اقتصاد صنعت برق ایران باید اصلاح شود / برق نیازمند نهاد رگولاتوری مستقل است
عضو سندیکای تولیدکنندگان برق با تأکید بر ضرورت اصلاح اقتصاد صنعت برق گفت: باید برای صنعت برق یک نهاد رگولاتوری ایجاد شود؛ اما در حال حاضر وزارت نیرو هم تولیدکننده برق، هم خریدار برق و هم رگولاتور برق است که این درست نیست.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، حسنعلی تقی‌زاده، عضو سندیکای تولیدکنندگان برق در نشستی خبری اظهار داشت: باید سوخت نیروگاه‌ها در یک مکانیزم عرضه و تقاضا به ما داده شود و عرضه برق نیز در یک مکانیزم عرضه و تقاضا باشد؛ یعنی باید به سمت آزادسازی سوخت و برق حرکت کنیم.
وی افزود: وزارت نیرو صنایع را به سمت نیروگاه‌داری هدایت می‌کند؛ درحالی که نیروگاه دار شدن صنایع، فقط یک مُسکن برای حل مشکلات برق است، اما راهکار نیست.
عضو سندیکای تولیدکنندگان برق با بیان اینکه امروز صنعت برق برای نجات نیاز به جراحی دارد، گفت: اولین پیش‌فرض این است که باید برای صنعت برق یک نهاد رگولاتوری ایجاد شود؛ اما در حال حاضر وزارت نیرو هم تولیدکننده برق، هم خریدار برق و هم رگولاتور برق است که این درست نیست؛ بلکه باید یک نهاد رگولاتوری مستقل از دولت، مجلس و نیروگاه‌دار تشکیل شود.
وی ادامه داد: اگر در سال 97 یک گوش شنوایی بود، ممکن بود مریضی صنعت برق رفع شود اما امروز نجات صنعت برق مستلزم یک جراحی است.
تقی‌زاده با بیان اینکه "قوانین خوبی داریم اما متأسفانه به قانون عمل نمی‌شود"، گفت: اگر نهاد رگولاتوری مستقل تشکیل شود و برق در یک فضای عرضه و تقاضا کشف قیمت شود، سرمایه‌گذاران راغب به سرمایه‌گذاری در این صنعت خواهند شد.
وی افزود: هر زمان متوسط P به E زیر 10 باشد، بدانید صنعت برق کارآمد است، خاموشی‌ها از بین می‌رود و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی سرمایه گذاری می‌کند.
تقی‌زاده با تأکید بر اینکه باید اقتصاد برق اصلاح شود، گفت: یا باید اقتصاد صنعت برق اصلاح شود و یا منفجر خواهد شد و این انفجار، با خاموشی‌های گسترده خود را نشان می‌دهد؛ همین‌الان هم خاموشی داریم، اما مدیریت شده و در بخش صنعت است؛ اما ادامه این وضعیت، کار را به جایی خواهد رساند که که خاموشی‌ها تبعات اجتماعی به همراه خواهد داشت.
وی ادامه داد: متأسفانه لایحه تشکیل رگولاتوری صنعت برق توسط وزارت نیرو پس گرفته شده که دود این اقدام، در چشم همه خواهد رفت.
در ادامه این نشست، ابراهمی خوش گفتار، رئیس هیئت مدیره سندیکای صنعت برق اظهار داشت: قیمت برق در سال 57 به‌ازای هر کیلووات ساعت 2.3 سنت دلار بود، این رقم در سال 90 به 2 سنت دلار رسید و امروز 0.4 سنت دلار است.
وی افزود: قیمت برق یکی از دلایلی است که موجب عدم موجودیت برق در کشور شده است و تا اقتصاد صنعت برق اصلاح نشود، مسائل مرتبط با این صنعت، حل نخواهد شد.
رئیس هیئت مدیره سندیکای تولیدکنندگان برق تصریح کرد: سال 99 میزان متوسط خاموشی‌ها به ازای هر مشترک 1 دقیقه در روز بود که این رقم در سال 1400 به 9.2 دقیقه در روز رسید و خاموشی‌های سال 1400 بالغ بر 109 هزار میلیارد تومان عدم النفع برای کشور دربرداشت.
وی ادامه داد: در بحث قانون و قانونمندی در کشور کم نداریم، اما کسی به دنبال اجرای قانون برای حل مسائل نیست.
خوش گفتار، بحران گاز در کشور را بحرانی قابل توجه برای بخش برق دانست و گفت: صنعت بقر یکی از پرمصرف‌ترین مشترکان گاز کشور است و وقتی در بخش گاز بحران داشته باشیم، یعنی در بخش برق نیز به مشکل می‌خوریم.
وی افزود: برای احداث واحدهای بخار نیروگاه‌های گازی و تبدیل نیروگاه‌ها به سیکل ترکیبی، 2.2 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرده‌ایم اما فقط 70 میلیون دلار دریافت کرده‌ایم؛ که این مسئله به دلیل عدم هماهنگی وزارت نیرو و وزارت نفت است چرا که وزارت نفت صرفه‌جویی ایجاد شده با احداث واحدهای بخار را قبول ندارد.
رئیس هیئت مدیره سندیکای تولیدکنندگان برق خاطرنشان کرد: می‌توانیم از محل تبدیل واحدهای سیکل ساده به سیکل ترکیبی، 15 تا 16 هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور اضافه کنیم اما شرایط موجود برای سرمایه‌گذار جذابیت و صرفه ندارد.
در ادامه این نشست، رضا ریاحی، نایب رئیس هیئت مدیره سندیکای تولیدکنندگان برق اظهار داشت: الان 15 هزار مگاوات کمبود در بخش عرضه برق داریم که اگر بازار آزاد باشد، این کمبود باید قیمت عرضه برق را افزایش دهد اما شاهد این موضوع هستیم که وزارت نیرو برای مصرف پایین‌تر مشوق گذشته و حتی قبض رایگان هم صادر می‌کند.
وی افزود: مطالبات تجمعی نیروگاه‌های بخش خصوصی هر ساله در حال افزایش است و خسارت تأخیر نیز داده نمی‌شود، یعنی حتی اگر پول برق تولید شده 2 سال بعد هم پرداخت شود، همان مقداری است که 2 سال قبل، برق تولید و به شبکه داده‌ایم.
ریاحی با بیان اینکه "مشکلات سرمایه‌گذاران در خرید تضمینی کماکان پابرجاست"، گفت: نیروگاه‌ها با افزایش نرخ ارز هزینه‌هایشان چندین و چند برابر شده اما درآمد ریالی آنها 14 تا 16 درصد در سال افزایش می‌یابد؛ این درحالی است که باید بازپرداخت تسهیلات دریافتی را نیز به صورت ارزی بدهند.
نایب رئیس هیئت مدیره سندیکای تولیدکنندگان برق خاطرنشان کرد: در قانون برنامه پنجم تصریح شده که نرخ پایه برق باید در فرمولی متناسب با افزایش نرخ ارز و تورم مورد تعدیل قرار گیرد که این مفاد قانونی، اجرایی نشده است.
در ادامه این نشست، شهرام صدرا، عضو سندیکای تولیدکنندگان برق کشور اظهار داشت: مطالبات انباشته نیروگاه‌های کشور از دولت به 50 هزار میلیارد تومان رسیده و برای این مسئله راهکار داریم و راهکار پیشنهادی ما این است که دولت اجازه دهد ما فروش برق به صنایع داشته باشیم.
وی افزود: راهکار دیگر این است که نیروگاه‌های متعددی داریم که نزدیک مرزهای کشور است، به ما اجازه دهند برق این نیروگاه‌ها را صادر کنیم تا درآمدهای آن به حل مشکلات کمک کند.
صدرا خاطرنشان کرد: 13 نیروگاه تسهیلات از صندوق توسعه ملی گرفته‌اند که سررسید بازپرداخت تسهیلات 7 نیروگاه رسیده، اما عملا نیروگاه‌ها با درآ» دهای ریالی و افزایش نرخ ارز، توان بازپرداخت تسهیلات را به صورت ارزی ندارند.