پنج‌شنبه 8 آذر 1403

اوکراین در فاز ضد حمله

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
اوکراین در فاز ضد حمله

در روزهای اخیر اوکراین با حملاتی علیه نیروهای مسلح روسیه در مواضع شرقی و جنوبی و با شدتی که در ماه‌های گذشته دیده نشده بود، در حال آزمایش نیروی دفاعی روسیه است. نشریه اکونومیست در سرمقاله این هفته خود به ضد حملات جدید که از سوی اوکراین در مناطق درگیری صورت می‌گیرد و اهمیت نتیجه این درگیری‌ها در فرم‌دهی نظم جدید منطقه و جهان پرداخته است. تخریب سد کاخوفکا در 6ژوئن، اگر آن‌طور که منابع...

اگرچه نیروهای اصلی اوکراین هنوز به مناطق درگیری اعزام نشده و گفته شده است این عملیات تا تابستان ادامه خواهد داشت. با این حال، آنچه در هفته‌های پیش‌رو اتفاق می‌افتد، نه‌تنها آینده اوکراین، بلکه نظم امنیتی اروپا را شکل خواهد داد. از دیدگاه اکونومیست، اکنون تنها وظیفه اوکراین این است که به ولادیمیر پوتین و جهان ناظر نشان دهد که روسیه پیروز بلامنازع میدان نیست و انگیزه‌ای که آغازگر این درگیری‌ها بوده، از همان ابتدا اشتباه تصور شده است. به هیچ عنوان این کار آسان به نظر نمی‌رسد و خطر شکست واقعی است، با این‌حال با توجه به عزم اوکراین و حمایت غیرمنتظره متحدان غربی، موفقیت ممکن به‌نظر می‌رسد.

آغاز فاز ضدحمله‌های اوکراین در حال حاضر مستلزم قوی‌ترین حمایت دیپلماتیک و نظامی غرب است که در سال های آینده در کنار اوکراین خواهد بود. روس‌ها پس از ماه‌ها تلاش بسیج منابع، تسلیحات خود را به خوبی تجهیز و خط دفاعی را تقویت کرده است. در بدترین سناریوهای احتمالی اوکراین ممکن است از ضدحمله عقب‌نشینی کند، جبهه نیروهایش متلاشی شود یا حملات طراحی شده تاثیر لازم را نداشته باشد. در صورت به واقعیت پیوستن، این سناریو برای اوکراین بسیار بیشتر از یک شکست در میدان درگیری خواهد بود. با وجود عملکرد ارتش روسیه در نبرد چندماهه برای تصرف شهر باخموت، به نظر می‌رسید که از قدرت برابری با ارتش اوکراین برخوردار باشد.

از نگاه اکونومیست در صورت شکست برنامه‌های اوکراین در ضدحمله فعلی همهمه نارضایتی‌ها از داخل اوج خواهند گرفت و به سمت تلاش برای توقف درگیری کشیده خواهد شد؛ حتی اگر به واسطه آتش‌بس روسیه خواهان در اختیار گرفتن حدود 20درصد از خاک اوکراین باشد. از طرف دیگر، ممکن است ورق به نفع اوکراین برگردد و سربازان روسی از ترس محاصره به سرزمین خود بازگردند، همان‌طور که سپتامبر گذشته از خارکیف دست شستند. چنین شرایطی به معنای ثبت شکست بزرگی در دفتر پوتین خواهد بود. روسیه از آغاز درگیری‌ها بیش از 100هزار کشته و زخمی داشته است، ده‌ها میلیارد دلار از بودجه محدود خود را صرف تجهیزات نظامی کرده و روابط اقتصادی خود با اروپا و آمریکا را قربانی کرده است.

اگرچه در صورت چنین وضعیتی روسیه ممکن است از بی‌ثباتی عمیق و خطرناکی رنج برد، بسیاری در غرب درحال روزشماری برای دیدن شکست این کشور هستند. از نظر اکونومیست، محتمل‌ترین نتیجه در بازه‌ای میان این دو سناریو بزرگ‌نمایی‌شده نهفته است. در ادامه تابستان، اوکراین احتمالا روس‌ها را از دو حوزه اصلی عقب خواهد راند و قلمرو خود را باز پس می‌گیرد؛ اما نمی‌تواند فروپاشی تمام‌عیار ارتش روسیه را فراهم کند. اولین هدف و شهری که بیشترین فعالیت‌های جدید در راستای دستیابی به آن انجام شده است، دونباس خواهد بود. یکی از اهداف واضح اوکراین، معکوس کردن دستاوردهای روسیه در آن منطقه است. پوتین سرزمینی را از دست خواهد داد که از زمان اولین مداخله نظامی روسیه در اوکراین در 2014 در اختیار داشت و آنچه را که از فوریه گذشته تصرف کرده است.

هدف دیگر مطمئنا تمرکز بر نواحی جنوبی خواهد بود. اوکراین به دنبال شکستن پل زمینی است که روسیه را به کریمه متصل می‌کند. در صورتی که اوکراین موفق شود به این هدف نائل آید، صفحه بازی به کل تغییر خواهد کرد. با منزوی ساختن کریمه، تجدید منابع و محافظت از آن بسیار دشوار خواهد بود. در حال حاضر با فروریختن سد نیز تامین آب این منطقه دچار سختی شده است. در صورت از دست رفتن کریمه تعداد زیادی از نیروهای روسیه ممکن است جدا بیفتند و اسیر شوند. به این ترتیب اوکراین بخشی از سواحل خود در دریای آزوف را می‌تواند بازپس‌گیرد. اوکراین حتی اگر نتواند ساحل را در اختیار خود داشته باشد، پیشروی برای برقراری جاده‌ها و راه‌آهن‌های شرقی - غربی که کریمه را تامین کنند، گام مهمی خواهد بود.

تا زمانی که پوتین افکار کشورگشایی در سر داشته باشد و امکان آغاز تهاجم دیگری را داشته باشد، اوکراین و اروپا در امان نخواهند بود. غرب چاره‌ای جز پایبندی بر تعهداتش در سال‌های پیش‌رو نخواهد داشت. در میان اعضای ناتو درباره اینکه اوکراین به‌عنوان عضو جدید پذیرفته شود، اختلاف نظر وجود دارد و در هر صورت این اتفاق نمی‌تواند درحالی‌که درگیری‌ها همچنان ادامه دارد، صورت پذیرد. از نظر اکونومیست قدرت‌های موافق غربی باید فورا مجموعه‌ای از تضمین‌های امنیتی را برای اوکراین ایجاد کنند که برخلاف سخنان پوچ گذشته، از اعتبار برخوردار باشد.

اوکراین ضد پوتین و ضد ترامپ

آمریکا تعهدات قانونی دارد که این کشور را ملزم می‌کند تجهیزات و اسلحه‌های دفاعی مورد نیاز تایوان را ارائه دهد. اکونومیست پیشنهاد می‌کند که این تضمین‌ها می‌تواند شامل سیستم‌های تسلیحاتی، مهمات، آموزش و پشتیبانی برای تقویت صنایع دفاعی اوکراین نیز باشد یا حتی پس از پایان درگیری‌ها، نیروهای غربی می‌توانند در خاک اوکراین مستقر باقی بمانند. هرچه کشورهای بیشتری با اوکراین همراهی کنند، در مجامع عمومی قانع‌کننده‌تر خواهند شد. حتی در صورت به قدرت رسیدن افراد بدبین به اوکراین مانند دونالد ترامپ، تحت فشار قرار دادن این کشور سخت‌تر خواهد بود. ترس اوکراین و امید پوتین این است که غرب تمرکز خود را از دست بدهد. تنها یک ضد حمله موفق و تعهدات امنیتی معتبر می‌تواند روس‌ها را متوجه کند که ادامه درگیری‌ها بیهوده است.

--> اخبار مرتبط