئن شوند پیگیر حقوق آنها هستید؟ چراکه آنها به موقع وجوه را پرداخت کرده‌اند، این وسط مشکل از پیمانکاری بوده است که نتوانسته و یا نخواسته که این پروژه اجرایی شود.

شک نکنید همین تعهد باعث شده الان به سمت فسخ قرارداد با شرکتی برویم که مدعی بود از بهترین‌های کشور در این زمینه است اما ما در عمل این بهترین بودن را ندیدیم.. همین نگرانی ما را به این سمت برد. عزم تمام مسئولین اجرایی استان این است که این وضعیت خاتمه یابد و با یک عزم جدی و روشی که سالها ما پروژه اجرا می‌کردیم و نمونه های موفق آن در استان وجود دارد، تلاش خواهیم کرد این پروژه را به یکی از پروژه‌های موفق استان بدل کنیم. این وضعیت برای ما قابل قبول نیست هرچند خیلی تحمل کردیم جلسات بسیاری گذاشتیم اما توفیق حاصل نشد و این بر همه مبرهن است چراکه اگر شرکت می خواست ادامه دهد با این همه جلسات پیگیری در سطوح وزیر، معاون وزیر، استاندار، معاون عمرانی و حتی سطوح کارشناسی ما کار را انجام می داد، هیچ دلیلی از شرکت کیسون پذیرفته نیست و ما گزینه‌ای جز فسخ نداریم.

امیدواریم براساس تجربیات موجود، با اخذ کارگزار ذیصلاح و استعدادهایی که داریم کار را با سرعت پیش ببریم، چراکه ما الان 2 هزار واحد در شهرستان ساوه با 3 پیمانکار با 70 درصد پیشرفت اجرایی را در دست احداث داریم. در همین اراک با 2 پیمانکار در پروژه‌های دیگری مانند شهید سلیمانی پیشرفت پروژه فیزیکی 50 درصدی داریم و ان‌شاالله امسال تحویل پروژه را خواهیم داشت بنابراین ما عزم داریم با همان روش که توان و تخصصش را داریم این پروژه را فسخ پیمان کرده و با پیمانکاران ذیصلاح ادامه فعالیت دهیم. مردم نگران نباشند، تمام لوازم کار را دیده‌ایم. امیدواریم خداوند یاری کند و بتوانیم از این امتحان به سلامت عبور کنیم.

تسنیم: از وقتی که در اختیار این خبرگزاری قرار دادید سپاسگزاریم، درپایان اگر سخنی با مردم و به خصوص سرمایه‌گذاران در پروژه 8100 واحدی دارید بفرمایید؟

خدمت مردم شریف استان عرض می‌کنم که از روز اول هم اداره کل راه و شهرسازی به عنوان نماینده مردم طرف قرارداد این شرکت شد. از همه خواهش می کنم به خادمین خود در اداره کل راه و شهرسازی و همه عوامل اجرایی استان اعتماد کنند و وارد مباحث حاشیه‌ای نشوند. مستحضر هستید که پیمانکار یک سال فرصت داشت لوازم انجام کار فراهم شد این فرصت را غنیمت ندانست و شاید اهمیت این پروژه و ضرورت اجرای آن برای متقاضیان، برای شرکت مشخص نبود و آن دیدی که ما به مردم داریم و می‌دانیم به چه سختی و با چه نیازی منتظر ساخت این پروژه‌ها هستند را شرکت درک نکرد و یا توان اجرای آن را نداشت. ما تصمیم قطعی گرفتیم و به عقب برنمی‌گردیم و امیدواریم با حمایت مردم بتوانیم این پروژه را هم مثل پروژه‌های صادقیه، شهید سلیمانی و دیگر پروژه‌هایی که در دست انجام داریم ان‌شاالله به پایان برسانیم.