شنبه 1 آذر 1404

این میوه جنگلی خوشمزه، قاتل قولنج است!

وب‌گاه اقتصاد نیوز مشاهده در مرجع
این میوه جنگلی خوشمزه، قاتل قولنج است!

اقتصادنیوز: استفاده از میوه یا جوشانده آلبالوی وحشی برای تسکین درد مفاصل، درمان کمر درد، بهبود وضعیت اندام تنفسی (ریه) مفید است.

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فارس، «بلالوک» نام محلی آلبالوی وحشی‌ست که در زبان محلی به آن گفته می‌شود؛ این درختچه از گونه‌های Prunus است و احتمالاً نزدیک به گونه Prunus incana است.

طبق داده‌های گیاه‌شناسی، Prunus incana به‌صورت درختچه‌ای رشد می‌کند (معمولاً حداکثر حدود 2 متر ارتفاع دارد). زیستگاه آن غالباً سنگلاخی یا صخره‌ای است، اغلب روی ارتفاعات زاگرس که خاک معمولاً کم‌عمق است.

گل‌های آن سفید و معطر‌اند، عطری شبیه بادام تلخ دارند. در ایلام گزارش شده است که میوه ریز، ابتدا سبز و ترش است و به مرور (در فصل میوه‌دهی، مثلاً در خرداد) به رنگ‌های زرد، قرمز یا حتی سیاه درمی‌آید.

طبیعت میوه بلالوک در طب محلی "سرد و خشک" توصیف شده است و خواص متعددی برای آن برشمرده‌اند: مسکن، تحلیل‌برنده، مقوی عطش و تسکین‌دهنده درد.

در منابع محلی گفته شده که استفاده از میوه یا جوشانده آن برای تسکین درد مفاصل، درمان کمر درد، بهبود وضعیت اندام تنفسی (ریه) مفید است. همچنین بلالوک در درمان سنگ کلیه و مثانه کاربرد دارد و به کاهش قولنج کمک می‌کند.

چای تهیه شده از چوب یا پوست بلالوک (در منابع فروش دمنوش) استفاده می‌شود؛ این چای گفته می‌شود اثرات ضد‌سرفه، آرام‌بخش، قابض و ضد اسپاسم دارد.

ترکیبات شیمیایی چوب یا پوست آن شامل گلیکوزیدهای سیانوژنیک (مانند آمیگدالین)، تانن‌ها، فلاونوئیدها و بنزآلدئید است که برخی از اثرات دارویی آن را توضیح می‌دهند.

بلالوک در میان درختان کوهستانی مثل بلوط و بنه رشد می‌کند؛ در ایلام، برخی گزارش‌ها می‌گویند درختچه‌ها از درختان بزرگ‌تر به‌عنوان «تکیه‌گاه» استفاده می‌کنند تا رشد کنند.

به لحاظ ارتفاع زیستگاه، گزارش‌های گیاه‌شناسی جهانی نشان می‌دهد که Prunus incana در ارتفاعاتی از حدود 360 متر تا 2400 متر رویش دارد. این درختچه‌ها در اواخر بهار گل می‌دهند و میوه‌دهی آن با تابستان هم‌زمان است، وقتی که میوه ریز آن رسیده و قابل چیدن می‌شود.

از نظر پراکندگی بومی، بلالوک یا آلبالوی وحشی در مناطق غرب ایران (مثل ایلام، کردستان) گزارش شده است. برداشت غیررسمی یا بیش از حد می‌تواند جمعیت درختچه‌ها را تهدید کند، چون نوعی گونه خودرو جنگلی است و جایگزینی سریع ندارد.

نبود مدیریت دقیق و سرمایه‌گذاری در فرآوری میوه (مثل تبدیل به مربا، ترشی یا فرآورده‌های دارویی) باعث پایین ماندن ارزش افزوده محلی شده است. عدم اطلاع‌رسانی کافی به مردم محلی درباره برداشت پایدار و مزایای اقتصادی طولانی‌مدت این گیاه.

توسعه صنایع محلی: تولید دمنوش، ترشی، مربا یا حتی عصاره دارویی می‌تواند منبع درآمد جدید برای جوامع روستایی باشد.

حفاظت زیست‌محیطی: با برنامه‌ریزی برداشت مجاز و پایدار، می‌توان این گونه را به عنوان یک میراث طبیعی مهم حفظ کرد.

تحقیق علمی: امکان مطالعات بیشتر برای شناسایی ترکیبات فعال شیمیایی و پتانسیل‌های درمانی بلالوک وجود دارد، که می‌تواند بازار گیاهان دارویی را توسعه دهد.

سارا مرادی کارشناس منابع طبیعی استان ایلام در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در ایلام گفت: بلالوک یکی از گونه‌های بومی بسیار مهم در جنگل‌های زاگرس ایلام است. هم از لحاظ حفاظتی ارزش دارد و هم پتانسیل اقتصادی برای جوامع محلی. ما تلاش کرده‌ایم با آموزش محلی‌ها، برداشت پایدار را ترویج دهیم؛ چون اگر اجازه دهیم برداشت بی‌رویه ادامه یابد، ممکن است نسل این گیاه کاهش یابد.

عزت رحیمی بهره‌بردار محلی از شهرستان ملکشاهی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در ایلام می‌گوید: پدر و مادرم از سال‌های دور بلالوک را جمع می‌کردند. ما از میوه ترش بلالوک ترشی درست می‌کنیم یا آن را خشک می‌کنیم و برای فروش می‌بریم. اگر دولت و تعاونی‌ها کمک کنند، می‌توانیم کارگاه بسته‌بندی راه‌اندازی کنیم و درآمد بیشتری داشته باشیم.

بلالوک یا آلبالوی وحشی ایلام یک منبع طبیعی با ارزش دارویی، زیست‌محیطی و اقتصادی است که هنوز به‌طور کامل مورد توجه قرار نگرفته است. باید برنامه‌ریزی برای برداشت پایدار، آموزش جوامع محلی و توسعه صنایع تبدیلی در دستور کار باشد.

ضروری است که مطالعات علمی بیشتری روی ترکیبات شیمیایی، خواص دارویی و روش‌های بهینه برداشت انجام شود. همچنین، ترویج گردشگری طبیعی (اکوتوریسم) حول این درختچه‌ها می‌تواند به شناساندن بیشتر بلالوک و حمایت از حفاظت آن کمک کند.

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید