اگر افزایش تعداد دندانپزشک جواب می‌داد، در این 40 سال جواب داده بود / چرا به جای پیشگیری، روی گزینه گران تمرکز کرده‌اید؟ / دانشجو عدد و رقم ریاضی نیست / باید مراقب سرخوردگی نخبگان و نرخ مهاجرت بود
اگر به نسبت دندانپزشک به ازای جمعیت نگاه کنیم، وضعیت در کشور ما 5 دندانپزشک در 10 هزار نفر است، در حالی که وضعیت در آمریکا 6.2 دندانپزشک به ازای هر 10 هزار جمعیت است که وضعیت قابل قبولی را نشان می‌دهد. این در حالی است که شاخصی به نام BMF داریم که به معنی شاخص تجربه پوسیدگی دندان است و تحقیقات نشان داده که هر زمان تعداد دندانپزشکان زیاد شده، این شاخص هم رشد کرده است؛ یعنی وقتی درمان...
آیا می‌شود با افزایش تعداد قصابی‌ها، قیمت گوشت را کاهش داد؟ کاهش تصادفات با افزایش شمار مغازه‌های صافکاری، چه؟ اگرچه پاسخ این سوالات بدیهی به نظر می‌رسند، اما اخیرا تصمیمی اتخاذ شده که خلاف این را نشان می‌دهد!
به گزارش «تابناک»، همزمان با ایجاد تغییراتی در خصوص کنکور سراسری و شیوه ورود دانش آموزان به دانشگاه ها، تصمیماتی در زمینه ظرفیت ورودی دانشگاه‌ها هم اتخاذ شده که بعضا با واکنش‌هایی مواجه شده و مخالفت‌هایی را به دنبال داشته است؛ تصمیم‌هایی که از جمله آن‌ها افزایش ظرفیت برخی رشته‌های پر متقاضی است که احتمالا با هیچ تغییری در ساز و کار کنکور، رقابت تنگاتنگ برای قبول شدن در آن‌ها از بین نخواهد رفت.
درباره رشته‌هایی سخن می‌گوییم که سرآمد آن‌ها پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و امثال آنهاست که به باور بسیاری از دانش آموزان و خانواده هایشان، قبولی در آن‌ها می‌تواند به رقم زدن آینده‌ای روشن ختم شود و جایگاه اجتماعی ارزشمند و درآمد قابل توجه نصیب پذیرفته شدگان نماید. دورنمایی که اگر نبود، چه بسا موسسات کنکوری و مجموعه‌های فعال در این عرصه، هرگز به رونقی که اکنون دارند نمی‌رسیدند.
این در حالی است که نیم نگاهی به آمارها، حکایت از ازدیاد اشتیاق به قبولی در این رشته‌ها دارد و این مهم را در افزایش شمار متقاضیان شرکت در کنکور علوم تجربی نیز می‌توان دید. رقابتی که هر ساله سخت‌تر و نفس گیرتر می‌شود تا جایی که افزایش ظرفیت پذیرش در این رشته‌ها نیز نتوانسته از شدت آن بکاهد و همین نکته کافی است تا حذف کنکور ممکن نباشد، الا زمانی که تدابیری ویژه برای پذیرش در این دست رشته‌ها اندیشیده شود.
با این مقدمه، تصمیم اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برای افزایش ظرفیت برخی رشته‌ها از جمله دندانپزشکی چندان عجیب نیست، اما آیا چنین تدبیری بدون عقوبت خواهد بود؟ این سوالی است که پاسخ جامعه دندانپزشکی به آن منفی است؛ یک «نه!» قاطع و کوبنده که البته مستدل به دلایلی قابل توجه است، اما به کل در مراحل تصمیم سازی، مغفول واقع شده و حالا در قابل اعتراض‌هایی بروز و نمود پیدا کرده که معلوم نیست شنیده خواهند شد و به نتیجه‌ای منجر می‌شوند یا خیر.
اما دلایل مخالفت با «افزایش 10 تا 30 درصدی ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته دندانپزشکی طی سه سال آتی» چیست و آیا مخالفتی منطقی و قابل اعتناست یا آن گونه که برخی تاکید دارند، تلاش دندانپزشکان برای جلوگیری از افزایش دندانپزشک در کشور و به نوعی، کاهش رقبای آتی شان در کسب و کار است؟ پرسشی که مهدی کدخدا زاده، دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت، پاسخ به آن را نیازمند طرح چند نکته اساسی می‌داند و می‌گوید: مگر نه اینکه جامعه دندانپزشکی از متخصصین این عرصه در کشور هستند؟ آیا نباید پیش از اتخاذ هر تصمیمی، دیدگاه کارشناسی ما را در حوزه تخصصی مان دریافت می‌کردند؟!
وی با طرح این سوال که باید دید که مشکل عمده جامعه و مردمی که به دندانپزشک مراجعه نمی‌کنند، چیست و آیا کمبود دندانپزشک عامل عدم مراجعه است یا هزینه‌های دندانپزشکی که عمدتا شامل بیمه هم نیست؟، می‌افزاید: خواسته اصلی ما این است که اجازه داده شود صاحبنظران و نخبگان حوزه دندانپزشکی اظهارنظر کنند، زیرا موضوع ظرفیت دندانپزشکی یک موضوع تخصصی است و نمی‌توان با نگاه ریاضی و چند ضرب و تقسیم، ناگهان ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته پر هزینه‌ای همچون دندانپزشکی را افزایش داد.
کدخدازاده با رد ادعای کمبود دندانپزشک در کشور می‌گوید: در حال حاضر بر اساس آمار سازمان نظام پزشکی تعداد 42 هزار و 600 دندانپزشک پروانه مطب دارند، اما نکته این است که بسیاری از اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه پروانه مطب ندارند، برخی متعهدین خدمت هستند و برخی دیگر تعهد خدمت ضریب کا دارند و برخی دیگر نیز در مراکز دولتی هستند و پروانه مطب نیاز ندارند یا عده‌ای هم مشغول گذراندن طرح هستند که بدون پروانه انجام می‌شود و حتی برخی هستند که (به ویژه در ایام کرونا) برای تمدید پروانه اقدام نکرده اند؛ بنابراین اتکا به تعداد پروانه صادر شده درست نیست.
وی می‌افزاید: اگر به نسبت دندانپزشک به ازای جمعیت هم نگاه کنیم وضعیت در کشور ما 5 دندانپزشک در 10 هزار نفر است، در حالی که وضعیت در آمریکا 6.2 دندانپزشک به ازای هر 10 هزار جمعیت است که وضعیت قابل قبولی را نشان می‌دهد. این در حالی است که شاخصی در دندانپزشکی داریم به نام BMF که به معنی شاخص تجربه پوسیدگی دندان است و تحقیقات نشان داده که هر زمان تعداد دندانپزشکان زیاد شده، این شاخص هم رشد کرده و شاخص عاری از پوسیدگی (Caries Free) نزول کرده است. به عبارت بهتر، وقتی درمان اولویت می‌شود، سلامت دندان به محاق می‌رود.
دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی با تاکید بر اینکه بایستی سلامت دندان اولویت باشد، نه درمان آن، می‌گوید: این همان اصل کلی است که می‌گوید پیشگیری بهتر و مهم‌تر از درمان است و هزینه‌های کمتری هم در پی دارد. بر اساس این اصل، بایستی که تربیت نیروی حد واسط یعنی تکنسین‌های دهان و دندان در دستور کار قرار گیرد تا پیشگیری محقق شود نه اینکه درمان را در اولویت بگذاریم و حتی در مسیر آن به دنبال افزایش دندانپزشک باشیم. اینجاست که باید بپرسیم آیا هدف ارائه درمان به مردم مناطق محروم است، در حالی که بسیاری از مردم توان پرداخت هزینه آن را ندارند، چون تحت پوشش چتر بیمه‌ای نیست؟ آیا با افزایش تعداد دندانپزشک، هزینه‌های درمان کاهش پیدا می‌کند؟ اگر این گونه بود که برای کاهش قیمت گوشت، تعداد قصابی را زیاد می‌کردند!
وی می‌افزاید: اگر قرار بود مشکلات دندان با افزایش تعداد دندانپزشک حل شود، در همه این سال‌ها شده بود؛ در این همه سال که از 5 دانشکده دندانپزشکی در سال 58 به 44 دانشکده در سال 1400 رسیدیم. در افزایش تعداد دانشجو از هزار نفر در سال 58 به 16 هزار نفر در سال 1400، که بررسی‌ها نشان می‌دهد به بهبود شاخص سلامت دهان و دندان در کشورمان منجر نشده است، بماند که افزایش ظرفیت‌های صورت گرفته در دندانپزشکی در کشور در گذشته، در موارد زیادی همراه با بی مسئولیتی و بدون دیدن زیرساخت‌ها بوده و به آموزش دندانپزشکی آسیب زیادی وارد کرده است.
کدخدازاده با تاکید بر این نکته که افزایش ظرفیت، خطری بزرگی است که دندانپزشکی کشور را تهدید می‌کند، می‌گوید: دانش آموزان نخبه‌ای که با رتبه‌های زیر 100 به دانشکده‌های دندانپزشکی وارد می‌شوند، در مواجهه با امکانات ناکافی آموزش دچار سرخوردگی می‌شوند. اینجاست که می‌گوییم ظرفیت فقط عدد ریاضی نیست و بایستی همه ملزومات آن دیده شود که نشده؛ از جذب هیات علمی و امکانات مورد نیاز آموزشی که در حال حاضر هم کمبود‌های زیادی در این زمینه‌ها داریم تا مسائل دیگر مثل خوابگاه و توجه به رفاهیات دانشجویان و امور فرهنگی و... اینجاست که از شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌پرسیم که چگونه بدون پیوست فرهنگی و اقتصادی و غیره، تصمیم به افزایش ظرفیت گرفتید؟
وی می‌افزاید: بر این اساس از شورای عالی درخواست داریم که از اساتید برجسته دندانپزشکی کشور به عنوان متخصصین این حوزه دعوت کرده و سخنان آنان را بشوند، چرا که تصمیم گیری عجولانه و بر مبنای اطلاعات غلط موجب به تضییع بیت المال خواهد شد، برای نخبگان ناامیدی به همراه خواهد داشت، مهاجرت را وسعت خواهد بخشید و در نهایت هم به حل مساله کمکی نمی‌کند. ما بر اساس تجارب گذشته و قاطعانه می‌گوییم که افزایش ظرفیت دندانپزشکی به هیچ وجه باعث افزایش سطح سلامت دهان و دندان در جامعه نخواهد شد و خواستار ابطال مصوبه اخیر هستیم.