از نسخه بیاض دعا الصباح تا سکه دوران ابومسلم خراسانی
تهران - ایرنا - نسخه دعا الصباح، جامه فتح، منبر منبت کاری و سکه دوران ابومسلم خراسانی از جمله آثاری هستند که موزه ملی به مناسبت ماه رمضان به معرفی آنها پرداخته است.
موزه ملی ایران به مناسبت ماه مبارک رمضان اقدام به معرفی آثار نفیس گنجینه خود کرده است که یکی از آنها نسخه بیاض دعا الصباح، به خط نسخ الوان (رنگ های، زرد، قرمز، سفید) است.
این نسخه بر کاغذ لاجورد، 16 صفحه 9 سطر در هر صفحه، جداول زرین، قرمز، لاجورد و سفید نوشته شده و دارای سرلوح مزین است. بین سطرها طلا اندازی شده و دارای رقم «ابن احمد الشاملو رضا قلی سنه 1266» است.
جلد آن در بیرون تیماج قرمز و اندرون سجاف مشکی ساده است.
جامه فتح یا پیراهن آیه‌الکرسی که بین مردم به پیراهن (نادعلی) نیز معروف است، یکی دیگر از این آثار است. در دوره‌ی صفوی خوشنویسی روی پارچه‌ها، به دو روش بافت بر پارچه یا قلمکارسازی که به قلمکار قلمی انجام می‌شد، که یک نمونه آنها پیراهن معروف به جامه‌ی فتح یا آیه‌الکرسی است که بین مردم به پیراهن (نادعلی) نیز معروف است.
این جامه کاملا جنبه تعویذ (چشم زخم) داشته و استفاده از آن در دوره‌ی صفوی و پس از آن در زمان گرفتاری، بیماری، یا زمان جنگ در زیر زره برای حفاظت در برابر بلایا و خطرات رواج داشته است.
بر سراسر پیراهن ترکیبی از نقوش و طرح‌های هندسی، گیاهی و اسلیمی با خطوط کوفی، نسخ، ثلث، نستعلیق و به ویژه غبار با قلم زر و لاجورد و شنگرف و زعفران، آیات قرآن و ادعیه کتابت شده است.
این اثر تاریخی باقی مانده از دوره صفوی به شماره 8375 در موزه ملی ایران به ثبت رسیده است.
منبر منبت کاری چوبی با آیه‌ای از سوره بقره
یکی از منبرهای ارزشمند تاریخی ایران، منبر متعلق به مسجد جامع سوریان بوانات فارس است. این مسجد در قرن چهارم هجری قمری به دستور عضدوالدوله دیلمی در دوره‌ی آل بویه تجدید بنا و مرمت شد.
منبر منبت کاری چوبی آن، یادگاری باقی مانده از دوره‌ی ایلخانی (771 هجری قمری) است که به دستور خواجه مظفرالملک ساخته شده است. این منبر چوبی منبت دو لنگه در و 11 پله دارد که در بالای منبر آیه "255 سوره البقره " نوشته شده است.
دور تا دور چهار چوب در کتیبه‌ای به خط ثلث با ذکر تاریخ ساخت آن وجود دارد. کتیبه «لا اله الا الله» در قاب لنگه سمت راست در دیده می‌شود که در ساخت این شاهکار، هنرهای چوبی مانند منبت کاری، گره چینی، مشبک، معرق و... به کار رفته است.
این اثر تاریخی که به شماره 3276 در موزه ملی ایران به ثبت رسیده، به شماره‌ی 66 در نهم خرداد 1394 در فهرست ملی آثار منقول فرهنگی تاریخی به ثبت رسید.
سکه 1300 ساله با آیاتی از قرآن کریم
سکه درهم، باقی مانده از سال 129 هجری قمری که در منطقه‌ی طرهان استان لرستان به دست آمده و در منطقه «تیمره» نام منطقه‌ای بین سه استان اصفهان، مرکزی و لرستان ضرب شده است. در هر دو طرف این سکه تاریخی که به شماره 325 در موزه ملی ایران ثبت شده، آیاتی از قرآن حک شده است.
روی سکه «قل لا اسئلکم علیه اجرا الا الموده فی القربی» (بخشی از آیه 23 سوره مبارکه شوری) حک شده، همچنین جمله «بسم الله، ضرب هذاالدرهم بالتیمره سنه تسع و عشرین و مئه (محل ضرب تیمره، سال ضرب 129) نوشته شده است.
پشت سکه نیز علاوه بر حک شدن آیه «الله احد الله الصمد لم یلد و لم یولد و لم یکن له کفوا احد» از سوره اخلاص، آیه 33 سوره توبه «محمد رسول الله ارسله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و لوکره المشرکون» نقش بسته شده است.
پیروان ابومسلم خراسانی در مناطق تحت فرمان خویش درهم‌های سیمین و فلس‌های مسین خاص خود را، حتی تا چند سال پس از روی کار آمد ن عباسیان، ضرب می‌کردند که بر بسیاری از آنها این شعار عباسیان به شکل دایره یا چهارگوش نوشته شده است: «قل لا اسئلکم علیه اجرا الا المود فی القربی» "بگو از شما در برابر این (ابلاغ رسالت خود) به جز محبت در برابر خویشاوندانم مزدی نمی طلبم"(بخشی از آیه 23 سوره مبارکه شوری).
*س_برچسب‌ها_س*