جمعه 10 فروردین 1403

اوراق گام چیست و چه کاربردی دارد؟

خبرگزاری دانا مشاهده در مرجع
اوراق گام چیست و چه کاربردی دارد؟

اوراق گام یک ابزار مالی جدید و کارآمد برای تامین مالی واحدهای تولیدی است و در عمل، از قابلیت‌های بازار سرمایه برای تامین مالی زنجیره تولید و همچنین تامین مالی واحدها استفاده می‌کند. در حقیقت بانک مرکزی برای کمک به بهبود راه‌های تامین سرمایه تولیدی بنگاه‌های تولیدی، سامانه گام را راه‌اندازی کرده و اوراق گام را در بازار مدیریت می‌کند.

به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا؛ طرح گام، یکی از برنامه‌های بانک مرکزی است که با کمک نظام بانکی در چارچوب مدیریت نقدینگی، تلاش می‌کند امکان تأمین غیرترمی سرمایه در گردش زنجیره تولید را به‌ویژه برای واحدهای کوچک و متوسط فراهم کند.

گواهی اعتبار مولد (گام) چیست و چه کاربردی دارد؟

گواهی اعتبار مولد گام، به‌عنوان یک ابزار بازار محور و با قابلیت نقل‌وانتقال در بازارهای پول و سرمایه، تسهیلات جدیدی را برای تأمین اعتبار بنگاه‌های تولیدی فراهم می‌کند که بر اساس آن تولیدکنندگان بر مبنای فاکتور خرید مواد اولیه و واسط از بانک عامل درخواست انتشار و تضمین گواهی اعتبار مولد در سررسید کرده و به بنگاه فروشنده مواد اولیه تحویل می‌دهند. بیشتر بخوانید: گشایش بازار و جبران نقدینگی در راه بازار بورس / اوراق گام، امکان استفاده از منابع مالی بیشتر را فراهم می‌کنند دارنده "گام" می‌تواند گواهی را تا زمان سررسید آن نزد خود نگه دارد یا می‌تواند به فروشنده مواد اولیه خود تحویل دهد یا اینکه در بازار سرمایه تنزیل کند. به‌عبارت‌دیگر، اوراق گام، ابزار مالی جدید و کارآمدی برای تأمین مالی واحدهای تولیدی بوده و سازوکار آن در عمل امکان تأمین مالی زنجیره تولید و همچنین استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه جهت تأمین مالی واحدهاست. در واقع بانک مرکزی به‌منظور کمک به بهبود روش‌های تأمین سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی اقدام به راه‌اندازی سامانه گام جهت صدور و مدیریت اوراق گام در بازار پول خواهد کرد. این گواهی (گام) یکی از جدیدترین نوآوری‌های نظام پولی - مالی کشور در راستای تأمین مالی بخش حقیقی اقتصاد محسوب می‌شود که می‌تواند دسترسی واحدهای تولیدی به سرمایه در گردش را ارتقا بخشد. این اوراق بستر استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و بازار سرمایه جهت تأمین مالی تولید با نگرانی کمتر از نشت منابع به بخش غیرمولد اقتصاد را فراهم می‌کند. سؤالی که پیش می‌آید این است که استفاده از اوراق گام بر اساس مصوبه شورای فقهی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران کدام است و چه راهکارهای فقهی جایگزین دیگری دراین‌رابطه وجود دارد؟ از منظر فقهی راهکار مصوب شورای فقهی در رابطه اوراق گام، مبتنی بر عقد «ضمانت عرفی یا بانکی» است.

قالب حقوقی گواهی اعتبار مولد یا گام

در این الگو، بانک دو نقش «عامل صدور» و همچنین «ضامن بازپرداخت» اوراق را برعهده دارد که می‌تواند بابت هر دو مورد کارمزد دریافت کند. همچنین، اوراق گام می‌تواند بر اساس دو قالب حقوقی دیگر یعنی «صلح» و «معاوضه» نیز منتشر شود. اگر قالب حقوقی مورداستفاده صلح یا معاوضه باشد، تعهدات بانک به‌صورت بالای خط ثبت‌شده و لذا بانک در زمان صدور اوراق بدهکار محسوب می‌شود. اما در الگوی مصوب مبتنی بر عقد ضمانت عرفی، تعهدات بانک به‌صورت زیرخط ثبت می‌شود؛ یعنی بانک با صدور اوراق گام صرفاً نقش ضمانت را برعهده می‌گیرد و بدهکار محسوب نمی‌شود که این امر یکی از مزایای الگوی مصوب گام محسوب می‌شود.

در نهایت و در جمع‌بندی، اوراق گام ماهیتی مشابه با اوراق بدهی دارد که دولت در ازای بدهی‌های خود به پیمانکاران واگذار می‌کند. تفاوت این اوراق در فرایند اجرایی و انتشار آن است و معمولاً این اوراق بدون کوپن بوده و به کسر فروخته می‌شود. در این روش بانک به‌جای پرداخت تسهیلات سرمایه در گردش به یک تولیدکننده، به تأمین‌کننده مواد اولیه یا واسطه، اوراق گام می‌دهد تا بتواند در سررسید پول خود را طلب یا پیش از آن اوراق گام را در بازار با تنزیل بفروشد.