اسقاط 2.4 میلیون خودروی فرسوده در 19 سال

از 41 میلیون دستگاه خودرو و موتورسیکلت در حال تردد در کشور 22 میلیون و 102 هزار دستگاه فرسوده هستند؛ با این حال طی 19 سال (1386 - 1404) تنها 2 میلیون و 482 هزار و 961 دستگاه اسقاط شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، در کشور بیش از 41 میلیون دستگاه خودرو و موتورسیکلت وجود دارد که نزدیک به 22 میلیون دستگاه آن فرسوده هستند. فرسودگی این ناوگان نه تنها هزینه‌های اقتصادی و تهدیدات ایمنی ایجاد می‌کند، بلکه آثار زیست‌محیطی قابل توجهی نیز دارد.

به طور دقیق‌تر، در سراسر کشور 41 میلیون و 206 هزار و 148 دستگاه خودرو در حال تردد هستند که شامل 22 میلیون و 465 هزار و 112 دستگاه خودروی سواری، 313 هزار و 456 تاکسی درون‌شهری، 2 میلیون و 583 هزار و 643 وانت، 65 هزار و 703 اتوبوس، 111 هزار و 108 مینی‌بوس، 465 هزار و 407 کامیون، 50 هزار و 904 دستگاه سایر کاربری‌ها، 558 هزار و 173 کامیونت، 242 هزار و 778 کشنده و تریلر، 670 هزار و 211 انواع ماشین کشاورزی، کمباین و تراکتور، 15 هزار و 439 آمبولانس و 13 میلیون و 664 هزار و 211 موتور سیکلت می‌شود.

بر اساس آمار، از این تعداد، 22 میلیون و 102 هزار و 140 دستگاه فرسوده هستند که شامل 7 میلیون و 552 هزار و 730 خودروی سواری، 11 میلیون و 395 هزار و 238 موتورسیکلت، 2 میلیون و 68 هزار و 571 وانت، 385 هزار و 65 تاکسی، 59 هزار و 762 اتوبوس، 97 هزار و 457 مینی‌بوس، 41 هزار و 581 خودروی دولتی، 214 هزار و 421 کامیون، 25 هزار و 943 کامیونت، 53 هزار و 732 کشنده و تریلر، 123 هزار و 772 خودروی کار و 83 هزار و 868 سایر وسایل نقلیه فرسوده هستند.

در همین راستا و با توجه به اینکه طبق مطالعات انجام‌شده توسط وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور سالانه بیش از 40 هزار مورد مرگ‌ومیر در کشور به دلیل انتشار ذرات معلق برآورد می‌شود فرآیند اسقاط و نوسازی خودروها از سال‌ها پیش در دستور کار قرار گرفته و برای اجرای آن نیاز به هماهنگی بین ده‌ها دستگاه و ذی‌نفع است. سازوکارهای مالی و اجرایی متعددی نیز برای این هدف طراحی شده است.

در سال 1403 حدود 350 هزار خودرو اسقاط شد و این اقدامات از نظر اقتصادی و محیط‌زیستی منجر به صرفه‌جویی و کاهش آلایندگی شده است؛ به طوری که مجموع صرفه‌جویی ارزی سال گذشته حدود 1.3 میلیارد دلار برآورد می‌شود.

به طور دقیق‌تر در سال 1386 بیش از 50 هزار خودرو اسقاط شد که این عدد در سال 1393 به اوج خود رسید و از مرز 300 هزار دستگاه عبور کرد. در ادامه اما روند نزولی شد تا جایی که در سال 1398 تنها 6800 دستگاه خودروی فرسوده اسقاط شد.

در سال 1399 تعداد 12 هزار و 980 دستگاه، در سال 1400 تعداد 15 هزار و 816 دستگاه، در سال 1401 تعداد 22 هزار و 11 دستگاه، در سال 1402 پس از تصویب قانون ساماندهی صنعت خودرو و همچنین آئین‌نامه ماده 10 این قانون در هیئت وزیران، تعداد 76 هزار و 779 دستگاه و در سال 1403 تعداد 349 هزار و 356 دستگاه خودروی فرسوده اسقاط شد. در مجموع از سال 1386 تا 1403 تعداد 2 میلیون و 482 هزار و 961 دستگاه خودروی فرسوده اسقاط شده است.

2.4 میلیون موتور فرسوده در تهران

بررسی وضعیت پایتخت نیز نشان می‌دهد که در تهران، از حدود 3 میلیون موتورسیکلت، 2.4 میلیون دستگاه فرسوده هستند که آلایندگی آن‌ها بیش از 4 برابر خودروهاست و 80 درصد آن‌ها کاربراتوری هستند. اسقاط این موتورسیکلت‌ها می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کاهش آلودگی هوا داشته باشد. فرآیند اسقاط موتورسیکلت‌های فرسوده از خرداد 1404 آغاز شده و تاکنون بیش از 12 هزار مالک ثبت‌نام کرده‌اند. بسته‌های حمایتی شامل مشوق‌های کالا و نقدی برای تسهیل جایگزینی با موتورسیکلت‌های کم‌مصرف یا برقی در نظر گرفته شده است.

علاوه بر خودرو و موتورسیکلت، در کشور 150 شناور و بیش از 600 واگن وجود دارند که قابلیت اسقاط دارند، اما شرایط اجرایی لازم برای آن فراهم نشده است.

گفتنی است طبق قانون هوای پاک و برنامه هفتم توسعه، دولت مکلف است سالانه 500 هزار دستگاه خودرو فرسوده را از رده خارج کند.