ایران من | گنبد سلطانیه زنجان
گنبد سلطانیه از آثار ملی ایران است که در فهرست جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. این بنا از آثار مهم معماری ایرانی و اسلامی به شمار می‌رود و دومین گنبد بزرگ آجری جهان بعد از گنبد کلیسای جامع فلورانس (سانتا ماریا دل فیوره) است. رتبه سوم گنبدهای بزرگ جهان نیز به گنبد مسجد ایاصوفیه استانبول اختصاص دارد.
گنبد سلطانیه بزرگترین گنبد ایران است و نخستین نمونه گنبد دو پوسته در جهان به حساب می‌آید. این سازه در دوره ایلخانیان ساخته شده است.
این گنبد، از نظر حجم، سبک معماری خلاقانه، تزئینات، رابطه فضاها، تناسبات موجود در اجزای مختلف، ایستایی و مقاومت بنا، استفاده هوشمندانه از مواد و موضوعات خاص برای تزئینات و زیبایی‌شناسی نمونه‌ای منحصربه‌فرد در معماری محسوب می‌شود و می‌توان آن را به‌عنوان نقطه تحولی در توسعه معماری اسلامی در آسیای مرکزی و غربی و تغییر سبک معماری از سلجوقی کلاسیک به دوره تیموری معرفی کرد. از بنای گنبد سلطانیه در گذشته استفاده‌های بسیاری شده است که در میان آن‌ها می‌توان به برگزاری مراسم قرآن‌خوانی به‌صورت گروهی، برگزاری مراسم و نماز و دعا و سایر مناسک‌های مذهبی، برگزاری کلاس‌های آموزشی و درس، دایر کردن مکتب، اقامت کوتاه مدت و حتی مکانی برای پذیرش بیمارها اشاره کرد؛ بنایی که امروزه به‌عنوان یک جاذبه گردشگری شناخته می‌شود. گنبد سلطانیه در تاریخ 15 دی ماه سال 1310 با شماره 166 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این بنا در تاریخ 24 تیر ماه سال 1384 به‌عنوان هفتمین اثر ایرانی در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شد. از جمله دلایل ثبت جهانی این اثر ارزشمند می‌توان به تبادل ارزش‌های بشری از لحاظ پیشرفت در معماری یا فناوری و برنامه‌ریزی شهری یا طراحی چشم‌انداز اشاره کرد؛ تبادل‌هایی که در یک بازه زمانی و در یک منطقه فرهنگی صورت گرفته‌اند.
برچسب‌ها
