اولویت توسعه‌ای شرکت نفت در میادین گازی کشور / نقش 4 میدان گازی در تولید پایدار گاز
به گزارش خبرگزاری فارس، محمدصادق مهرجو، کارشناس نفت و انرژی در یادداشتی نوشت: با تشکیل دولت سیزدهم و مشخص شدن ترکیب وزارت نفت به عنوان مهمترین و استراتژیک‌ترین وزارتخانه ایران که در حال حاضر نقش مهمی را در تامین انرژی کشور ایفا میکند، تامین گاز به عنوان یکی از اصلی‌ترین حامل‌های انرژی کشور به خصوص در 4 ماهه انتهایی سال به یکی از چالش‌های جدی دولت فعلی تبدیل شده است.
وابستگی بیش از 85 درصدی کشور به گاز طبیعی به عنوان منبع انرژی و ماده خام اصلی صنایع مختلف و همچنین نقش مهم آن در گرمایش بخش‌های خانگی، اهمیت این ماده خام را دوچندان کرده است. رشد فزاینده مصرف در شبکه خانگی به ویژه در فصول سرد سال در سال‌های اخیر و محدود بودن میزان ظرفیت تولید گاز طبیعی شکاف مابین تولید و مصرف را عمق بخشیده است.
با ادامه روند فعلی، برنامه‌ریزی‌های وزارت نفت باید به دو موضوع اصلی معطوف شود: 1- کنترل مصرف 2- افزایش تولید گاز طبیعی برای ایام پیک مصرف گاز طبیعی در کشور.
سوال اصلی در این میان این است که اولویت‌های تولیدی در میادین گازی کشور باید چگونه برنامه‌ریزی شود تا با استفاده از پتانسیل‌های موجود بتوان حتی المقدور اندکی از ناترازی گاز را در سال‌های آتی جبران کرد.
در این نوشته سعی شده است تا توجه مسئولین را به اولویت‌های توسعه‌ای میادین گازی جلب کرده تا با برنامه‌ریزی‌های خوبی که شرکت ملی نفت دارد بتوان جریان سرمایه را به سمتی هدایت کرد که بیشترین عائدی را برای کشور به ارمغان آورد.
*میدان پارس جنوبی:
میدان گازی پارس جنوبی که تقریبا به تنهایی نیمی از ذخایر گاز طبیعی را در خود جای داده است از اهمیت بسیار زیادی به عنوان هدف توسعه‌ای در میادین گازی کشور برخوردار است. این حجم از ذخایر و وابستگی به این میدان در تامین گاز کشور میتواند از نقاط آسیب‌پذیر به حساب آید.
در میان فازهای باقیمانده توسعه نیافته پارس جنوبی علی القاعده توسعه فاز 11 که جزء فازهای مرزی محسوب میشود میتواند جزء اولویت‌های برنامه توسعه‌ای در این بخش باشد. در ادامه نگاهی به مشخصات فازهای تازه توسعه یافته و آمار تولید آنها خواهیم داشت.
فازهای 11 و 19 جزو مرزی‌ترین فازهای پارس جنوبی هستند که تاکنون کار توسعه آنها به درازا انجامیده است. حجم ذخیره گاز فاز 19 حدود 28 TCF تخمین زده میشود. با اتمام حفاری چاه‌های این فاز، در شش ماهه ابتدای سال 1400 روزانه در حدود 42 میلیون متر مکعب گاز غنی تولید و حدود 57 هزار بشکه میعانات تولید شده است. این فاز دارای 4 سکوی مستقل تولیدی با ظرفیت هریک 500 میلیون فوت مکعب گازطبیعی هستند. برای رسیدن به حداکثر تولید در این فاز حدود 15 حلقه چاه گازی حفر گردیده است.
همچنین در فاز 11 پارس جنوبی با حجم ذخیره گاز درجای TCF27 که پس از سال‌ها وقفه در توسعه آن، عملیات توسعه آن در مهرماه 1398 آغاز شده است پیش بینی میشود که با حفر حدود 25 حلقه چاه گازی روزانه حدود 2 میلیارد فوت مکعب به ظرفیت تولید گاز غنی کشور اضافه شود.
این میزان از تولید از دو سکوی دریایی مستقل با ظرفیت تولیدی هر یک، 1 میلیارد فوت مکعب روزانه محقق خواهد شد. توسعه این فاز مرزی به دلیل بدعهدی شرکت فرانسوی توتال پس از کش و قوس‌های فراوان به پیمانکار اولیه طرح توسعه خود (شرکت پتروپارس) واگذار شده است.
فازهای 13 و 14 در پارس جنوبی نیز پس از توسعه و حفاری چاه‌های خود در سکوهای دریایی در شش ماهه ابتدایی سال 1400 به رقم تولیدی حدود 5.78 میلیون متر مکعب روزانه گاز غنی در مجموع دست یافته‌اند. از محل تولیدات این فازها حدود 100 هزار بشکه میعانات گازی و تولید روزانه حدود 600 تن گوگرد حاصل شده است.
فازهای 20 و 21 پارس جنوبی دارای حجم ذخایر تقریبی 29 TCF هستند و پس از تکمیل حفاری چاه‌های برنامه‌ریزی شده در شش ماهه ابتدایی سال 1400 به صورت متوسط روزانه حدود 48 میلیون مترمکعب گاز را تولید کرده‌اند. تولید میعانات از این فازها به شکل متوسط روزانه 65 هزار بشکه در همین مدت بوده است که از حدود 20 حلقه چاه گازی استحصال شده است.
در فازهای 22 و 24 حجم ذخایر درجای مجموعا حدود 9 TCF را شامل میشود. با اتمام حفاری حدود 40 حلقه چاه تولیدی در این دو فاز در شش ماهه ابتدایی سال جاری حدود 42 میلیون مترمکعب گاز غنی تولید شده است.
*میدان گازی فرزاد A و B:
میادین مشترک گازی فرزاد الف و ب در بلوک فارسی, در مرز آبی ایران و عربستان و در فاصله تقریبی 35 کیلومتری جزیره فارسی واقع شده‌اند. حدود 25 درصد از میدان فرزاد الف و 75 درصد میدان فرزاد ب در آب‌های ایران قرار دارد. گاز تولیدی این میادین ترش و حاوی میزان بالای ناخالصی هیدروژن سولفوره و دی اکسیدکربن و نیتروژن است. ذخیره درجای میدان فرزاد A حدود TCF12 و میدان فرزاد B به میزان TCF22 با مقدار کم میعانات گازی برآورد شده است.
میدان فرزاد A حاوی گوگرد عنصری بوده که برای تولید گاز از آن نیازمند تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای در زمینه استحصال هستیم اما با تکنولوژی‌های معمول در دسترس تولید از میدان فرزاد B همانند دیگر مخازن گازی امکان‌پذیر است.
با حفر 8 حلقه چاه و احداث 2 سکوی دریایی به ظرفیت 500 میلیون فوت مکعب در روز پیش بینی میشود که مجموعا یک میلیارد فوت مکعب گاز در فاز اول توسعه این میدان تولید شود. همچنین برآورد روزانه 1300 تن گوگرد از میدان فرزاد B قابل انتظار خواهد بود.
مخزن گازی میدان مشترک سلمان:
چالش برانگیزترین قراردادی که در سالیان گذشته در کشور نسبت به آن موضع‌گیری‌های مختلفی اتخاذ شده است، قرارداد فروش گاز مخزن میدان سلمان بوده است. میدان سلمان با امارات عربی متحده مشترک بوده و حدود دو سوم آن در آب‌های منطقه‌ای ایران واقع شده است.
این میدان دارای سه مخزن گازی در زیر مخازن نفتی خود بوده که تاکنون سهم برداشتی ما به دلیل شرایط خاص انعقاد قرارداد کرسنت نسبت به ذخیره قابل استحصال آن ناچیز بوده است. پس از احداث سکوی اصلی و 3 سکوی اقماری تولیدی با حفر 9 چاه تولیدی گاز و اجرایی نشدن قرارداد، گاز این مخازن گازی از طریق خط لوله به جزیره سیری و از طریق آن به عسلویه انتقال می‌یابد.
با توجه به محدودیت انتقال خط لوله موجود میزان برداشت از این میدان نسبت به گاز قابل تولید آن که حدود 4.5 تریلیون فوت مکعب بوده، بسیار اندک است. در حال حاضر تنها محدودیت برای افزایش برداشت از مخازن گازی سلمان عدم ظرفیت خط لوله انتقال گاز از سکوی سلمان به طرف جزیره سیری است و در صورت تعویض خط لوله انتقال موجود میزان برداشت از این مخزن گازی تا حدود 500 میلیون فوت مکعب در روز افزایش خواهد یافت.
*میدان مستقل گازی کیش:
میدان گازی کیش یکی از میادین مستقل گازی است که در فاصله 30 کیلومتری شرق جزیره لاوان و درست در زیر جزیره کیش واقع شده است. اولین چاه اکتشافی این میدان در سال 1968 توسط شرکت اسکو برای ارزیابی پتانسیل هیدروکربنی افق آسماری، گروه بنگستان، خامی و دهرم حفاری شد.
حجم گاز درجای اولیه میدان حدود 50 TCF با ضریب بازیافت حدود 75 درصد و حجم میعانات گازی درجای اولیه به میزان 500 میلیون بشکه تخمین زده شده است. پیش بینی میشود که پس از توسعه کامل میدان روزانه حدود یک میلیارد فوت مکعب گاز غنی و حدود 11 هزار بشکه میعانات گازی تولید شود.
در مجموع 14 حلقه چاه در دو بخش شرقی و غربی جزیره کیش حفاری شده است و خط لوله 32 اینچ انتقال گاز از جزیره کیش به عسلویه جهت فرآورش گاز پیش بینی شده است.
انتهای پیام / ب
*س_ شما می توانید این مطلب را ویرایش نمایید _س* این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید گاز توسعه تولید پارس جنوبی محمدصادق مهرجو میعانات گازی کارشناس نفت و انرژی این خبر توسط افراد زیر ویرایش شده است