از نقد شورای عالی آموزش و پرورش تا ضرورت توجه به مقطع ابتدایی

جمعی از فرهنگیان و فعالان حوزه تعلیم و تربیت کشور در دیدار با رئیس جمهور کشورمان مهم ترین دغدغه‌های خود در حوزه تعلیم وتربیت را بیان کردند و بر کارکرد و مدیریت دانشگاه فرهنگیان تاکید کردند.

به گزارش خبرنگار مهر، نشست هم‌اندیشی رئیس جمهور با جمعی از فرهنگیان و فعالان حوزه تعلیم و تربیت کشور شامگاه دوشنبه برگزار شد و فرهنگیان موضوعات مختلفی را در حضور رئیس جمهور مطرح کردند.

افزایش سرانه فضای آموزشی و حمایت از معلمان شاغل در مناطق محروم، فرهنگ‌سازی در خصوص بازیافت کاغذ باطله و استفاده از آن برای مدرسه‌سازی، ارتقا کیفیت برنامه‌های آموزشی معلمان قرآن، بهبود روش‌های تعلیم قرآن در مدارس، تهیه و تکمیل تجهیزات کارگاهی در هنرستان‌ها، توجه به انتصابات در حوزه آموزش و پرورش، برخورد با مافیای کتب درسی، رفع مشکلات و چالش‌های آموزش و پرورش عشایری، ارتقا کیفیت مدارس دولتی، توجه به سیستم ایاب و ذهاب دانش‌آموزان استثنایی، توجه به همسان‌سازی حقوق معلمان، تأکید بر عدالت آموزشی، استفاده از مدیران جهادی و انقلابی در حوزه آموزش و پرورش و خانه‌تکانی در شورای عالی آموزش و پرورش، از جمله محورهای سخنان فرهنگیان در این نشست بود.

مریم سامانلو فعال دانشجویی دانشگاه فرهنگیان نیز یکی از مهمانان حاضر در نشست فعالان تعلیم و تربیت با ریاست جمهوری بود و خطاب به رئیس جمهور گفت: آقای رئیس جمهور! اهمالی که وزیر آموزش و پرورش نسبت به ریاست دانشگاه فرهنگیان داشته فرصت هر نوع تحولی را از این مجموعه گرفته است.

متن سخنرانی سامانلو خطاب به رئیس جمهور به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

عرض سلام و ادب و احترام دارم خدمت همه بزرگواران حاضر در جلسه و رئیس جمهور محترم

تشکر می‌کنم بابت تشکیل این جلسه

عرایض خودم رو با این جمله از شهید رجایی آغاز می‌کنم که فرمود: جا دارد انسان لباس تنش را هم بفروشد و خرج تربیت معلم کند.

وقتی در مورد تحول در آموزش و پرورش حرف می‌زنیم؛ حرف از تکمیل یکی از قطعات اصلی مبارزه انقلاب اسلامی است، موضوع تحول یک موضوع روشنفکر مآبانه نیست و به همین دلیل باید با مختصات انقلاب اسلامی تأویل و تفسیر شود. لذا به نظر می‌رسد اگر قرار است تحول را از این دریچه دنبال کنیم باید الزامات آن را هم بپذیریم. الزامات آن هم ورود افراد انقلابی با روحیه جهادی است. اگر قرار است در حرف، تحول در نظام تعلیم و تربیت را آرمان بدانیم اما در عمل؛ کار را به دست جریان‌های روشنفکرنما بدهیم؛ تحول یا رقم نخواهد خورد یا دچار انحراف و اعوجاج خواهد شد.

لذا لازم است گلوگاه‌های اصلی نظام تعلیم و تربیت شناسایی شود و به این امر در این گلوگاه‌ها مقید باشیم. فی المثل نمی‌توان انتظار داشت شورای عالی آموزش و پرورش به‌عنوان نهاد سیاستگذار در این عرصه، همچنان با همان مختصات قبلی ادامه حیات بدهد. نمی‌شود افرادی که خودشان مسببان اصلی اوضاع فعلی آموزش و پرورش هستند، افرادی که اراده و اندیشه آنها آموزش و پرورش را به این روز انداخته است همچنان تصمیم گیران این حوزه باشند.

صریح عرض می‌کنم: به نظر می‌رسد شورای عالی آموزش و پرورش نیاز به یک خانه تکانی اساسی مبتنی بر رویکرد انقلابی دارد چرا که با عنایت به گذشت 10 سال از تصویب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش متأسفانه اندکی از آن به اجرا گذاشته شده و افراد تمام همت خود را بر ایده‌های جهانی سازی مثل سند 2030 گماشته‌اند. ضمن حذف این افراد، افرادی متخصص با روحیه انقلابی را منسوب بفرمائید تا سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به استناد مصوبه بازنگری هر 5 سال و انتظار رهبری عزیز مبتنی بر حرکت عظیم انقلاب اسلامی بازطراحی شود. مماشات در گلوگاه‌ها قابل پذیرش نیست، حدود 8 ماه از دولت حضرتعالی گذشته و همچنان بسیاری از این گلوگاه‌ها در دست این افراد است. افرادی که نهایت فهمشان از تحول، نصب دیتا پرژکتور در کلاس‌ها و منتهای آمال و آرزوهایشان سیستم آموزشی ژاپن و فنلاند است.

شاهد اوضاع آشفته دانشگاه فرهنگیان هستیم

یکی دیگر از این گلوگاه‌ها دانشگاه فرهنگیان است که شاهد یک اوضاع آشفته و بدون برنامه در مدیریت و بازگشایی آن هستیم.

با وجود مشکلات عدیده این دانشگاه همچون عدم کاربردی بودن واحدهای درسی، ضعف اساتید و هیئت علمی، فرسوده بودن زیرساخت‌های آموزشی و با وجود این حجم از کسورات ناعادلانه ای که از حقوق دانشجو معلمان برداشت می‌شود و اساساً شفافیتی هم نسبت به آن وجود ندارد اوضاع فیزیکی پردیس‌های این دانشگاه اسفبار است. بنده از شما دعوت می‌کنم به مناسبت هفته معلم از یکی از این مراکز و پردیس‌های محروم دیدن کنید. فی المثل همین مرکز شهید بهشتی تهران؛ با توجه به روحیه مردمی شما که به شدت قابل تقدیر است.

عرض می‌کردم. هر ترم میلیون‌ها تومان از حقوق یک دانشجو معلم برداشت می‌شود؛ در حالی که سطح خدمات به شدت پایین است و در ضمن حقوق کارمندان و اعضای هیئت علمی آن هم دولت می‌پردازد. باید مشخص شود این کسورات کجا هزینه می‌شود؟ این یکی از اعتراضات جدی جریان دانشجویی است که باید پیگیری شود.

آقای رئیس جمهور!!

یک نمونه دیگر از مماشاتی که انجام شده اهمالی است که جناب وزیر نسبت به ریاست این دانشگاه داشته‌اند که فرصت هرنوع تحولی را از این مجموعه گرفت.

فلذا لازم است خود حضرتعالی به عنوان رئیس جمهور و ریاست هیئت امنای این دانشگاه به طور جدی به این مسئله ورود کرده و اجازه ندهید این دانشگاه بیش از این به قهقرا برود.

یکی دیگر از این گلوگاه‌ها مرکز منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش است که به‌عنوان تنظیم کننده منابع انسانی نظام تعلیم و تربیت که هیچ، منابع انسانی جمهوری اسلامی، دستخوش بازی‌های سیاسی شده است. و امروز در دست سنت گراهایی است که این مرکز را بنگاه کاریابی می‌دانند.

معاونت ابتدایی نیز یکی دیگر از این گلوگاه‌هاست. که موضوع ما گرایش‌های سیاسی نیست بلکه موضوع ما باورمندی به اندیشه انقلاب اسلامی است که در مدیران آن وجود ندارد.

در پایان باید عرض کنم که می‌شود یک بار امتحان کرد و در بسیاری از حوزه‌ها از ایده‌های نسل نوی معلمی در دانشگاه فرهنگیان استفاده کرد و تفاوت در نوع نگاه، رویکرد و دغدغه مندی نسل نو با فضای مدیریتی فعلی را به خوبی احساس کنید.

با همین رویکرد چند گزارش و پیشنهاد نسبت به مسائل آموزش و پرورش آماده شده که تقدیم می‌گردد.

به امید تربیت سلیمانی‌ها و رجایی‌ها برای رسیدن به تمدن اسلامی در نهایت تشکر می‌کنم از مجاهدت‌های شبانه روز شما برای برگرداندن انقلاب اسلامی به ریل اصلی خود.

چالش عدالت آموزشی ما را به نقطه بحرانی رسانده است / فردا دیگر فرصتی نخواهد بود

حمید رفیعی، نو معلم، هم در نشست فعالان تعلیم و تربیت با ریاست جمهوری خطاب به رئیس جمهور با اشاره به کمبود و بازنشستگی چند صد هزار معلم گفت: چالش‌های عدالت و کیفیت آموزشی و تربیتی نظام آموزشی ما را به نقطه بحرانی رسانده است که اگر دولت مردمی امروز برای آن به خصوص در سه محور مدیریت و اقتصاد، برنامه درسی و تربیت معلم چاره‌ای نکند فردا دیگر فرصتی نخواهد بود.

بسم الله الرحمن الرحیم

با آرزوی قبولی طاعات و عبادات

قریب به 4 دهه از مطالبه مستمر رهبری عزیز پیرامون تحول نظام تعلیم و تربیت می‌گذرد اما نه تنها اقدام قابل توجهی صورت نگرفته بلکه این حوزه غالباً در اولویت سیاستمداران نبوده است. با توجه به آنکه تحول در نظام تربیتی کشور مسأله انقلاب است و تنها بر عهده آموزش و پرورش نیست؛ به نظر می‌رسد دولت انقلابی باید جهت تحقق این مطالبه با تشکیل قرارگاهی ملی، با فرماندهی و نظارت جنابعالی و مشارکت تمامی قوا مقدمات تحول را تمهید نماید. در این راستا متأسفانه چالش‌های عدالت و کیفیت آموزشی و تربیتی نظام آموزشی ما را به نقطه بحرانی رسانده است که اگر دولت مردمی امروز برای آن به خصوص در سه محور مدیریت و اقتصاد، برنامه درسی و تربیت معلم چاره‌ای نکند فردا دیگر فرصتی نخواهد بود.

در همین راستا به سبب کوتاهی وقت و نظر به اهمیت مسأله نیروی انسانی در امر تحول نکاتی مختصراً در این حوزه عرض می‌کنم: 1. مسأله کمبود و بازنشستگی چند صد هزار معلم، پنجره جمعیتی است که استفاده آگاهانه از آن فرصتی برای ارتقا کیفیت است که در صورتی که دولت شما بتواند از این فرصت برای تربیت معلم استفاده کند، خدمت بزرگی برای آینده انقلاب کرده است. اما متأسفانه گاهاً به سبب بی همتی، سیاست زدگی و نگاه به آموزش و پرورش به عنوان بنگاه کاریابی، مرکز منابع انسانی آموزش و پرورش با جذب‌های متراکم و برف انباری، دوره‌های آموزشی کوتاه و بی کیفیت این فرصت را به تحدیدی جدی بدل کرده است. آقای رئیس جمهور تداوم این مسیر از دولت شما نه تنها پذیرفته نیست بلکه انتظار ما بازنگری در سیاست جذب معلم و احیای تربیت معلم به عنوان قلب نظام تعلیم و تربیت با عزمی ملی و نظارت مستقیم شما است.

مطالبه جامعه معلمان، نه رقابت در پرداخت بلکه توزیع عادلانه است

2. نظام رتبه بندی معلمان که با هدف ارتقای کیفیت نظام تعلیم و تربیت و منزلت معلمان جز راهکارهای ارتقای نیروی انسانی در سند تحول بود، به سبب عدم صداقت دولت و مجلس گذشته به مسأله معیشت معلمان گره خورد ضمن ایجاد انتظارات به حقی، موجب شد حتی با وجود رویکرد صادقانه و مثبت دولت شما، معلمان وعده‌های سیاست‌گذاران را به راحتی قبول نکنند. از طرفی صدا و سیما و دستگاه‌های تبلیغی نیز با بی تدبیری منزلت معلمان را نشانه رفته و آنان را در مقابل دیگر اقشار قرار می‌دهند. در صورتی که مطالبه جامعه معلمان، نه رقابت در پرداخت بلکه توزیع عادلانه و نظام هماهنگ پرداخت است که جز رویکردهای دولت شما نیز هست. به‌نظر می‌رسد تحقق عدالت و صداقت با معلمان و عدم گره زدن رتبه بندی به معیشت معلم بیش از هر زمانی ضروری است. از سوی دیگر متأسفانه آئین نامه پیشنهادی نظام رتبه بندی با اشکالات روشی و محتوایی جدی روبرو است که فاصله این نظام را از سند تحول بسیار کرده است. به‌نظر می‌رسد تکیه بر عملکرد و خروجی معلم در کلاس درس و بهره‌گیری از کلان داده است که می‌تواند منجر بر ارتقای کیفیت شود و نه جمع آوری کاغذ پاره‌هایی که هیچ آورده‌ای برای معلم و دانش آموز ندارد.

3. متأسفانه در ادوار گذشته حاکم شدن رویکردهای نئو لیبرالیستی در دولت‌ها منجر شده است که نگاه کالایی سازی به مسأله تربیت و معلم رواج یابد. در پی همین امر توسعه روز افزون خصوصی سازی مدارس با شعار عدالت آموزشی و طرح‌هایی همچون خرید خدمات آموزشی خلاف سیاست‌های ابلاغی رهبری صورت پذیرفت که نه تنها منجر به عدالت نشد بلکه بر شکاف طبقاتی جامعه و مشکلات تربیتی دامن زد. به همین سبب انتظار ما از دولت مردمی توقف این رویکرد و توقف حمایت از این مدارس بود. اما متأسفانه در سند تحول دولت مردمی با وجود نقاط مثبت و قابل توجهی که دارد، همین روح که خلاف سند تحول بنیادین نیز هست حاکم شده است. پیشنهاد پرداخت یارانه‌های آموزشی یا پته آموزشی از نقاط انحرافی است که متأسفانه در ویرایش‌های آخر سند تحول توسط جریانی که حاکم بودن رویکرد اقتصادی آنها به صلاح کشور نیست به سند اضافه شده است که انتظار می‌رود با توجه به دغدغه بسیاری از متخصصان انقلابی عرصه تربیت این مسأله اصلاح گردد.

4. تحول مدیریتی و دمیده شدن روحیه انقلابی در دستگاه تربیتی کشور از نکات مهمی است که از آن غفلت شده است. متأسفانه هنوز رویکرد ما نمی‌توانیم در برخی مدیران میانی و کارشناسان ستادی وزارت آموزش و پرورش موج می‌زند. البته ضمن تشکر از معدود انتصابات تحولی و گام دومی در ستاد وزارتخانه از انتصابات استانی که اغلب به صورت سیاسی با حضور بازنشستگان و حضور مسببان وضع موجودی که گاهاً دارای تعارض منافع نیز هستند، رغم خورده گله کرده و دمیده شدن روح تحول را از حداقل انتظارات از این دولت می دانم.

در پایان از نگاه تحولی شما به آموزش و پرورش و رویکرد مردمی شما، وقتی که برای شنیدن و حل مسائل مردم می‌گذارید و تلاش شبانه روزی شما برای انقلاب تشکر کرده و از درگاه خداوند متعال توفیق روزافزون برای خدمت به مردم خواستارم.