انتظارات تورمی و افزایش تقاضا عامل رشد موقت قیمت دلار بود / ارز مسافرتی قطعا سیاست اثرگذاری است

مرتضی عزتی اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس تهران در گفتگو با خبرگزاری دانشجو، در خصوص نوسانات اخیر نرخ دلار غیررسمی اظهار کرد: بالا رفتن نرخ ارز چندین عامل دارد که یکی از آن‌ها افزایش تقاضای ارز در پایان سال برای واردات است. مورد بعدی تسویه حساب‌های پایان سال و همچنین تقاضای ارز برای سفر‌های نوروزی است که همه این عوامل در مجموع سبب افزایش قیمت ارز‌های خارجی در بازار آزاد می‌شود.

وی در ادامه گفت: در این مواقع، این افزایش نرخ ایجاد شده معمولا توسط دلالان و سفته بازان تشدید می‌شود.

عزتی با اشاره به دیگر عوامل افزایش نرخ ارز در سال جاری بیان کرد: همچنین در ماه‌های اخیر اتفاقات دیگری از جمله جنگ غزه و ورود نیابتی ایران، همچنین تبرئه ترامپ و سخنان تند او علیه ایران اتفاق افتاد که عوامل دیگری برای افزایش نرخ ارز بودند. اصلی‌ترین عامل نوسان‌های نرخ ارز در 5 سال گذشته تحریم‌های اقتصادی ایران است که تا تحریم‌ها برطرف نشود نوسانات کاملا از بین نمی‌رود و با برخی سیاست‌ها به طور موقت و کوتاه مدت کاهش می‌یابد.

وی اضافه کرد: یک علت اصلی انتظارات تورمی و تقاضای ارز‌های خارجی برای خروج سرمایه است که وجود تنش‌های خارجی به ویژه تحریم‌ها در این موارد اثرگذار است.

این اقتصاددان افزود: از عوامل دیگری نیز که ممکن است در افزایش قیمت دلار دخیل باشد این است که در سال‌های گذشته نرخ ارز به تناسب تورم یا بیشتر از آن افزایش داشته که این موضوع بر انتظارات فعالان بازار موثر بوده است و انتظار افزایش نرخ ارز‌های خارجی به همان تناسب یا حدود سالانه 50 درصد وجود داشته است.

عزتی در ادامه با اشاره به سیاست‌های بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز بیان کرد: اقدام اخیر بانک مرکزی مبنی بر افزایش سهمیه ارز مسافرتی و ساماندهی این تقاضا در مراجع رسمی، قطعا می‌تواند سیاست موثری باشد و به مدیریت تقاضا و تامین نیاز‌های ارز مسافری کمک کند، به شرطی که دیگر عوامل مخل اثر آن را خنثی نکنند.

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در پایان بیان کرد: هر اندازه دامنه تامین نیاز‌های ارزی از بازار‌های رسمی مانند مرکز مبادله افزایش یابد، قطعا سبب می‌شود فشار تقاضا در بازار آزاد کاهش یابد و جلوی افزایش بیشتر نرخ ارز‌های خارجی در بازار آزاد را بگیرد.

عزتی ادامه داد: افزون بر این‌ها نوسان در دیگر بازار‌های مالی نیز می‌تواند موجب نوسان در بازار ارز شود. ادعای جهش صددرصدی در قیمت سهام که از سوی رییس سازمان بورس مطرح شده است، همچنین افزایش نرخ سود بانکی و نرخ گواهی سپرده و نرخ سود در صندوق‌های سرمایه‌گذاری و مالی شدن اقتصاد نیز هم بر تورم و هم بر نرخ ارز‌های خارجی اثر دارد و بازار ارز را نوسانی می. کند و می‌تواند نرخ ارز‌های خارجی را افزایش دهد.