افزایش ناوگان ریلی با بودجه میلیاردی؛ اما لکوموتیوها هنوز نیمه‌جان‌اند
عضو سابق هیئت مدیره راه‌آهن با اشاره به ناکارآمدی تخصیص منابع در بخش ریلی، گفت: با وجود تزریق حدود 10 همت از محل تهاتر نفت، بهره‌وری لکوموتیوها افزایش نیافت.
احسان شعبانی، عضو سابق هیئت‌مدیره راه‌آهن با اشاره به عملکرد بخش ریلی کشور طی یکسال اخیر، اظهار کرد: یکی از نکات قابل تأمل طی مدت یاد شده، عدم تناسب میان تزریق منابع و نتایج حاصل از آن است.
وی ادامه داد: با وجود تزریق حدود 10 هزار میلیارد تومان از محل تهاتر نفت در سال 1403 و ادامه این روند در سال 1404 برنامه افزایش لکوموتیوهای فعال از 509 دستگاه در شهریور 1403 به 600 دستگاه برای نوروز 1404 محقق نشد.
وی افزود: به‌طوری که این تعداد در فروردین به حدود 580 دستگاه رسید و در حال حاضر نیز تنها حدود 570 دستگاه فعال اعلام شده است.
کاهش حدود 10 درصدی بهره‌وری لکوموتیوها
وی با بیان این‌که به نظر می‌رسد عدم پیگیری مؤثر از سوی راه‌آهن و نبود هماهنگی لازم با دستگاه‌های مرتبط از جمله گمرک، بانک مرکزی و وزارت صمت از دلایل اصلی این وضعیت بوده است، تصریح کرد: اگرچه رشد تعداد لکوموتیوهای فعال آن‌گونه که انتظار می‌رفت محقق نشده، اما موضوع قابل تامل در این بخش، کاهش حدود 10 درصدی بهره‌وری لکوموتیوها در یک سال گذشته باشد.
عضو سابق هیئت مدیره راه آهن جمهوری اسلامی ایران یادآور شد: این در حالی است که در بازه زمانی 1399 تا 1402، کشور رشد حدود 10 درصدی در بهره‌وری لکوموتیوها را تجربه کرده بود. این کاهش چشمگیر در بهره‌وری، اثر مثبت تزریق منابع و افزایش آماده‌به‌کاری ناوگان را تقریباً خنثی کرده، به‌گونه‌ای که شاخص حمل‌ونقل ریلی در مجموع کمتر از پنج درصد رشد داشته است.
شعبانی در خصوص وضعیت تولید داخلی ناوگان ریلی نیز گفت: تولید و بازسازی ناوگان در مقایسه با دوره قبل حدود 50 درصد کاهش یافته و از تولید سالانه بیش از 1000 دستگاه به کمتر از 600 دستگاه رسیده‌ایم. استمرار این روند نزولی می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به نیروی انسانی فعال و زیرساخت‌های صنایع ریلی کشور وارد کند و این حوزه را در سال‌های آینده با چالش‌های جدی مواجه سازد.
امسال سوانح ریلی حدود 10 درصد افزایش یافته است
رئیس سابق کمیته حسابرسی داخلی راه‌آهن در ادامه، با اشاره به وضعیت جابه‌جایی مسافران ریلی گفت: پس از ثبت رکورد 31 میلیون و 780 هزار مسافر در سال 1402 این رقم در سال 1403 با کاهش 6 درصدی به 30 میلیون و 140 هزار مسافر رسید و در سال 1404 نیز تغییر محسوسی نداشته است. با ادامه روند فعلی به نظر می‌رسد امسال نیز تعداد مسافران از 31 میلیون نفر فراتر نرود. این در حالی است که طی این مدت، قیمت بلیت قطارهای پنج‌ستاره بیش از 100 درصد و سایر قطارها بیش از 60 درصد افزایش یافته و انتظار ارائه خدمات گسترده‌تر و با کیفیت بالاتر وجود داشته است.
شعبانی همچنین گفت: پس از چند سال کاهش پیاپی سوانح و در حالی‌که مجموع تعداد سوانح ریلی از سال 1399 تا 1402 هر سال روندی نزولی داشت و از 238 سانحه در سال 1399 با کاهش 23 درصدی به 183 سانحه در سال 1402 رسید. اما طی 6 ماه نخست امسال سوانح ریلی حدود 10 درصد افزایش یافته است.
وی بیان کرد: یکی از نمونه‌های اخیر، سانحه ریلی چند وقت اخیر در منطقه ریلی یزد رخ داد که به گفته کارشناسان خسارت مستقیم آن سنگین برآورد می‌شود.