اعمال شب بیست و یکم ماه رمضان به همراه متن ادعیه مخصوص
اعمال شب‌های قدر بر دو نوع است؛ یکی آن‌که در هر سه شب باید انجام داد و دیگر آن‌هایی که مخصوص هر شبی است.
شب قدر که قرآن در آن نازل شده، در ماه مبارک رمضان قرار دارد و از روایات می‌توان استباط کرد که یکی از سه شب نوزدهم، بیست و یکم یا بیست و سوم ماه رمضان است. احیا و شب زنده داری این شب‌ها بسیار توصیه شده است چه آن که مقدرات یک سال پیش روی انسان‌ها در این شب، تعیین می‌شود.
اعمال شب‌های قدر بر دو نوع است؛ یکی آن‌که در هر سه شب باید انجام داد و دیگر آن‌هایی که مخصوص هر شبی است.
در این مطلب ابتدا یه اعمال مشترک می‌پردازیم و سپس به اعمال ویژه شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان:
اعمال مشترک لیالی قدر
اول: غسل
بهتر است که مقارن غروب آفتاب باشد که نماز شام را با غسل بخواند.
دوم: دو رکعت نماز
در هر رکعت بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحید خوانده شود و بعد از نماز هفتاد مرتبه گفته شود: استَغفِرُ الله وَ اَتوبُ اِلَیهِ.
سوم: احیا
چهارم: قرآن سر گرفتن
ابتدا قرآن را در مقابل خود بگشاید و بگوید:
اَللهُمَ اِنی اَسئَلُکَ بِکِتابِکَ المُنزَلِ، وَ ما فیهِ وَ فیهِ اسمُکَ الاکبَرُ وَ اَسماَؤُکَ الحُسنی، وَ ما یُخافُ وَ یُرجی اَن تَجعَلَنی مِن عُتَقاَئِکَ مِنَ النارِ
ترجمه: خدایا از تو درخواست می‌کنم به حق کتاب نازل‌شده‌ات و آنچه در آن است، و به حق نام بزرگ تو که در آن آمده، و نام‌های نیکویت، و آنچه در آن مایه‌ی بیم و امید است، که مرا از رهاشدگان و آزادشدگان از آتش دوزخ قرار دهی.
امام صادق (ع) می‌فرماید: سپس آن را بر سر نهاده می‌گویی:
اَللهُمَ بِحَقِ هذَا القُرانِ، وَ بِحَقِ مَن اَرسَلتَهُ بِه وَ بِحَقِ کُلِ مُؤمِن مَدَحتَهُ فیهِ، وَ بِحَقِکَ عَلَیهم، فَلا اَحَدَ اَعرَفُ بِحَقِکَ مِنکَ
ترجمه: به حق این قرآن، و به حق کسی که قرآن را با او فرستادی، و به حق هر مؤمنی که در آن ستوده‌ای، و به حق خودت بر آنان، [از تو درخواست می‌کنم]، چرا که هیچ‌کس به حق تو آگاه‌تر از خودت نیست.
سپس:
ده مرتبه بگوید: «بِکَ یَا اللهُ»
ده مرتبه «بِمُحَمَد»
ده مرتبه «بِعَلِی»
ده مرتبه «بِفَاطِمَهَ»
ده مرتبه «بِالحَسَنِ»
ده مرتبه «بِالحُسَینِ»
ده مرتبه «بِعَلِیِ بنِ الحُسَینِ»
ده مرتبه «بِمُحَمَدِ بنِ عَلِی»
ده مرتبه «بِجَعفَرِ بنِ مُحَمَد»
ده مرتبه «بِمُوسَی بنِ جَعفَر»
ده مرتبه «بِعَلِیِ بنِ مُوسَی»
ده مرتبه «بِمُحَمَدِ بنِ عَلِی»
ده مرتبه «بِعَلِیِ بنِ مُحَمَد»
ده مرتبه «بِالحَسَنِ بنِ عَلِی»
ده مرتبه «بِالحُجَهِ»
پس هر حاجت که دارد بخواهد.
پنجم: زیارت امام حسین (ع)
متن کامل زیارت عاشورا را در این لینک به همراه صوت و ترجمه بخوانید.
ششم: دعای جوشن کبیر
جوشن کبیر، دعایی منقول از پیامبر اکرم (ص)، شامل هزار و یک نام از اسامی حسنای خداوند منان را در یک‌صد فصل دربر دارد.
متن کامل دعای جوشن کبیر به همراه ترجمه و صوت را در این لینک بخوانید.
هفتم: صد رکعت نماز
به این صورت که در هر رکعت پس از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «توحید» را خوانده شود. علامه مجلسی فرموده: کسی که ضعف داشته باشد می‌تواند صد رکعت را نشسته بخواند.
هشتم؛ بخواند:
اَللهُمَ اِنی اَمسَیتُ لَکَ عَبداً داخِراً لا اَملِکُ لِنَفسی نَفعاً وَلا ضَراً وَلا اَصرِفُ عَنها سُوَءاً اَشهَدُ بِذلِکَ عَلی نَفسی،
وَاَعتَرِفُ لَکَ بِضَعفِ قُوَتی وَ قِلَهِ حیلَتی فَصَلِ عَلی مُحَمَد وَ الِ مُحَمَد،
وَاَنجِز لی ما وَعَدتَنی وَ جَمیعَ المُؤمِنینَ وَالمُؤمِناتِ مِنَ المَغفِرَهِ فی هذِهِ اللَیلَهِ،
وَاَتمِم عَلَیَ ما اتَیتَنی فَاِنی عَبدُکَ المِسکینُ المُستَکینُ الضَعیفُ الفَقیرُ المَهینُ،
اَللهُمَ لا تَجعَلنی ناسِیاً لِذِکرِکَ فیما اَولَیتَنی،
وَلا غافِلاً لاِِحسانِکَ فیما اَعطَیتَنی
وَلا ایِساً مِن اِجابَتِکَ وَاِن اَبطَاَت عَنی، فی سَراَءَ اَو ضَراَءَ اَو شِدَه اَو رَخاَء اَو عافِیَه اَو بَلاَء اَو بُؤس اَو نَعماَءَ،
اِنَکَ سَمیعُ الدُعاَءِ.
ترجمه: خدایا شب را در حالی به سر می‌برم که بنده‌ای فروتن و تسلیم تو هستم، که برای خود نه سودی دارم و نه زیانی، و نمی‌توانم هیچ بدی را از خود دور کنم. بر این حقیقت بر خود گواهی می‌دهم و به ناتوانی و ضعف چاره‌اندیشی‌ام نزد تو اعتراف می‌کنم.
پس بر محمد و خاندان او درود فرست و وعده‌ای را که به من و همه‌ی مردان و زنان مؤمن درباره‌ی آمرزش در این شب داده‌ای، تحقق بخش؛ و آنچه را که به من بخشیده‌ای، کامل کن، چرا که من بنده‌ی ناتوان، بی‌چاره، ضعیف، فقیر و ناچیز تو هستم.
اللَهُمَ، مرا از یاد خود در آنچه به من ارزانی داشته‌ای، غافل مگردان، و نسبت به احسانت در آنچه به من عطا کرده‌ای، بی‌اعتنا مساز، و از رحمتت مأیوس مکن، حتی اگر اجابت دعایم به تأخیر افتد، خواه در آسایش یا سختی، در تنگنا یا گشایش، در سلامتی یا آزمایش، در گرفتاری یا نعمت.
بی‌گمان، تو شنونده‌ی دعا‌ها هستی.
نهم: قرائت قرآن
به ویژه تلاوت سوره‌های زیر توصیه شده است:
قدر
روم
عنکبوت
دخان
اعمال خاصه شب بیست و یکم ماه رمضان
1 - از این شب تا پایان ماه رمضان هر شب این دعا خوانده شود:
أَعُوذُ بِجَلالِ وَجهِک الکرِیمِ أَن ینقَضِی عَنِی شَهرُ رَمَضانَ أَو یطلُعَ الفَجرُ مِن لَیلَتِی هذِهِ وَلَک قِبَلِی ذَنب أَو تَبِعَه تُعَذِبُنِی عَلَیهِ.
پناه می‌آورم به عظمت ذات بزرگ منش مهمان نوازت از اینکه ماه رمضان از من سپری شود یا سپیده این شب طلوع کند و از سوی من نزد تو گناهی یا پی آمد منفی کاری مانده باشد که مرا بر آن عذاب نمایی.
2 - در هر شب از دهه آخر این ماه پس از نماز‌های واجب و مستحب این دعا خوانده شود:
اللهُمَ أَدِعَنَا حَقَ مَا مَضی مِن شَهرِ رَمَضانَ، وَاغفِر لَنا تَقصِیرَنا فِیهِ وَتَسَلَمهُ مِنَا مَقبُولاً، وَلَا تُؤاخِذنا بِاِسرافِنا عَلَی أَنفُسِنا، وَاجعَلنا مِنَ المَرحُومِینَ وَلَا تَجعَلنا مِنَ المَحرُومِینَ.
خدایا از ما حق آنچه را که از ماه رمضان گذشته ادا کن و کوتاهی ما را از عبادت در این ماه بیامرز و ماه رمضان را از ما پذیرفته تحویل گیر و ما را از زیاده روی‌های بر ضد خویشتن مؤاخذه مکن و از رحمت شدگان قرار ده، نه از محرومان.
3 - در هر شب از دهه آخر این ماه خوانده شود:
اللهُمَ اِنَک قُلتَ فِی کتابِک المُنزَلِ: «شَهرُ رَمَضانَ الَذِی أُنزِلَ فِیهِ القُرآنُ هُدی لِلناسِ وَ بَینات مِنَ الهُدی وَ الفُرقانِ» فَعَظَمتَ حُرمَهَ شَهرِ رَمَضانَ بِما أَنزَلتَ فِیهِ مِنَ القُرآنِ وَخَصَصتَهُ بِلَیلَهِ القَدرِ وَجَعَلتَها خَیراً مِن أَلفِ شَهر.
خدایا؛ تو در کتاب نازل شده ات فرمودی: «[آن روز‌های چند و اندک که روزه در آن واجب گشته] ماه رمضان است؛ ماهی که قرآن در آن نازل شده؛ [قرآنی که همه آیاتش] هدایتگر مردم و دربردارنده دلایلی روشن از هدایت و میزان تشخیص [حق از باطل] است»؛ با نازل کردن قرآن در آن حرمتش را بزرگ شمردی و آن را به شب قدر اختصاص دادی، شبی که آن را از هزار ماه بهتر قرار دادی.
اللهُمَ وَهذِهِ أَیامُ شَهرِ رَمَضانَ قَدِ انقَضَت، وَلَیالِیهِ قَد تَصَرَمَت، وَقَد صِرتُ یا اِلهِی مِنهُ اِلی مَا أَنتَ أَعلَمُ بِهِ مِنِی وَأَحصی لِعَدَدِهِ مِنَ الخَلقِ أَجمَعِینَ، فَأَسأَلُک بِما سَأَلَک بِهِ مَلائِکتُک المُقَرَبُونَ، وَأَنبِیاؤُک المُرسَلُونَ وَعِبادُک الصَالِحُونَ.
خدایا این روز‌های ماه رمضان است که گذشت و شب‌های آن است که از دست رفت، من از این ماه چنان شده‌ام که تو از من به آن داناتری و شماره‌ی آن را از تمام آفریدگانت شمارنده تری، در نتیجه از تو دمی خواهم به آنچه از تو فرشتگان مقربت و پیامبران مرسلت و بندگان شایسته ات درخواست کردند.
أَن تُصَلِی عَلَی مُحَمَد وَآلِ مُحَمَد وَأَن تَفُک رَقَبَتِی مِنَ النَارِ، وَتُدخِلَنِی الجَنَهَ برَحمَتِک، وَأَن تَتَفَضَلَ عَلَی بِعَفوِک وَکرَمِک، وَتَتَقَبَلَ تَقَرُبِی، وَتَستَجِیبَ دُعائِی، وَتَمُنَ عَلَی بِالأَمنِ یومَ الخَوفِ مِن کلِ هَول أَعدَدتَهُ لِیومِ القِیامَهِ.
این که بر محمد و خاندان محمد درود فرستی و وجودم را از آتش آزاد کنی و به رحمتت به بهشتم وارد نمایی و به سبب گذشت و مهمان نوازی ات بر من لطف و محبت کنی و نزدیک جویی‌ام را بپذیری و دعایم را به اجابت رسانی و به امان دادنم در روز وحشت، از هر هراسی که برای قیامتم آماده ساخته‌ای بر من منت نهی.
اِلهِی وَأَعُوذُ بِوَجهِک الکرِیمِ، وَبِجَلالِک العَظِیمِ أَن ینقَضِی أَیامُ شَهرِ رَمَضانَ وَلَیالِیهِ وَلَک قِبَلِی تَبِعَه أَو ذَنب تُؤاخِذُنِی بِهِ، أَو خَطِیئَه تُرِیدُ أَن تَقتَصَها مِنِی لَم تَغفِرها لِی، سَیدِی سَیدِی سَیدِی، أَسأَلُک یا لَااِلهَ اِلا أَنتَ اِذ لَااِلهَ اِلا أَنتَ.
خدایا به ذات بزرگوارت و به جلال بزرگت پناه می‌آورم، از اینکه روز‌ها و شب‌های ماه رمضان سپری گردد و برای من نزد تو پی آمد منفی کاری یا گناهی باشد که مرا به سبب آن مؤاخذه کنی یا خطایی که بخواهی انتقامش را از من بگیری و مرا در آن‌ها نیامرزیده باشی،ای آقای من،ای آقای من،ای آقای من از تو می‌خواهم‌ای که معبودی جز تو نیست، آنگاه که معبودی جز تو نبود.
اِن کنتَ رَضِیتَ عَنِی فِی هذَا الشَهرِ فَازدَد عَنِی رِضی، وَ اِن لَم تَکن رَضِیتَ عَنِی فَمِنَ الآنَ فَارضَ عَنِی یا أَرحَمَ الرَاحِمِینَ، یا اللهُ یا أَحَدُ یا صَمَدُ یا مَن لَم یلِد وَلَم یولَد وَلَم یکن لَهُ کفُواً أَحَد.
اگر در این ماه از من خشنود بوده‌ای، بر خشنودی ات از من بیفزا و اگر خشنود نبوده‌ای از هم اکنون از من خشنود شو‌ای مهربان‌ترین مهربانان،ای خدا،ای یکتا،ای بی نیاز،ای که نزاییده و زاده نشد و احدی برایش همتا نبود.
4 - این دعا را بسیار بخوانید:
یا مُلَینَ الحَدِیدِ لِداوُدَ عَلَیهِ السَلامُ، یا کاشِفَ الضُرِ وَالکرَبِ العِظامِ عَن أَیوبَ عَلَیهِ السَلامُ، أَی مُفَرِجَ هَمِ یعقُوبَ عَلَیهِ السَلامُ، أَی مُنَفِسَ غَمِ یوسُفَ عَلَیهِ السَلامُ، صَلِ عَلَی مُحَمَد وَآلِ مُحَمَد کما أَنتَ أَهلُهُ أَن تُصَلِی عَلَیهِم أَجمَعِینَ، وَافعَل بِی مَا أَنتَ أَهلُهُ، وَلَا تَفعَل بِی مَا أَنَا أَهلُهُ.
ای نرم کننده آهن برای داود (درود بر او)،ای بردارنده بدحالی و بلا‌های بزرگ از ایوب (درود بر او)،ای از بین برنده اندوه شدید یعقوب (درود بر او)،ای نابود کننده غم یوسف (درود بر او)، درود فرست بر محمد و خاندان محمد، چنان که تو سزاواری که درود فرستی بر جمله آنان و با من چنان کن که تو شایسته آنی نه چنان که من سزاوار آنم.
5 - در شب بیست و یکم ماه رمضان این دعا را نیز بخوانید:
یا مُولِجَ اللَیلِ فِی النَهارِ، وَمُولِجَ النَهارِ فِی اللَیلِ، وَ مُخرِجَ الحَی مِنَ المَیتِ، وَمُخرِجَ المَیتِ مِنَ الحَی، یا رازِقَ مَن یشاءُ بِغَیرِ حِساب، یا اللهُ یا رَحمانُ، یا اللهُ یا رَحِیمُ، یا اللهُ یا اللهُ یا اللهُ لَک الأَسماءُ الحُسنی، وَالأَمثالُ العُلیا، وَالکبرِیاءُ وَالآلاءُ، أَسأَلُک أَن تُصَلِی عَلَی مُحَمَد وَآلِ مُحَمَد، وَأَن تَجعَلَ اسمِی فِی هذِهِ اللَیلَهِ فِی السُعَداءِ، وَرُوحِی مَعَ الشُهَداءِ، وَ اِحسانِی فِی عِلِیینَ، وَ اِساءَتِی مَغفُورَهً، وَأَن تَهَبَ لِی یقِیناً تُباشِرُ بِهِ قَلبِی، وَاِیماناً یذهِبُ الشَک عَنِی، وَتُرضِینِی بِما قَسَمتَ لِی، وَآتِنا فِی الدُنیا حَسَنَهً، وَفِی الآخِرَهِ حَسَنَهً، وَقِنا عَذابَ النَارِ الحَرِیقِ، وَارزُقنِی فِیها ذِکرَک وَشُکرَک وَالرَغبَهَ اِلَیک، وَالاِنابَهَ وَالتَوفِیقَ لِما وَفَقتَ لَهُ مُحَمَداً وَآلَ مُحَمَد عَلَیهِ وَعَلَیهِمُ السَلامُ.
ای وارد کننده شب در روز و وارد کننده روز در شب و بیرون آورنده زنده از مرده و بیرون آورنده مرده از زنده،ای روزی دهنده بی حساب به هرکه خواهی،ای خدا،ای مهربان،ای خدا،ای بخشنده،ای خدا،ای خدا،ای خدا، برای تو نام‌های نیکوتر و نمونه‌های برتر و بزرگ منشی و نعمت هاست، از تو می‌خواهم بر محمد و خاندان محمد درود فرستی و قرار دهی نامم را در این شب از گروه سعادتمندان و روحم را با شهیدان و نیکوکاری‌ام را در بلندترین مقام بهشت و بدکاری‌ام را آمرزیده و بر من یقینی ببخشی که دلم آن را لمس کند و ایمانی که دودلی را از من بردارد و خشنودم نمایی به آنچه نصیبم کردی و ما را در دنیا و آخرت پاداش نیکو عطا کن و از آتش سوزان حفظ فرما و در این شب ذکر و شکر و شوق به سویت و توبه و توفیق آنچه محمد و خاندان محمد (درود خدا بر او و ایشان) را به آن موفق داشتی نصیب من کن.
6 - و این دعای مبارک:
اللَهُمَ صَلِ عَلَی مُحَمَد وَ آلِ مُحَمَد، وَ اقسِم لِی حِلما یسُدُ عَنِی بَابَ الجَهلِ، وَ هُدًی تَمُنُ بِهِ عَلَی مِن کلِ ضَلالَه، وَ غِنًی تَسُدُ بِهِ عَنِی بَابَ کلِ فَقر، وَ قُوَهً تَرُدُ بِهَا عَنِی کلَ ضَعف، وَ عِزاً تُکرِمُنِی بِهِ عَن کلِ ذُل، وَ رِفعَهً تَرفَعُنِی بِهَا عَن کلِ ضَعَه، وَ أَمناً تَرُدُ بِهِ عَنِی کلَ خَوف، وَ عَافِیهً تَستُرُنِی بِهَا عَن کلِ بَلاء، وَ عِلما تَفتَحُ لِی بِهِ کلَ یقِین، وَ یقِینا تُذهِبُ بِهِ عَنِی کلَ شَک، وَ دُعَاءً تَبسُطُ لِی بِهِ الاِجَابَهَ فِی هَذِهِ اللَیلَهِ، وَ فِی هَذِهِ السَاعَهِ، السَاعَهِ السَاعَهِ السَاعَهِ؛ یا کرِیمُ، وَ خَوفا تَنشُرُ لِی بِهِ کلَ رَحمَه، وَ عِصمَهً تَحُولُ بِهَا بَینِی وَ بَینَ الذُنُوبِ، حَتَی أُفلِحَ بِهَا عِندَ المَعصُومِینَ عِندَک، بِرَحمَتِک یا أَرحَمَ الرَاحِمِینَ.
خدایا؛ بر محمد و خاندان محمد درود فرست و آن چنان بردباری روزی من گردان که در نادانی را به روی من ببندد و هدایتی که رهیدن از هر گمراهی را به وسیله آن بر من منت نهی و ثروتی که درب هر فقری را به سبب آن بر من ببندی و نیرویی که به آن هرگونه ناتوانی را از من برگیری و عزتی که مرا به آن از هر خواری ارزشم دهی و مرتبه بلندی که مرا به آن از هر افتادنی بلند گردانی و امنیتی که به آن هر ترسی را از من دور سازی و سلامتی کاملی که مرا به آن از هر بلایی بپوشانی و دانشی که به آن درب هر یقینی را به رویم بگشایی و یقینی که به آن هر شکی را از من برطرف سازی و دعایی که به آن سفره اجابت را در امشب و در این ساعت بگسترانی همین ساعت، همین ساعت، همین ساعت‌ای مهمان نواز و ترسی که به آن هرگونه رحمتی را برایم پخش کنی و بازدارنده‌ای که بین من و گناهانم پرده شود تا به سبب آن نزد معصومین در پیشگاهت رستگار شوم، به حق مهربانی ات،ای مهربان‌ترین مهربانان.
7 - صلوات بر محمد و آل محمد و لعن ظالمین به محمد و آل محمد
در این شب صلوات بسیار بفرستید و بر ظالمان بر آل محمد (ص) و همچنین بر قاتل امیرمومنان (ع) بسیار لعن و نفرین فرستید و هم برای خویش و پدر و مادرش و سایر مومنان و مومنات دعا کنید.
8 - دعای بعد از نماز صبح بیست و یکم رمضان
در این شب برای ظهور امان زمان (عج) بسیار دعا کنید و بعد از نماز صبح، دعایی که امام صادق علیخ السلام خواندند را بخوانید:
وَ أسألُکَ بِجَمیعِ ما سَأَلتُکَ وَ ما لَم أَسأَلکَ.
از تو تقاضا می کنم به جمیع آنچه که تو را با آن خواندم و آنچه را نخواندم،
مِن عَظیمِ جَلالِکَ ما لَو عَلِمتُهُ لَسَأَلتُکَ بِهِ.
ازعظیم جلال تو که اگر می‌دانستم، تو را با آن خواندم
أَن تُصَلِیَ عَلی مُحَمَد وَ أَهلِ بَیتِهِ.
از تو می‌خواهم بر محمد و اهل بیتش درود بفرستی
وَ أَن تَأذَنَ لِفَرَجِ مَن بِفَرَجِهِ فَرَجُ أَولِیائِکَ وَ أَصفِیائِکَ مِن خَلقِکَ.
و اجازه فرج و ظهور کسی را بدهی که با ظهور او گشایشی در کار اولیای تو و برگزیدگان از خلقت ظاهر می‌شود
وَ بِهِ تُبیدُ الظالِمینَ وَتُهلِکُهُم.
و به وسیله او ظالمان را نابود و هلاک می‌سازی.
عَجِل ذلِکَ یا رَبَ العالَمینَ.
ای پروردگار عالمیان، در ظهورش تعجیل فرما.
**برگرفته از مفاتیح الجنان
از دست ندهید