اصلاح نظام مالیاتی یک بازی برد برد است

سید محمد هادی سبحانیان، رئیس کل سازمان امور مالیاتی، با تأکید بر شتاب سریع نظام مالیاتی در جهت تحول و مالیات‌ستانی هوشمند و عادلانه، گفت: اصلاح نظام مالیاتی یک وظیفه حاکمیتی است و همه بازیگران، از جمله مشاوران رسمی مالیاتی، باید در این زمینه همکاری کنند.

سبحانیان اظهار داشت: بردار اهداف سه بازیگر اصلی نظام مالیاتی، مشاوران رسمی و مودیان مالیاتی برای مالیات ستانی عادلانه باید هم راستا باشد تا یک بازی برد برد بین این بازیگران برقرار شود.

معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی یکی از شقوق مهم جهاد تبیین را گفتمان سازی فرهنگ پرداخت مالیات در جامعه دانست و گفت: اینکه نفت سرمایه اساسی کشور و باید برای نسل های آینده کشور سرمایه گذاری شود به عنوان یکی از وظایف اصلی اعضای جامعه مشاوران رسمی مالیاتی است.

رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور با اشاره به اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات برای اولین بار در کشور تصریح کرد: برای نخستین بار در سال جاری این امکان به مشاغل داده شد تا همزمان با پرداخت مالیات مشخص کنند این مالیات صرف اجرا و تکمیل کدام پروژه مهم و ملی در کشور شود.

سبحانیان با اشاره به اینکه اجرای این طرح می‌تواند به ارتقا تمکین مالیاتی مودیان و احساس رضایت مردم بیانجامد، افزود: 350 هزار نفر در این طرح شرکت کردند و با اختصاص 6/8 همت اعتبار از سوی پرداخت‌کنندگان مالیات، 57 درصد پروژه‌های مهم و ملی کشور در حوزه‌هایی همچون حمل و نقل و آموزش از این مسیر تامین اعتبار شدند.

وی با یادآوری تأکیدات دکتر پزشکیان رئیس جمهور مبنی بر اینکه مسیر اصلاح حکمرانی کشور، اجرای ماده 169 مکرر قانون مالیات های مستقیم است، اظهار داشت: ایجاد دفتر حسابرسی سیستمی، تولید اظهارنامه برآوردی، اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان و سیستمی شدن فرآیندهای مالیاتی در جهت ابتناء سازمان امور مالیاتی به حکمرانی داده بوده است.

مراحل اعتراض به مالیات در 1403

دولت ها در تمامی جوامع برای تأمین درآمد و دارایی خود از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. یکی از این روش‌ها، دریافت مالیات های مستقیم و غیر مستقیم از شهروندان و افراد مشمول مالیات است.

انواع مالیات ها

1. مالیات‌های مستقیم

این نوع مالیات‌ها به درآمد یا دارایی افراد تعلق دارند و به‌طور مستقیم از مودیان مالیاتی دریافت می‌شود.

2. مالیات‌های غیرمستقیم

این مالیات‌ها از مصرف‌کنندگان کالاها و خدمات اخذ می‌شود و معمولاً به‌صورت درصدی از قیمت کالا یا خدمت محاسبه می‌شود.

در نظام مالیاتی مستقیم و در روش خود اظهاری، پس از صدور برگه تشخیص مالیاتی و ابلاغ آن به مودی، وی حق دارد به این تشخیص اعتراض کند. با توجه به اینکه مهلت و نحوه ثبت اعتراض به مالیات دارای قواعد خاصی است، آگاهی از این قواعد برای مودیان مالیاتی ضروری می‌باشد. این اعتراض می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش مبلغ مالیات مودیان داشته باشد و لذا، شناخت دقیق این فرآیند می‌تواند به بهبود وضعیت مالیاتی مودیان کمک کند. در این گزارش، به تشریح نحوه ثبت اعتراض به مالیات، مراحل مربوطه، مهلت های تعیین شده و امکان تمدید مهلت اعتراض خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

نکته: پیش‌تر، گسترش نیوز به بررسی کامل فرآیند ثبت نام و ارائه اظهارنامه مالیاتی در سال 1403 پرداخته است.

منظور از اعتراض به مالیات چیست؟

در مالیات‌های مستقیم، تعیین و اخذ مالیات بر اساس قوانین مالیات های مستقیم به دو روش امکان‌پذیر است: شیوه خوداظهاری و شیوه تعیین مالیات علی‌الرأس. در ادامه، هر یک از این روش‌ها را به‌طور جداگانه توضیح داده و در خصوص حق اعتراض به مالیات نیز مطالبی را ارائه خواهیم داد.

روش خوداظهاری: در این روش، مودی در مهلت قانونی باید اظهارنامه مالیاتی را به اداره مالیاتی مربوطه ارسال کند. مأمور مالیاتی بر اساس اطلاعات ارائه‌شده در اظهارنامه، میزان مالیات سالانه مودی را تعیین کرده و آن را در برگه تشخیص مالیاتی ثبت و به وی ابلاغ می‌کند.

در این روش، پس از صدور برگه تشخیص مالیاتی و ابلاغ آن به مودی، وی حق دارد ظرف مهلت قانونی به این برگه و میزان مالیات تعیین‌شده توسط ممیز مالیاتی در مراجع حل اختلاف مالیاتی اعتراض کند. لازم به ذکر است که این حق اعتراض محدود به مرحله ابلاغ برگه تشخیص مالیاتی نیست و در مراحل مختلف رسیدگی به مالیات نیز امکان اعتراض وجود دارد که در بخش‌های بعدی به آن خواهیم پرداخت.

روش تعیین مالیات علی‌الرأس: در این روش، به دلایل مختلفی از جمله عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی در موعد قانونی یا عدم اعتبار مدارک و اسناد ارائه‌شده توسط مودی، ممیز یا مأمور مالیاتی به‌طور مستقل اقدام به تعیین مالیات می‌کند. این فرآیند بر اساس اطلاعات موجود انجام می‌شود.

سامانه اعتراض به مالیات

با ورود بیماری کرونا به کشور، دولت به طور جدی‌تری به پیگیری سیاست دولت الکترونیک پرداخت و اجرای آن در بخش‌های مختلف دولتی تسریع شد. در راستای این سیاست ها، سازمان امور مالیاتی کشور، علاوه بر سایت اصلی خود به آدرس tax.gov.ir، چندین سامانه مالیاتی دیگر را به‌عنوان زیرمجموعه‌های سایت سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی www.intamedia.ir راه‌اندازی کرد.

یکی از این سامانه‌ها، سامانه اعتراض به مالیات است که به‌منظور ثبت اعتراض به مالیات راه‌اندازی شده است. از آنجا که گام نخست برای ثبت اعتراض، ورود به این سامانه است، در این بخش از مقاله به توضیح نحوه ورود به سامانه اعتراض به مالیات خواهیم پرداخت که مطابق با راهنمای تصویری زیر ارائه شده است:

1. مرورگر دستگاه خود را باز کنید و عبارت "سامانه اعتراض به مالیات" یا آدرس tax.gov.ir را جستجو کنید تا به صفحه‌ای مشابه تصویر زیر وارد شوید. سپس برای ورود به سامانه اعتراض به مالیات، بر روی لینک "ورود به سامانه اعتراضات و شکایات" در انتهای صفحه کلیک کنید.

2. در این مرحله از ورود به سامانه اعتراض به مالیات، لازم است نام کاربری و رمز عبوری که در هنگام ثبت‌نام مالیاتی دریافت کرده‌اید را در کادرهای مربوطه وارد کنید. سپس عدد امنیتی را در کادر سوم وارد کرده و در نهایت، بر روی دکمه "ورود" کلیک کنید.

بدین ترتیب، مراحل ورود به سامانه اعتراض به مالیات به پایان رسیده است و می‌توانید برای ثبت درخواست اعتراض به مالیات اقدام کنید.

مراحل اعتراض به مالیات

اولین مرحله از فرآیند ثبت اعتراض به مالیات، مرحله اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی است. پس از اینکه مأمور مالیاتی میزان مالیات مودی را بر اساس اطلاعات موجود در اظهارنامه مالیاتی تعیین کرد، مبلغ مالیات تعیین‌شده در برگه‌ای به نام "برگ تشخیص مالیاتی" ثبت و به مودی ابلاغ می‌شود.

نکته اول: بر اساس ماده 238 قانون مالیات‌های مستقیم، اگر مودی مالیاتی پس از استعلام بدهی مالیاتی نسبت به مالیات تعیین‌شده اعتراض داشته باشد، می‌تواند اعتراض خود را ظرف 30 روز به اداره مالیات مربوطه ارائه دهد. این اعتراض توسط ممیز کل مالیاتی مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.

نکته دوم: اگر مودی مالیاتی نظر ممیز کل مالیاتی را درباره میزان مالیات مورد نظر بپذیرد و ظرف 30 روز برای پرداخت مالیات اقدام کند، پرونده اعتراض به مالیات در همین مرحله بسته می‌شود. در غیر این صورت، رسیدگی به اعتراض مالیاتی طبق توضیحات مرحله دوم ادامه خواهد یافت.

دومین مرحله از فرآیند ثبت اعتراض به مالیات، مرحله رسیدگی در هیأت حل اختلاف مالیات بدوی است. در این مرحله، اگر مودی مالیاتی به نظر ممیز کل مالیاتی اعتراض داشته باشد و اعتراض وی در مرحله قبل به نتیجه نرسد، پرونده مالیاتی به هیأت حل اختلاف مالیات بدوی ارسال می‌شود. این هیأت متشکل از یک نماینده وزارت دارایی، یک قاضی و یک نماینده صنف شغلی مودی است که به اعتراض رسیدگی کرده و نظر خود را اعلام می‌کند.

نکته: بر اساس قانون مالیات های مستقیم، پس از صدور رأی هیأت حل اختلاف مالیات بدوی، مودی مالیاتی موظف به پرداخت مالیات تعیین‌شده است. با این حال، وی حق دارد ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ رأی هیأت بدوی، برای اعتراض در هیأت حل اختلاف مالیات تجدیدنظر اقدام کند.

سومین مرحله از فرآیند اعتراض به مالیات، مرحله رسیدگی در هیأت حل اختلاف مالیات تجدیدنظر است. هرچند رأی هیأت حل اختلاف مالیات تجدیدنظر در مورد تعیین مبلغ مالیات قطعی است، مودی مالیاتی همچنان می‌تواند به استناد عدم رعایت قوانین موضوعه، برای اعتراض در شورای عالی مالیاتی اقدام کند.

چهارمین و آخرین مرحله از فرآیند ثبت اعتراض به مالیات، مرحله رسیدگی در شورای عالی مالیاتی است. شورای عالی مالیاتی متشکل از پنج عضو اصلی و هشت عضو علی‌البدل می‌باشد. این شورا با حضور حداقل دو سوم اعضا جلسه تشکیل داده و در مورد تأیید یا رد اعتراض تصمیم‌گیری می‌کند.

نکته مهم: شایان ذکر است که علاوه بر مراحل معمول اعتراض به مالیات، یک روش ویژه برای اعتراض به مالیات نیز وجود دارد که مختص مالیات قطعی است و به دلیل انقضای مهلت‌های اعتراض، دیگر از طریق مراحل عادی قابل پیگیری نیست. در این روش، رسیدگی به اعتراض توسط هیأت ویژه ماده 251 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم و در دیوان عدالت اداری انجام می‌شود.

مهلت اعتراض به مالیات

موضوعی که باید به آن توجه شود این است که پس از ثبت‌نام اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و اطلاع از نتیجه ارزیابی آن توسط ممیز مالیاتی، پذیرش اعتراض به مالیات در هر یک از مراحل رسیدگی، به رعایت مهلت اعتراض به مالیات بستگی دارد. مهلت اعتراض به مالیات در مراحل مختلف متفاوت است و به شرح زیر می‌باشد:

مرحله اعتراض مهلت اعتراض اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی 30 روز رسیدگی در هیأت حل اختلاف مالیات بدوی 20 روز رسیدگی در هیأت حل اختلاف مالیات تجدیدنظر 20 روز نکته: لازم به ذکر است که در چهارمین و آخرین مرحله از فرآیند اعتراض به مالیات، یعنی مرحله رسیدگی در شورای عالی مالیاتی، رأی این شورا نهایی و غیرقابل اعتراض است.

تمدید مهلت اعتراض به مالیات

در راستای اجرای سیاست فاصله‌گذاری اجتماعی و تلاش برای کنترل بیماری کرونا، مهلت اعتراض به مالیات در سال گذشته برای افرادی که آخرین مهلت اعتراض مالیاتی آنها از تاریخ اول تیر تا 31 شهریور همان سال بود، به مدت سه ماه توسط اتاق اصناف ایران تمدید شد.

با توجه به کاهش محدودیت‌های کرونایی در کشور، پیش‌بینی می‌شود که برخلاف دو سال گذشته، مهلت اعتراض به مالیات در سال 1403 تمدید نخواهد شد.

اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی

اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی، نخستین مرحله از فرآیند اعتراض مالیاتی است که بر اساس آن، مودی حق دارد ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیاتی، برای اعتراض اقدام کند. این اعتراض توسط ممیز کل مالیاتی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

نکته: شایان ذکر است که موارد ذکر شده بر اساس روال سال گذشته است و در صورت تغییر و اعلام شرایط برای سال 1403، در متن گزارش اطلاع رسانی خواهد شد.