بررسی مسئله نفت در تاریخ ایران در آخرین برنامه «زاویه»

آخرین قسمت از فصل شانزدهم برنامه زاویه که امشب چهارشنبه 25 اسفند روی آنتن می‌رود، به بررسی مسئله نفت در تاریخ ایران که نقطه عطف پر اهمیت تاریخ معاصر است، می پردازد.

به گزارش خبرگزاری مهر، سال 1287 در تاریخ معاصر ما، نقطه عطفی پراهمیت محسوب می‌شود که حتی شاید بتوان گفت شرایط امروز ما در همان سال رقم خورد.

شرکت حفاری دارسی در سال 1286، عملیات اکتشاف نفت در اطراف شهر مسجدسلیمان را آغاز کرد و تا کمتر از یک سال بعد، یعنی در تاریخ 4 خرداد 1287 نخستین چاه نفت ایران را به بهره‌برداری رساند.

اما شرکت نفت ایران و انگلیس، سال‌ها پیش از فوران اولین چاه نفت در کشورمان، با مظفرالدین شاه قاجار قراردادی بسته بود که در صورت استخراج نفت در مرز جغرافیایی ایران، 84 درصد آن را برای خود بردارد و تنها 16 درصد از آن را در اختیار حکومت ایران بگذارد.

وقتی‌که محمدرضا پهلوی کرسی پادشاهی را به دست آورد، دیگر نهضت ملی شدن صنعت نفت به‌اندازه کافی فراگیر شده بود و رهبران این جنبش مانند دکتر مصدق و آیت‌الله کاشانی، وکیل مردم در مجلس شورای ملی بودند.

در نهایت پهلوی دوم با یک عقب‌نشینی دیگر، نخست‌وزیری مصدق را قبول کرد و به دنبال اعتراض‌های مردمی، ملی شدن نفت را در واپسین روز سال 1329 پذیرفت.

دوران کوتاه صدارت دکتر مصدق، باعث شد تا وقتی‌که محمدرضا زنده است، دکتر محمد مصدق به کابوس شب‌های شاه پهلوی بدل شود.

آخرین قسمت (قسمت بیست و نهم) از فصل شانزدهم برنامه زاویه، با حضور سیدمحمود کاشانی، استاد دانشگاه شهید بهشتی و خسرو معتضد، نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران به بررسی زوایای تاریخی نهضت ملی شدن صنعت نفت، و آثار آن در اقتصاد سیاسی امروز کشورمان می‌پردازد.

این برنامه چهارشنبه، 25 اسفندماه 1400 از ساعت 22 و از شبکه چهار سیما پخش می‌شود.