از آتش‌بس خیالی تا جنگ هسته‌ای
اگر معادله آتش‌بس میان کی‌یف - مسکو حل و فصل شود کماکان شاهد تشدید منازعات آمریکا - روسیه در سطح بادارندگی (آن هم از جنس هسته‌ای) خواهیم بود. مسکو که شرایط خاص خود را برای صلح در اوکراین مطرح کرده، هیچ نشانه‌ای از پذیرش ضرب‌الاجل ترامپ نشان نداده است.
گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم- منازعه واشنگتن - مسکو از سطح هشدارهای لفظی عبور کرده و خود را به حوزه بازدارندگی تسری داده است. به عبارت بهتر دیگر نمی‌توان از بحران‌های کنونی ایجاد شده میان طرفین به‌مثابه یک منازعه قابل مدیریت یا محدود یاد کرد. هرچند هنوز شاهد شکل‌گیری منازعه‌ای تمام‌عیار و ترکیبی میان کاخ سفید و کاخ کرملین نیستیم اما حتی اوضاع با آنچه در دوران جنگ سرد نیز شاهد آن بودیم متفاوت است.
ظاهراً ماجرا از این قرار است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در واکنش به مواضع دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور پیشین روسیه، دستور داده است دو زیردریایی هسته‌ای در مناطقی نزدیک به روسیه مستقر شوند. ترامپ در پستی در شبکه‌های اجتماعی در این خصوص نوشت: «دستور داده‌ام دو زیردریایی هسته‌ای برای احتیاط در مناطق لازم مستقر شوند، در صورتی که این حرف‌های احمقانه و تحریک‌آمیز واقعاً جدی باشند و فقط حرف نباشند.»
بدون شک دستور استقرار دو زیردریایی هسته‌ای در نزدیکی روسیه از سوی ترامپ واکنشی نسبت به یک اظهارنظر مدودف یا تهدید مقامات روسی نبوده است! ناتوانی آمریکا در حل و فصل بحرانی که ناتو مولد آن در اوکراین بوده و اصرار روسیه بر حفظ خطوط قرمز راهبردی - امنیتی خود در شکل‌گیری معادله آتش‌بس سبب شده تا دامنه و عمق تنش‌های طرفین تا حد زیادی افزایش پیدا کند.
قبلاً تهدیدات متقابل ناظر بر صحنه جنگ اوکراین و ابعاد میدانی و فرامتنی آن بود. مشارکت واشنگتن در جنگ اوکراین بر هیچ‌کس پوشیده نیست. اصرار آمریکایی‌ها بر ارسال موشک‌های پاتریوت به کی‌یف نقطه اوج این منازعه میدانی محسوب می‌شد. اما دستور اخیر ترامپ مبنی بر استقرار زیردریایی‌های هسته‌ای مسئله‌ای فراتر از جنگ اوکراین است!
حتی اگر معادله آتش‌بس میان کی‌یف - مسکو حل و فصل شود کماکان شاهد تشدید منازعات آمریکا - روسیه در سطح بادارندگی (آن هم از جنس هسته‌ای) خواهیم بود. مسکو که شرایط خاص خود را برای صلح در اوکراین مطرح کرده، هیچ نشانه‌ای از پذیرش ضرب‌الاجل ترامپ نشان نداده است.
مدودف ترامپ را متهم کرد که وارد «بازی اولتیماتوم‌ها» شده و به او یادآوری کرد که روسیه همچنان از توانایی‌های هسته‌ای دوران شوروی برای حملات نهایی برخوردار است. مدودف از زمان آغاز جنگ اوکراین در سال 2022 به یکی از مهم‌ترین چهره‌های ضدغربی در میان مقام‌های کرملین تبدیل شده است. برخی دیپلمات‌های غربی معتقدند سخنان او بازتاب‌دهنده دیدگاه‌هایی است که در سطوح بالای سیاست‌گذاری کرملین مطرح می‌شود و برخی دیگر مواضع وی را تبلیغاتی و تاکتیکی تصور می‌کنند.
فارغ از صحت و سقم هر یک از این موارد باید بر روی منازعه‌ای تمرکز کرد که حتی در دوران پساجنگ اوکراین بر روابط مسکو - واشنگتن سایه خواهد افکند.