اهداف پشت پرده از انتشار حکم «آزاده صمدی»/ بیانیه‌نویسان حوزه سینما پس با چه هدفی دوباره فعال شدند؟

سرویس فرهنگ و هنر مشرق - مراسم تشییع پیکر «رضا حداد» کارگردان تئاتر کشورمان یکشنبه 31 اردیبهشت ماه با حضور هنرمندان عرصه سینما و تئاتر در محوطه اصلی خانه هنرمندان برگزار شد و شماری از هنرمندان در این مراسم با پوششی غیرمتعارف حضور پیدا کردند.

در گزارش تصویری این مراسم عکس‌هایی از آزاده صمدی توسط کانال‌ها و صفحات اینستاگرامی فعال در حوزه سینما در ابعاد وسیعی منتشر شد. چند روز بعد قوه قضاییه ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد که «در پی کشف حجاب خانم آزاده صمدی در مراسم تشییع پیکر یکی از هنرمندان، پس از اخذ دفاعیات متهم و اظهارات وکیل ایشان، به دلیل جریحه دار کردن اخلاق و عفت عمومی از طریق کشف حجاب، بازپرس دادسرای فرهنگ و رسانه برای متهم قرار جلب به دادرسی صادر کرد.»

این اتفاق در حالی رخ داد که سریال «رهایم‌کن» فیلیمو با حضور این بازیگر به صورت هفتگی منتشر می‌شد. با این حال با اینکه نشر احکام اولیه دادگاه از سوی هر شخصیت حقیقی و حقوقی خلاف روندهای قانونی محسوب می‌شود، حکم بدوی به سرعت در میان کانال‌های پربازدید نشر داده شد.

در این حکم شش ماه استفاده از فضای مجازی برای این بازیگر ممنوع شده است و در ادامه اشاره شده که این بازیگر باید به مراکز روانشناسی برای مداوای بیماری ضد اجتماعی خود مراجعه کند و در نهایت گواهی سلامت خود را به مرجع قضایی ارائه دهد.

انتشار حکم بدوی که در مراحل بعدی دادگاه امکان و احتمال داشت دستخوش تغییر شود، تبدیل به یک مهلکه دوقطبی‌ساز امنیتی شد.

بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که انتشار این حکم توسط فردی با دسترسی رسانه‌ای بالا صورت پذیرفته که کنش‌های رسانه‌ای ماه‌های اخیر وی در تنش‌آفرینی اجتماعی تاثیراتی جدی داشته است.

طبیعی است که در قدم نخست اظهارات وکیل صمدی نشان می‌دهد حتی بازیگر محکوم نیز تمایلی به انتشار این حکم نداشته، اما انتشار این حکم در کانال‌های پربازدید، زمینه بررسی‌های امنیتی را تشدید می‌کند.

حسن آقاخانی وکیل دادگستری و یکی از وکلای پرونده آزاده صمدی گفت: درخصوص رای دادگاه سرکار خانم صمدی، ابتدا باید اعلام نمایم، هم موکل و هم وکلای ایشان سرکار خانم مریم کیان ارثی و اینجانب تاکید بر عدم‌انتشار عمومی دادنامه داشتیم. اما در کمال تعجب رای صادره در فضای مجازی منتشر شد.

با این حال توییت مهدی کشت‌دار {سردبیر خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضائیه} به نقل معاون اول قوه قضائیه، نتیجه‌های مندرج در این گزارش را اثبات می‌کند. این اظهارنظر نشان می‌دهد که احتمال تغییر و لغو این حکم در مراحل بعدی دادرسی در مرحله تجدیدنظر کم نیست، چون بر اساس مستندات و دفاعیه بازیگر مذکور او با همان پوششی که در سریال «رهایم کن» ایفای نقش کرده در مراسم تشییع حداد حضور داشته است.

آتش بیاران، شعله این معرکه را روشن کردند

ماجراجویی‌ها درباره این حکم فروکش می‌کرد اگر کانال‌های پربیینده آنرا برای نشر انتخاب نمی‌کردند و برخی رسانه‌ها با تیترهای دشمن‌پسند به آن دامن نمی‌زدند. البته این تهاجم رسانه‌ای در میان اقشار انقلابی - حاکمیتی با انتقادات گسترده‌ای مواجه شد.

رسانه‌ای که محتواهای فرهنگی‌اش هیچ ارتباطی به سوگیری‌های سیاسی‌اش ندارد و با ستایش از جشنواره کن و محتوای تولید شده در پلت‌فرم‌ها رویکرد متناقضی را دنبال می‌کند، بر آتش تنش‌ها دامن زد. در چنین رسانه‌هایی واکنش‌های صنفی و سریالی سینماگران در لیست محاسبات قرار ندارد.

کانون کارگردان سینمای ایران که مدت‌هاست بیانیه‌ای را منتشر نکرده با انتشار این حکم در همکاری مشترک با اتحادیه تهیه کنندگان سینمای ایران به حکم صادره اعتراض کردند و آن را توهین به شعور اهالی سینماست قلمداد کردند. در ابتدای این متن دو انجمن صنفی نوشته‌اند تمام‌قد در کنار بازیگران زن سینمای ایران ایستادیم و به تمام حکم‌ها معترضیم» بیانیه صادر کردند.

درباره بخش نخست این بیانیه باید اشاره کرد این دو صنف مهجور که اغلب بیانیه‌های آنان طعم و بوی سیاسی دارد هیچگاه در کنار هیچ سینماگری نایستاده‌اند. تصویر بالا مصاحبه اخیر پژمان بازغی با فریدون جیرانی است که صراحتا اعلام کرده که 85 درصد بازیگران سینمای ایران بیکار هستند. به هر حال بخشی از بیکاری 85 درصدی میان اهالی سینما نشات گرفته از تصمیمات اعضای این دو اتحادیه صنفی است.

در بخش دیگری متن این بیانیه آمده: ما دو صنف سینمایی به حکم صادر شده برای بازیگر محترم سینما خانم آزاده صمدی اعتراض داریم و بند آخر این حکم عجیب که حضور اجباری در کلاس‌های روانشناسی برای درمان بیماری شخصیت ضد اجتماعی را لازم‌الاجرا دانسته، توهین به شعور تمام اهالی سینما می‌دانیم و مغایر با اصل جمهوری است که به مرام مردم‌سالاری دینی افتخار می‌کند.

انگار عده‌ای دوست دارند با چنین حکم‌هایی راه هرگونه گفتمانی را ببندند و از جمهوری عبور کنند.

ما امیدواریم با درایتی که در رییس قوه قضاییه هست هر چه زودتر جلوی این حکم گرفته شود و بابت توهینی که خصوصا در بند آخر به درک اهالی سینما شده عذرخواهی شود و نگذارند بازیگران زن سینمای ایران که همگی در شکل‌گیری سینمای سالم و پرافتخار ایران نقش داشته‌اند، این‌گونه شأن و شخصیت‌شان خدشه‌دار شود.

در تحلیل روش‌های سیاسی این دو صنف باید اشاره کرد، این دو صنف در تقسیم کار برای بازیگران سینمای ایران هیچ کنش سودمندانه‌ای در سال‌های اخیر نداشته‌اند. بسیاری از بازیگران سینمای ایران پس از شروع پاندمی تا دوران فعلی، به دلیل فقر مالی شدید دارفانی وداع گفته‌اند، اما اصناف سینمایی همچنان به دنبال گروکشی‌های سیاسی خود هستند.

همزمان با واکنش این دو نهاد صنفی انجمن صنفی بازیگران به حکم صادره برای آزاده صمدی اعتراض کرد. بیانیه هیئت مدیره ای انجمن به شرح زیر است:

سینما و تئاتر از شاخصه های فرهنگی هر کشور بوده و تخریب اهالی هنر نتیجه ای جز برهم خوردن امنیت روانی جامعه ندارد.

با توجه به انتشار حکم صادره برای خانم آزاده صمدی که بسیار عجیب، حیرت آور و بخش هایی از آن تحقیرآمیز بوده است و چون در این حکم، ایشان مشمول ممنوعیت ازکار بازیگری، خروج از کشور و حتی استفاده از فضاهای مجازی، ارتباطی و مخابراتی نیز گردیده اند، این انجمن بنابر وظیفه صنفی حمایت از فعالیت های شغلی و پیگیری در احقاق حقوق حرفه ای اعضای خود، اعتراض بسیار شدید نسبت به صدور این حکم را اعلام می نماید. از آنجا که افراد دیگری از اعضای این انجمن نیز در انتظار رسیدگی های مشابه هستند، نگرانی جدی خود را ابراز نموده و انتظار داریم قوه قضائیه با درایت کامل، تضمین اصل دادرسی عادلانه و حفظ حرمت اشخاص، آرامش را به جامعه و فضای فرهنگی و هنری کشورمان بازگرداند.

نکته‌ای که انجمن صنفی بازیگران از آن غافل است که امنیت روانی جامعه تحت‌الشعاع چهره‌هایی است که عنوان سلبریتی - بازیگر را یدک می‌کشند. در این بخشی از عباراتی که انجمن خود را موظف به حمایت‌های شغلی و حقوق حرفه‌ی از اعضای خد را درج کرده باید این نکته توجه داشت این نهاد صنفی دارای ویژگی‌های قانونی نیست که بتواند عبارت احقاق حقوق را به کار ببرد و تمامی این تلاش‌های برای خودنمایی در افکار عمومی و نشان دادن سطح مواجه است.

مدیرعامل تازه خانه سینما، مرضیه برومند نیز در مصاحبه با اعتماد آنلاین درباره این حکم می‌گوید:

نظر من این حکم اصلا حکم قضایی نیست، انگار که نقشه ای در راه است، دست هایی در کار است که نمی خواهد آرامش به سینما برگردد. کسی که این حکم را داده یا امثال کسانی که اینجور حکم ها را صادر می کنند با آرامش جامعه مخالف هستند.

می‌خواهند همه چیز را به هم بریزند و بی ثباتی ایجاد کنند. نمی دانم باچه هدفی اما متاسفانه دودش نه تنها به چشم سینما بلکه غیر مستقیم به چشم دولت و مسئولین و کسانی که مسئول اداره کشور هستند هم می رود. و با ادامه اینطور رفتارها متاسفانه روزهای بسیار بحرانی در پیش خواهیم داشت.

نکته جالب این است که این جناب قاضی نه تنها حکم جالب و سرگرم کننده صادر کردند، بلکه خودشان اقدام به انتشار حکم هم کردند و می خواستند رسانه ای شود، مشهود است که هدف چیست.. به نظر می آید ایشان هم از سندروم دیده شدن و علاقه به شهرت رنج می برند.

برخلاف نظر سرکارخانم برومند، باید به این موضوع توجه داشت افرادی با آرامش جامعه مخالف هستند که قوانین رسمی کشور را نادیده می‌گیرند. بی‌نظمی و بی‌ثباتی از جایی آغاز می‌شود که بازیگران زن سینما، تئاتر و تلویزیون تصور می‌کنند، حضور با پوشش غیرمتعارف می‌تواند در یکدست‌سازی جامعه تاثیر داشته باشد. در حالیکه مسئله پوشش بازیگران به بحرانی دوقطبی شدن اجتماعی دامن می‌زند و به احکامی از این دست منجر می‌شود.

برومند در بخش دیگری از این متن قاضی را متهم به انتشار متن حکم می‌کند و این اظهارنظر برومند و سنجش صحت اظهارات ایشان می‌تواند دستمایه یک تعقیب قضایی ثانی شود.

اگر برومند مدافع حقوق صنفی اعضای خانه سینماست، بهتر است که به مشکلات صنفی 5000 از اعضای اصناف مختلف بپردازد که طی 14 سال اخیر از کوچکترین مزایایی ممکنه بهره‌مند نبوده‌اند. تمرکز بروی حکم بازیگری که بهره‌مند از حضور در آثار نمایشی پلت‌فرم‌های فعال است، معنای غیر از فعالیت سیاسی نخواهد داشت.