اعمال ماه صفر + دعای هر روز برای دفع بلا و نحسی در ماه صفر
دلیل دیگر اینکه از "صِفر (خالی)" گرفته شده، زیرا مردم پس از پایان ماههای حرام، روانه جنگ میشدند و شهرها خالی میشد.
در نامگذاری این ماه دو جهت ذکر شده است، یکی اینکه از "صُفرَه (زردی)" گرفته شده؛ زیرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاییز و زردی برگ درختان بوده است.
دلیل دیگر اینکه از "صِفر (خالی)" گرفته شده، زیرا مردم پس از پایان ماههای حرام، روانه جنگ میشدند و شهرها خالی میشد.
علت نامگذاری ماه صفر
ماه صفر دومین ماه قمری پس از محرم است. در دوران جاهلیت آن را ناجز مینامیدند. صفر از ریشه «صفر» به معنی تهی و خالی است. دلیل نامگذاری آن این است که چون این ماه پس از ماه محرم است و مردم دوران جاهلیت در ماه محرم - به دلیل اینکه از ماههای حرام بود - از جنگ دست میکشیدند، با فرارسیدن ماه صفر به جنگ روی میآوردند و خانهها خالی میماند؛ از این رو به آن صفر گفتهاند.
حوادث تاریخی فراوانی در ماه صفر رخ داده است که به برخی از آنها اشاره میشود:
اول صفر: وارد کردن سر مطهر امام حسین علیه السلام به شام، ورود اهل بیت علیهم السلام به شام، شهادت زید بن علی بن الحسین علیهم السلام (به روایتی)، آغاز جنگ صفین (بنا بر روایتی)
دوم صفر: مجلس یزید لعنتالله علیه بنا بر نقلی، شهادت زید بن علی بن الحسین علیهم السلام (به روایت دیگر)
سوم صفر: ولادت حضرت امام محمد باقر علیه السلام 57 هجری قمری به روایتی.
چهارم صفر : وفات آیتالله محمد علی شاه آبادی (1369 هجری)
پنجم صفر : شهادت حضرت رقیه سلام الله علیها و لعنهالله علی قاتلیها، 61 هجری.
ششم صفر : صدور توقیع امام عصر ارواحنا لتراب مقدمه الفداء به حسین بن روح.
هفتم صفر : ولادت امام موسی کاظم علیه السلام 128 هجری، شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام بنابر نقل بحار، وفات آیتالله العظمی مرعشی نجفی 1411 قمری.
روز اول ماه: خواندن نماز اول ماه که آن دو رکعت است، در رکعت اول بعد از «حمد» سی مرتبه سوره «توحید» و در رکعت دوم بعد از «حمد» سی مرتبه سوره «قدر» بخواند و بعد از نماز صدقه ای در راه خدا بدهد، هر کس چنین کند، سلامت خود را در آن ماه از خداوند متعال گرفته است.
هشتم صفر : وفات حضرت سلمان فارسی (سلمان محمدی) رضیالله عنه 35 هجری قمری
نهم صفر : شهادت عمار یاسر رضیالله عنه در جنگ صفین 37 هجری، شروع جنگ نهروان 38 هجری قمری.
دوازدهم صفر : وفات هارون برادر حضرت موسی علیهماالسلام.
سیزدهم صفر : اختیار حکمین در صفین و حیله عمروعاص.
چهاردهم صفر : شهادت محمدبن ابوبکر به دست عمروعاص (بنابر روایتی)
شانزدهم صفر : شهادت آیتالله سید حسن اصفهانی فرزند آیتالله سید ابوالحسن اصفهانی 1349 قمری.
هجدهم صفر : شهادت اویس قرنی در جنگ صفین 37 هجری قمری.
بیستم صفر : اربعین حسینی.
بیست و دوم صفر : صدور توقیع شریف امام عصر ارواحنا لتراب مقدمه الفداء برای مرحوم شیخ مفید اعلی الله مقامه 420 قمری.
بیست و سوم صفر : پی کردن ناقه حضرت صالح نبی علیه السلام توسط قومش - گرفتار شدن حضرت یونس علیه السلام در شکم ماهی.
بیست و چهارم صفر : شدت یافتن بیماری حضرت رسول اعظم صلی الله علیه و آله و سلم.
بیست و پنجم صفر : شانه گوسفند و دوات طلبیدن پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم برای نوشتن وصیت نامه و منع عمر (لعنه الله علیه) از این کار.
بیست و ششم صفر : دستور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به لشکر اسامه جهت آماده شدن در جنگ با رومیان (بنابر نقل واقدی 11 هجری)، سالروز انقراض حکومت امویان.
بیست و هشتم صفر : رحلت جانسوز رحمت للعالمین پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در روز دوشنبه 28 صفر سال 11 هجری قمری - شهادت مظلومانه سبط اکبر امام مجتبی علیه السلام 50 قمری.
(سیام / بیست و نهم) صفر : شهادت امام رضا علیه السلام 203 هجری قمری
علت نامگذاری ماه صفر
ماه صفر دومین ماه قمری است که برای آغاز آن اعمالی ذکر شده از جمله نماز، روزه و خواندن قرآن.
در نامگذاری این ماه دو جهت ذکر شده است، یکی اینکه از "صُفرَه (زردی)" گرفته شده؛ زیرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاییز و زردی برگ درختان بوده است.
دلیل دیگر اینکه از "صِفر (خالی)" گرفته شده، زیرا مردم پس از پایان ماههای حرام، روانه جنگ میشدند و شهرها خالی میشد.
این ماه، معروف به نحوست است. از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) درباره ماه صفر چنین نقل شده است: هر کس خبر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت بهشت را به او میدهم.
اعمال مشترک اول هر ماه
در زمان دیدن هلال خواندن دعای هلال وارد شده است و أقلش آن است که سه مرتبه بگوید اللهُ اَکبَر و سه مرتبه لا الهَ الَا الله و سپس بگوید: اَلحَمدُ لِلهِ الَذی أذهَبَ شَهرَ کَذا وَ جاءَ به شهرِ کَذا.
بهترین دعای زمان رؤیت هلال دعای 43 «صحیفه سجادیه» است.
قرآن
خواندن هفت مرتبه سوره «حمد».
برای رفع نحسی ماه صفر چه باید کرد؟
فردا روز اول ماه صفر است. صَفَر، صفرالمظفر یا صفرالخیر دومین ماه قمری است. صفر به معنی تهی و خالی است. محدث قمی درباره نحوست ماه صفر و راه رفع آن در کتاب مفاتیح الجنان اعمالی نقل کرده است.
فردا روز اول ماه صفر است. صَفَر، صفرالمظفر یا صفرالخیر دومین ماه قمری است. صفر به معنی تهی و خالی است.
دلیل نامگذاری آن است که در این ماه بازارهایی در یمن به پا میشد که آنرا صفری میگفتند و از آنجا آذوقه میگرفتند و هر که به بازار نمیرسید از گرسنگی هلاک میشد برخی نیز گفتهاند: چون این ماه پس از ماه محرم است و مردم دوران جاهلیت در ماه محرم (به دلیل اینکه از ماههای حرام بود) از جنگ دست میکشیدند، با فرارسیدن ماه صفر به جنگ روی میآوردند و خانهها خالی میماند؛ از این رو به آن صفر گفتهاند.
مرحوم شیخ عباس قمی درباره نحس بودن ماه صفر در کتاب شریف مفاتیح الجنان میگوید:
«آگاه باش که این ماه معروف به نُحوست و بدیمنی است و برای رفع نُحوست و بدیمنی چیزی بهتر از صدقه دادن و خواندن ادعیه و دعاهای پناهدهنده به خدا نیست و اگر کسی بخواهد از بلاهای نازله این ماه، محفوظ بماند، چنانکه محدث فیض و غیر او فرمودهاند؛ هر روز «ده مرتبه» بخواند:
یَا شَدِیدَ القُوی وَ یَا شَدِیدَ المِحالِ، یَا عَزِیزُ یَا عَزِیزُ یَا عَزِیزُ، ذَلَت بِعَظَمَتِکَ جَمِیعُ خَلقِکَ فَاکفِنِی شَرَ خَلقِکَ، یَا مُحسِنُ یَا مُجمِلُ یَا مُنعِمُ یَا مُفضِلُ، یَا لَااِلهَ اِلا أَنتَ سُبحانَکَ اِنِی کُنتُ مِنَ الظَالِمِینَ فَاستَجَبنا لَهُ وَنَجَیناهُ مِنَ الغَمِ وَکَذلِکَ نُنجِی المُؤمِنِینَ، وَصَلَی اللهُ عَلی مُحَمَد وَآلِهِ الطَیِبِینَ الطَاهِرِینَ.
ای سخت نیرو و سخت کیفر، ای عزیز، ای عزیز، ای عزیز، همه آفریدگانت در برابر عظمتت خوار گشته، مرا از شر آفریدگانت کفایت کن، ای نیکوکار، ای زیباکار، ای نعمتبخش، ای افزونکننده، ای که معبودی جز تو نیست، منزهی تو، من از ستمکارانم، پس دعایش را مستجاب کردیم و او را [اشاره به رهایی حضرت یونس از دل ماهی] از اندوه نجات دادیم و اینچنین مؤمنان را نجات میدهیم، درود خدا بر محمد و خاندان پاک و پاکیزهاش. سید ابن طاووس برای هلال این ماه دعایی روایت کرده.»