انقلاب دیجیتال در بورس | صندوق بیت‌کوین و توکن زعفران در راه‌اند
گامی بلند در دنیای دیجیتال؛ بورس کالا با توکنایز کردن دارایی‌های واقعی، صندوق‌های بیت‌کوین و مشتقات رمزارزی را به سبد خود اضافه می‌کند.
درحالی که جهان هرچه سریعتر به سوی استفاده هر چه بیشتراز رمزارزهاپیش می رود ودرآخرین تحول دراین خصوص دونالد ترامپ، رئیس جمهورآمریکا نخستین قانون رسمی حوزه رمزارز در آمریکا راامضا کرد، بازار سرمایه ایران نیز تلاش هایی دراین خصوص آغاز کرده است.
ارز دیجیتال نوعی دارایی مجازی یا دیجیتالی است که با استفاده از فناوری بلاکچین (شبکه‌ای که با استفاده از تکنولوژی‌های غیرمتمرکز و رمزنگاری، تاریخچه تمام تراکنش‌های انجام شده با دارایی‌های دیجیتال مانند بیت کوین را در یک دفتر کل دیجیتال و عمومی ذخیره می‌کند)، طراحی شده و امنیت تراکنش‌ها و مالکیت دارایی‌ها را تضمین می‌کند. این ارزها غیرمتمرکز هستند و بدون نیاز به واسطه‌هایی مانند بانک‌ها یا موسسات مالی کار می‌کنند. بیت‌کوین، اتریوم و ریپل از جمله ارزهای دیجیتال معروف هستند. سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال به معنای خرید و نگهداری دارایی‌های دیجیتال با هدف کسب سود از افزایش قیمت در طول زمان است. سرمایه‌گذاران معمولا به دنبال ثبات و رشد پایدار هستند، در حالی که معامله‌گران دنبال فرصت‌های کوتاه‌مدت بازار برای سود سریع می‌گردند.
داستان ارزهای دیجیتال با ظهور بیت‌کوین در سال 2009 آغاز شد. این ارز به‌عنوان اولین ارز غیرمتمرکز، به‌سرعت توجه سرمایه‌گذاران را جلب کرد. با گذر زمان، آلت‌کوین‌ها مانند اتریوم و ریپل وارد بازار شدند و فرصت‌های جدیدی برای سرمایه‌گذاری ایجاد کردند که این فرصت هادر سال جاری با تحولی بنیادین مواجه شده اند.
در واقع، بازار جهانی رمزارزها با قانونی که ترامپ در 27 تیرماه امسال امضا کرد، وارد مرحله ای جدید شده است که می تواند استفاده از این پول های نوظهور را رونق ببخشد.
براساس این قانون که به نام GENIUS Actشناخته می شود، یک چارچوب قانونی جامع در ایالات متحده برای صدور، گردش و نظارت بر "استیبل‌کوین‌ها" ایجادخواهدشد.
استیبل‌کوین‌ها نوعی ارز دیجیتال هستند که ارزش آن‌ها به یک دارایی باثبات مانند دلار آمریکا یا طلا متصل است. این امر باعث می‌شود که استیبل‌کوین‌ها نسبت به نوسانات شدید سایر ارزهای دیجیتال، پایدارتر باشند. بدین ترتیب این قانون باعث خواهد شد که شاهد ورود بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ به حوزه استیبل‌کوین‌ها باشیم.
همچنین براساس این قانون، استیبل‌کوین‌ها پشتوانه نقدی یا اوراق خزانه‌داری کوتاه‌مدت بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) را خواهن دداشت که هر واحد آن برابر با یک دلار آمریکا است. این رمزارزها به کاربران امکان انجام تراکنش‌های سریع و کم‌هزینه را می‌دهد؛ موضوعی که به‌ویژه در مبادلات بین‌المللی اهمیت دارد.
این قانون ترامپ با رای قاطع 308 به 122 در مجلس نمایندگان آمریکا تصویب شد و این تصویب نشان داد که بازارجهانی رمز ارزها تحت تاثیر جدی قرارخواهد گرفت وسایرکشورها رابه ورود جدی به این عرصه ترغیب خواهدکرد.
تلاش های ایران
ایران نیز هم راستا با تحولات فزاینده ای که درحوزه رمز ارزها وپول دیجیتال در جهان رخ می دهد، تلاش هایی را برای ترویج وقانونمند کردن آن انجام داده است به گونه ای که بانک مرکزی "رمزریال" یا "ریال دیجیتال" را معرفی کرده است. با این وجود ظرفیت بازار سرمایه وبخصوص بورس های کالایی به گونه ای است که می تواند در ترویج وگسترش قانونمند وشفاف رمز ارزها نقش پیشرو وعمده ای ایفا نماید.
سید جواد جهرمی، مدیرعامل بورس کالا دراین باره می گوید: راه‌اندازی بازار ابزارهای مالی مبتنی بر رمز دارایی‌ها و توکن با پشتوانه گواهی سپرده کالایی از برنامه‌های امسال بورس کالاست.
همچنین، معین محمدی‌پور، مدیر مطالعات اقتصادی و امور بین‌الملل بورس کالا با ارایه توضیح بیشتر دراین خصوص اظهار می کند: بورس کالا برای بهره‌گیری از مزایای فناوری بلاکچین، دو رویکرد را در دستور کار قرار داده است.
وی می گوید: در رویکرد اول، بورس کالای ایران قصد دارد به منظور پاسخ به نیاز سرمایه‌گذاران، پس از کسب مجوزهای لازم، صندوق‌های قابل معامله مبتنی بر رمزارز را معرفی کند که در این خصوص بررسی‌ها و رایزنی‌های اولیه صورت گرفته و زمینه فنی برای اجرای این طرح نیز فراهم است.
وی تأکیدمی کند: با توجه به حساسیت موضوع و پیچیدگی این بازار، تصمیم‌گیری در خصوص ابعاد این مسأله نیازمند کسب تاییدیه‌های لازم از سازمان بورس و اوراق بهادار و متولیان این حوزه است که در اولویت بورس کالا قرار گرفته است.
محمدی‌پور، در تشریح مزایای این رویکرد توضیح می دهد: تسهیل انجام معاملات مبتنی بر رمزارز برای کاربران، تضمین امنیت معاملات، کاهش هزینه‌های معاملات رمزارزها و همچنین کاهش ریسک ذخیره‌سازی رمزارز از مهمترین مزایای راه‌اندازی این بازار است که از طریق معامله واحدهای صندوق‌های مبتنی بر گواهی سپرده رمزارز حاصل خواهد شد.
مدیر مطالعات اقتصادی و امور بین‌الملل بورس کالا ادامه می دهد: دقت به این نکته بسیار مهم است که علاوه بر انتفاع عموم مردم از راه‌اندازی این بازار، نهاد سیاست‌گذار پولی نیز از اجرای این طرح منتفع خواهد شد.
به گفته وی، با راه‌اندازی صندوق‌های مبتنی بر رمزارز، عملا رمزارز کارکرد ابزار پرداخت خود را از دست داده و تنها به منزله ابزار سرمایه‌گذاری جدیدی برای معامله‌گران این حوزه تلقی خواهد شد و از این حیث، حاکمیت ریال تقویت می‌شود.
محمدی‌پور، راه‌اندازی توکن مبتنی بر کالاها به عنوان یک رمزدارایی جدید را رویکرد دوم ذکر کرده و می گوید: بورس کالا در فاز پایلوت برای اجرای این طرح، توکن زعفران را مدنظر قرار داده است. اجرای این طرح نیازمند برقراری زیرساخت‌های فنی و مقرراتی جدید است و پیش‌نیازهایی دارد که باید به تدریج حاصل شود و مسیر پیشبرد و اجرایی‌سازی طرح تسهیل شود.
وی ادامه می دهد: از جمله مهمترین مزایای این طرح آن است که تامین مالی به خصوص در حوزه کشاورزی، در بازار توکن می‌تواند به صورت غیرمتمرکز انجام شده و سرمایه‌های جدیدی به سمت بازار این محصول استراتژیک جذب شود.
مدیر سامانه های ابزارهای نوین بورس کالا هم دراین باره می گوید: توکنایز دارایی‌ها، تاسیس صندوق‌های ETFمبتنی بر بیت‌کوین و توسعه مشتقات رمزارزی در دستور کار بورس کالا قرار گرفته است.
اکبر فخاری می افزاید: یکی از برنامه‌های راهبردی بورس کالای ایران در سال‌های اخیر، تلاش برای هم‌راستا شدن با تحولات فناورانه بازارهای مالی جهان و به‌ویژه بهره‌گیری از ظرفیت‌های فناوری بلاکچین بوده است. در این زمینه مطالعات و بررسی های گسترده ای انجام شده و هدف ما این است که در چند فاز اجرایی، زیرساخت‌های لازم برای تعریف و معامله رمزدارایی‌ها را فراهم کنیم؛ به‌گونه‌ای که ابزارهای متنوع مالی مبتنی بر بلاکچین در بازار سرمایه کشور پیاده‌سازی شود.
وی تصریح می کند: ورود به فضای بلاکچین، نه‌تنها از منظر فنی بازار سرمایه و بورس کالا ما را در مسیر حرکت به سمت بورس‌های معتبر دنیا قرار می‌دهد، بلکه افق‌های تازه‌ای برای توسعه ابزارهای مالی نوین در کشور باز می‌کند. بورس کالای ایران تجربه ارزشمندی در اجرای انواع حراج در بازار فیزیکی و همچنین مدیریت ریسک در بازارهای مشتقه دارد که این توانمندی، بستری مناسب برای توسعه محصولات مبتنی بر بلاکچین فراهم می‌کند. این مقام مسئول در بازار سرمایه درباره برنامه مشخص بورس کالا برای ابزارهای مالی خاص حوزه بلاکچین، اظهار می کند: در فازهای اجرایی به‌طور مشخص به دنبال فراهم‌سازی بسترهای قانونی و عملیاتی برای پیاده‌سازی توکنایز دارایی‌ها، راه‌اندازی صندوق ETFمبتنی بر بیت‌کوین و همچنین توسعه مشتقات رمزارزی هستیم. این اقدامات می‌تواند ضمن تنوع‌بخشی به ابزارهای بازار، امکان بهره‌برداری از دارایی‌های نوظهور را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند.
به گفته فخاری، اجرای این طرح نیازمند برقراری زیرساخت‌های فنی و مقرراتی جدید است و پیش‌نیازهایی دارد که باید به تدریج حاصل شود و مسیر پیشبرد و اجرایی‌سازی طرح تسهیل شود. مطالعات در این حوزه به‌صورت جدی از سال قبل آغاز شده و همچنین کمیته تخصصی رمزارز که برای این موضوع در بورس کالای ایران شکل گرفته اهداف این مسیر را مشخص می‌کند. همچنین برای حرکت اصولی در این مسیر، هماهنگی و اخذ مجوزهای لازم از نهادهای متولی این حوزه از جمله سازمان بورس و اوراق بهادار در دستور کار ما قرار دارد.