ایران، کشوری مسلط برای فعالیت در مرز تکنولوژی است / پیشرو در حوزه فناوری نانوی دنیا با توان علمی

عماد احمدوند، رییس کارگروه ترویج ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو در خصوص پیشرفت و دستاورد‌های حوزه فناوری نانو در سال‌های اخیر گفت: توسعه فناوری نانو در کشورمان سابقه‌ای نزدیک به حدود دو دهه دارد. از سال 1380 برنامه توسعه نانو در کشورمان کلید خورده است و درواقع آشنایی با این مفهوم، توسعه علمی، تربیت نیروی انسانی، توسعه فناوری و ورود به صنایع و بازار در طول این دو دهه گذشته اتفاق افتاده است.

فعالیت بیش از 40 هزار متخصص حوزه فناوری نانو در کشور

وی ادامه داد: در سال 1380 از نظر انتشارات علمی مرتبط با این فناوری جایگاه بالاتر از 50 را در دنیا داشتیم و در آن سال‌ها تنها حدود 9 مقاله علمی از طرف محققان ایرانی مرتبط با فناوری نانو منتشر شده بود، درسال‌های اول تعداد افرادی که تخصص دانشگاهی در این زمینه داشتند و به صورت علمی مفهوم مقیاس و فناوری نانو را می‌شناختند کمتر از ده نفر بودند، اما اکنون ما کشور چهارم دنیا در انتشارات علمی مرتبط با نانو هستیم، انتشاراتی که در مجلات معتبر بین‌المللی منتشر می‌شوند.

به گفته وی؛ درحال حاضر شاید بیشتر از 40 هزار نفر متخصص در حوزه فناوری نانو از مقطع کارشناسی ارشد، دکتری و اعضای هیئت علمی در کشور داشته باشیم.

350 شرکت نانویی با حدود 850 محصول موثر

احمدوند بیان کرد: رشدی که در حدود این دو دهه اتفاق افتاده رشدی بوده است که مشابه آن را در هیچ کجای دنیا نداریم لذا تنها کشوری هستیم که با این شیب توانستیم رشد کنیم و خوشبختانه توسعه نانو در کشورمان در همین سطح آشنایی علمی با موضوع و پرورش محققان باقی نمانده است. اکنون در کشورمان بیش از 350 شرکت حدود 850 محصول مرتبط با حوزه فناوری نانو را تولید می‌کنند.

رییس کارگروه ترویج ستاد ویژه توسعه فناوری نانو درباره اینکه چگونه یک محصول به آمار تولیدی‌های نانویی اضافه می‌شود، اظهار داشت: یک تیم علمی ادعا‌های شرکت یا فناور را برای تولید محصول نانویی بررسی می‌کند اگر کارشان در مقیاس نانو تایید شد که تکرارپذیر است و محصولشان خواص ویژه‌ای دارد جزو آمار محصولات تولید شده در حوزه فناوری نانو قرار می‌گیرد؛ بنابراین می‌توانیم بگوییم ما از یک نقطه نزدیک به صفر به جایی رسیدیم که هم اکنون جزو کشور‌های برتر حوزه نانو در دنیا هستیم.

ایران هم تولیدکننده و هم صادرکننده محصولات حوزه فناوری نانو

وی تصریح کرد: شرکت‌های نانویی که در طول این چند سال شکل گرفتند جدایی از تسلطی که بر فناوری نانو در حوزه کاری خودشان دارند و محصولاتی را وارد بازار ایران کردند، در این سطح هستند که محصولاتشان را به کشور‌های دیگر نیز صادر می‌کنند آن هم محصولات کاملا پیشرفته‌ای که در سال‌ها و دهه‌های گذشته افرادی که بتوانند به عنوان کاربر روی این محصولات کار کنند در کشور ما وجود نداشتند یا تعدادشان انگشت شمار بود، ولی در طول دوره‌ای که نانو در کشور شکل گرفته ما به تولیدکننده و صادرکننده برخی از این محصولات تبدیل شدیم.

وی ادامه داد: با اطمینان و افتخار می‌توانیم بگوییم کشورمان یکی از کشور‌های مطرح در حوزه نانو در دنیا است و این فقط ادعای خودمان یا آمار‌های جهانی نیست؛ بلکه ایران عضو ثابت مجامع بین‌المللی مرتبط با فناوری نانو که معمولا کشور‌های برتر آنجا حضور دارند، نیز شده است.

ایران عضو ثابت کمیته بین‌المللی استانداردسازی فناوری نانو

احمدوند با بیان اینکه از سال 2006 میلادی ایران عضو ثابت کمیته بین‌المللی استانداردسازی فناوری نانو است، گفت: اینکه کشوری بتواند در هر حوزه هایتک از جمله فناوری نانو استاندارد پیشنهاد کند نشان دهنده تسلط آن کشور بر فعالیت در مرز تکنولوژی است.

رییس کارگروه ترویج ستاد ویژه توسعه فناوری نانو تصریح کرد: ایران حال حاضر در سطحی است که معیار‌های ارزیابی ادعا‌های دیگران در حوزه فناوری نانو را ارائه می‌کند و یکی از کشور‌های فعال در این زمینه محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: ما یکی از کشور‌هایی هستیم که به واسطه توان علمی نیروی انسانی‌مان ظرفیت این را داریم که در هر حوزه مرز دانشی از جمله در حوزه فناوری نانو که حوزه کاری مرتبط با ما و در ستاد نانو است جزو پیشرو‌های دنیا باشیم و بتوانیم از محصولات برتر استفاده و محصولات هایتک را تولید کنیم، وارد مرز نوآوری شویم و محصولات جدیدی را ارائه و مالکیت علمی آن‌ها را اثبات کنیم که مربوط به محققان ایرانی هستند.

ما توانستیم!

احمدوند با اشاره به عبارت کلیدی " ما می‌توانیم" تصریح کرد: مثال نانو یکی از مثال‌هایی است که می‌توان به صورت عملی ثابت کرد که "ما توانستیم"، اینکه بگوییم "ما می‌توانیم" رو به آینده است، کشورمان توانسته جزو برترین‌های دنیا قرار گیرد، اینکه بتوانید محصول پیشرفته در حوزه فناوری نانو تولید کنید و کشور‌های پیشرفته صنعتی محصول شما را خریداری و استفاده کنند جای هیچ شک و شبهه‌ای را باقی نمی‌گذارد که ما توانسته‌ایم و خیلی بیشتراز این هم می‌توانیم.

وی اظهار داشت: اینکه بتوانیم دستگاهی بسازیم که لایه‌های نانومتری با ضخامت یک تا چند اتم روی همدیگر تولید کند و سطوحی به صورت کنترل شده با لایه‌های اتمی و نانومتری ایجاد کند و این دستگاه در آزمایشگاه‌های پیشرفته دنیا استفاده شود نشان می‌دهد ما می‌توانیم و از این جنس مثال‌ها در کشورمان کم نداریم که بگوییم تنها یک مورد اتفاق افتاده است، در ایران دستگاه‌های صنعتی که محققان فناوری نانو تولید می‌کنند در خطوط صنعتی کره جنوبی و چین استفاده می‌شود.

فناوری نانو به دوران کرونایی مردم کمک کرد

رییس کارگروه ترویج ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در خصوص استفاده از این فناوری در دوران کرونا گفت: ماسک‌های معمولی به خاطر منافذی که دارند اجازه عبور ذرات میکرومتری و زیر میکرومتر را می‌دهند بنابراین ویروس به راحتی از ماسک‌های معمولی عبور می‌کنند؛ لذا در دنیا دنبال این بودند که ماسک‌هایی تولید کنند که الیاف نانومتری روی آن بنشیند، این الیاف باعث می‌شود ذرات زیر میکرون تا مقیاس چند ده نانومتر به راحتی از ماسک عبور نکنند، تولید چنین الیافی نیاز به دستگاه‌هایی دارد که در مقیاس نانومتری مواد پلیمری را به الیاف تبدیل کند که خوشبختانه این دستگاه در کشور ما تولید و در صنایع خودمان استفاده و به کشور‌هایی مانند کره جنوبی و چین صادر شده است.

وی ادامه داد: بعد از یک بازه زمانی که مشکل تولید ماسک در کشور حل شد به راحتی توانستیم ماسک‌های نانومتری را تولید کنیم. در اوایل دوره کرونا دستگاهی که پارچه را به ماسک تبدیل کند معضل ما بود، در تبدیل ماسک به ماسک نانومتری مشکلی نداشتیم.

احمدوند تاکید کرد: ما می‌توانیم در حوزه‌های مختلف فناوری پیشرفته از جمله فناوری نانو در هر صنعتی جزو برترین‌ها باشیم.

داروهایی نانویی ایران با عوارض جانبی کمتر و هزینه مناسب‌تر از نمونه‌های خارجی

وی در خصوص دارو‌های ضد سرطان نیز گفت: دارو‌های درمان سرطان که با استفاده از فناوری نانو اثرگذاری آن‌ها ارتقا و عوارض جانبی دارو در بدن کاهش پیدا می‌کند در کشور ما تولید و صادر می‌شود؛ نمونه‌هایی هستند که نشان می‌دهد ما ظرفیت پیشرو بودن در حوزه‌های فناوری پیشرفته را در کشور داریم و در موارد متعددی این ظرفیت بالفعل رسیده و به صورت عملی شرکت‌هایمان با شرکت‌های برتر در دنیا رقابت می‌کنند.