اقدامات سازمان برنامه برای رفع ناترازی صنعت برق /57 همت اعتبار برای رفع ناترازی مالی برق
هدف‌گذاری در اصلاح تعرفه‌ها، هدفمندی یارانه‌ها و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در دستور کار سازمان برنامه و وبودجه قرار گرفته است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، هادی سعادتمندی، رئیس گروه برنامه‌ریزی و بودجه جاری شرکت‌های برق و انرژی‌های تجدیدپذیر در امور انرژی سازمان برنامه و بودجه، در تشریح آخرین اقدامات این نهاد برای بهبود وضعیت صنعت برق کشور، از مجموعه برنامه‌هایی در حوزه اصلاح تعرفه‌ها، هدفمندی یارانه‌ها، توسعه معاملات بورس انرژی و احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر خبر داد.
تغییر ساختار در تدوین بودجه 1405 / آغاز تنظیم لایحه جدید برای احکام تکراری بودجه های سنواتیپیشزمینه ناترازی مالی در صنعت برق
به گفته سعادتمندی، صنعت برق کشور تا پیش از تصویب قانون «طرح تثبیت قیمت‌ها» در سال 1388، از نظر مالی خودکفا بود و درآمدها تکافوی هزینه‌ها را می‌داد. در آن زمان، تنها یارانه پرداختی دولت مربوط به سوخت نیروگاه‌ها بود. اما با اجرای طرح تثبیت قیمت‌ها، هزینه‌های صنعت برق متناسب با افزایش سطح عمومی قیمت‌ها رشد کرد، در حالی که اجازه افزایش تعرفه فروش برق وجود نداشت. این روند از سال 88 تا 1401 ادامه یافت و زیانی بالغ بر 2.5 همت به صنعت برق وارد کرد. به گفته وی، «قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق» که در سال 1401 به تصویب رسید، گام مؤثری در اصلاح تعرفه‌ها و بازگرداندن تعادل مالی به صنعت برق محسوب می‌شود.
هدفمندی یارانه پرداختی به صنعت برق
سعادتمندی هدفمندسازی یارانه‌های پرداختی را از مهم‌ترین مأموریت‌های سازمان برنامه و بودجه در سال‌های اخیر عنوان کرد. وی توضیح داد: «در اجرای ماده 10 قانون مانع‌زدایی، یارانه سوخت نیروگاه‌ها به زنجیره نهایی مصرف منتقل شده است. در این روش، سوخت با بهای واقعی محاسبه می‌شود و یارانه در زمان تحویل برق به مشترک لحاظ می‌گردد.» به گفته وی، این اقدام ضمن افزایش بهره‌وری تولید، موجب می‌شود نیروگاه‌هایی با کارایی بالاتر از مزایای بیشتری برخوردار شوند. همچنین در چارچوب مواد 6 و 8 قانون یادشده، دولت مابه‌التفاوت قیمت فروش تکلیفی با قیمت تمام‌شده را به صنعت برق پرداخت می‌کند. سعادتمندی افزود: «در سال جاری 57 همت از محل تبصره 14 بودجه به وزارت نیرو ابلاغ شده که وظیفه ما توزیع هدفمند این منابع بین طلبکاران صنعت برق و کمک به رفع ناترازی در احداث شبکه‌ها و ظرفیت‌های جدید نیروگاهی است.»
توسعه شرکت‌های کاربر انرژی و تابلو سفید
سعادتمندی با اشاره به راه‌اندازی شرکت‌های «کاربر انرژی» گفت:«هدف از تأسیس این شرکت‌ها، جبران کسری 18 هزار مگاواتی برق در فصل پیک است. این شرکت‌ها با توانیر قرارداد منعقد کرده و با اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف، گواهی صرفه‌جویی دریافت می‌کنند که در تابلو سفید قابل معامله است.» به گفته وی، توسعه این شرکت‌ها از مهم‌ترین اقدامات سازمان در حوزه ارتقای بهره‌وری و کاهش فشار بر شبکه سراسری برق محسوب می‌شود.
گسترش معاملات برق در بورس انرژی
سعادتمندی با اشاره به الزام برنامه هفتم توسعه برای توسعه بورس انرژی، گفت:«طبق بند ماده 43 قانون برنامه هفتم، باید حداقل 60 درصد معاملات برق در بورس انرژی انجام شود. این اقدام ضمن شفاف‌سازی قیمت‌ها، موجب خروج دولت از مداخله در خرید و فروش برق و واگذاری کامل فرآیند کشف قیمت به سازوکار بازار خواهد شد.»
اصلاح تعرفه‌ها و سیاست‌گذاری یارانه‌ای
وی اصلاح تعرفه‌های فروش برق را مهم‌ترین ابزار در رفع ناترازی مالی و انرژی دانست و افزود: «در بند (ه) تبصره 14 قانون بودجه سال جاری، وزارتخانه‌های مرتبط مکلف شده‌اند مصرف برق بخش کشاورزی و دامپروری را تا سقف الگو با یارانه محاسبه کنند. مصارف مازاد نیز طبق نرخ‌های آیین‌نامه اجرایی محاسبه خواهد شد.» سعادتمندی ادامه داد: «در حوزه مشترکین خانگی نیز سیاست دولت حفظ یارانه برای خانوارهایی است که در چارچوب الگوی مصرف قرار دارند. در حال حاضر، حدود 75 درصد مشترکین خانگی کشور زیر الگوی مصرف هستند و از یارانه انرژی بهره‌مند می‌شوند.»
توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر؛ احداث 30 هزار مگاوات نیروگاه
رئیس گروه برنامه‌ریزی و بودجه جاری شرکت‌های برق با اشاره به مصوبه هیئت وزیران درخصوص احداث 30 هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی گفت:«در راستای تأکید رئیس‌جمهور بر رفع ناترازی برق، مصوبه احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر ابلاغ شده است. امسال سه مجوز ترک تشریفات مناقصه برای تسریع در این پروژه‌ها صادر شده و تاکنون تجهیزات لازم برای احداث حدود 700 مگاوات نیروگاه از کشور چین وارد شده است.»
اصلاح ساختار شرکتی صنعت برق
سعادتمندی همچنین اصلاح ساختار شرکت‌های صنعت برق را از دیگر برنامه‌های سال جاری عنوان کرد و گفت:«در سال‌های گذشته، گسترش و تنوع بیش از حد شرکت‌ها منجر به افزایش هزینه‌ها و افت کارایی شده است. هدف سازمان برنامه و بودجه از اصلاح ساختار، ایجاد وحدت فرماندهی، کنترل هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری است.» وی تأکید کرد این اقدام در چارچوب اجرای قانون برنامه هفتم پیشرفت در دستور کار قرار گرفته و به‌صورت مرحله‌ای در حال اجراست.
به گفته سعادتمندی، مجموعه اقدامات سازمان برنامه و بودجه در زمینه هدفمندسازی یارانه‌ها، اصلاح تعرفه‌ها، توسعه شرکت‌های کاربر انرژی و تقویت تولید برق از منابع تجدیدپذیر، همگی در راستای رفع ناترازی تاریخی صنعت برق و ایجاد پایداری در تأمین انرژی کشور دنبال می‌شود.