به بهانه در گذشت سرمربی فقید بارسلونا و رئال مادرید؛ آنتیچ که بود؟
تنها مردی که در طول تاریخ لالیگا موفق شده روی نیمکت هر سه ابرقدرت فوتبال باشگاهی اسپانیا بنشیند، درگذشت.
به گزارش وب‌سایت نود، رادومیر آنتیچ، سرمربی سابق رئال مادرید، اتلتیکومادرید و بارسلونا در سن 71 سالگی فوت کرد. دوشنبه شب، پرچم باشگاه آتلتیکومادرید به احترام او به حالت نیمه‌برافراشته آمد چراکه آنتیچ، در طلایی‌ترین دوران مربیگری خود هدایت این باشگاه مادریدی را برعهده داشت و سفید و قرمزپوش‌ها را به قهرمانی لالیگا و کوپا دل ری رساند. مدیران این باشگاه در بیانیه‌ای اعلام کردند که «قطعه‌ای از قلب ما» با او رفته است.
مدیر آتلتیکومادرید نیز در وصف آنیتک گفت: «یک شخصیت برجسته و کسی که معمار دوران طلایی آتلتیکو بود، ما را ترک کرد.» فراناندو تورس، یکی از محبوب‌ترین بازیکنان تاریخ آتلتیکو نیز وی را قهرمان و اسطوره سفید و قرمزها دانست که همیشه در قلب هواداران این باشگاه زنده خواهد بود.
رادومیر آنتیچ که بود؟
رادومیر آنتیچ که دیشب (دوشنبه) پس از یک دوره بیماری طولانی جان داد، یک فوتبالیست اهل یوگسلاوی بود که در سال 22 نوامبر 1948 در بخش صرب‌نشین این کشور به دنیا آمد. او به عنوان بازیکن 17 سال در باشگاه‌های مختلف باز کرد که اکثر این سالها را در تیم پارتیزان بلگراد بازی کرد. او که یک مدافع بود، در سال 1976 پس از کسب عنوان قهرمانی یوگسلاوی به همراه پارتیزان، راهی فنرباغچه ترکیه شد. پس از دو فصل حضور در ترکیه به لالیگا آمد و دو سال نیز در رئال زاراگوزا بازی کرد. دوران بازیگری آنیتک در فوتبال جزیره به پایان رسید. او از سال 1980 تا 1984 در تیم لوتون تاون، توپ زد. 100 بار برای این باشگاه به میدان رفت و 9 گل نیز به ثمر رساند. او در سال 1973 به تیم ملی یوگسلاوی دعوت شد و یک بازی با پیراهن این تیم انجام داد.
ظهور یک مربی جذاب
آنتیچ در سال 1988 برای اولین بار به عنوان سرمربی روی نیمکت یک تیم حرفه‌ای نشست. او کار خود را با رئال زاراگوزا آغاز کرد و برای دو فصل کامل تیمی را که سابقه بازی در آن را داشت، هدایت کرد. رئال زاراگوزا در دوره آنتیچ به مقام پنجم لالیگا رسید و به جام یوفا صعود کرد.
روزهای پرتلاطم در رئال مادرید
رئال مادرید در فصل 91-1990 روزهای بسیار سختی را پشت سر می‌گذاشت. تیم سلطنتی مادرید، فصل را با هدایت جان توشاک - که سالها بعد به ایران آمد و هدایت تراکتورسازی را برعهده گرفت - آغاز کرده بود. اواسط فصل دی‌استفانو، اسطوره فراموش‌نشدنی رئال، جانشین توشاک شد اما او هم نتوانست مانع از ناکامی‌های پیاپی قوهای سفید شود. رئال با مربیگری استفانو در مرحله یک‌چهارم نهایی جام اروپا در ورزشگاه خانگی سانتیاگو برنابئو از اسپارتاک مسکو شکست خورد و از مسابقات حذف شد. مدیران رئال پس از حذف از مسابقات اروپایی در حالیکه 25 هفته از لالیگا سپری شده بود و تیم در رده هفتم بود، آنتیچ را به عنوان سومین سرمربی فصل استخدام کردند.
او هدایت تیمی را برعهده گرفته بود که بازیکنان بزرگی از جمله گئورگی هاجی (کاپیتان سابق تیم ملی رومانی)، فرناندو هیرو (کاپیتان سابق تیم ملی اسپانیا)، هوگو سانچز (کاپیتان افسانه‌ای تیم ملی مکزیک)، امیلیو بوتراگوئنو، میچل، مانوئل سانچز را در اختیار داشت. البته سانچز با 32 سال سن از روزهای شکوه خودش فاصله زیادی داشت و یک سال بعد از رئال مادرید جدا شد.
آنتیچ در اولین بازی باید مادریدی‌ها را در ورزشگاه خانگی مقابل رئال اویدو به میدان می‌فرستاد. بازی با تساوی ناامیدکننده یک بر یک در مقابل تیمی که از دقیقه 68 ده‌نفره بود، به پایان رسید. اوضاع اما در دو بازی بعد فاجعه‌بارتر شد. رئال در هفته بیست و هفتم بازی خانگی به بورگوس را با نتیجه یک بر صفر واگذار کرد. هفته بعد از آن نیز به بارسلون رفت و در یک بازی تحقیرآمیز با نتیجه 3 بر یک به اسپانیول که توسط لوئیز آراگونس فقید (سرمربی تیم ملی اسپانیا، قهرمان یورو 2008) هدایت می‌شد، باخت. پس از این سه بازی شوم، رئال از رده هفتم به رده دهم جدول سقوط کرد. آنیتچ تحت ویران‌کننده‌ترین فشارها قرار داشت.
اما او مقاومت کرد و طی هفت روز، یک رئال مادرید جدید ساخت. آنها هفت روز بعد با چهار گل والنسیا را شکست دادند. دو گل آن بازی را فرناندو هیرو و یک گل را گیورگی هاجی به ثمر رساندند. آنتیچ تا پایان فصل 7 برد و یک تساوی دیگر به دست آورد و لیگ را در حالی به پایان رساند که رئال به رتبه سوم رسیده و به جام یوفا راه پیدا کرده بود. رئال در آخرین هفته میزبان بارسا بود و موفق شد با یک گل رقیب سنتی خود را شکست دهد. عنوان آقای گل فصل نیز با 19 گل به امیلیو بوتراگوئنو رسید.
آنیتچ برای فصل بعد دو بازیکن شاخص به رئال مادرید اضافه کرد؛ اولین خرید او بازیکن 21 سالهای بود از باشگاه اسپورتینگ خیخون که بعد از 5 سال از رئال جدا شد و به بارسا پیوست و حتی کاپیتان این باشگاه هم شد. این شاه‌ماهی آنتیچ، در سالهای بعد چنان رشد کرد که به عنوان سرمربی بارسا و تیم ملی اسپانیا هم انتخاب شد. آن جوان 21 ساله لوئیس انریکه مارتینس بود. مارتینس در آن فصل با 21 گل زده، دومین گلزن برتر لالیگا شد. دومین خرید آنتیچ، روبرت پروسینچکی، بازیکن 22 ساله تیم ملی یوگسلاوی بود که در جام جهانی 1990 به عنوان بهترین بازیکن جوان انتخاب شده بود. او نیز چند سال بعد به بارسا پیوست و پس از پایان دوران بازیگری‌اش تا نیمکت تیم ملی بوسنی و هرزگویین پیش رفت.
آنتیچ دومین فصل حضوری در رئال را با موفقیت آغاز کرد. آنها 5 بازی اول را بردند. در هفته ششم در ال‌کلاسیکوی خانگی با گل دقیقه 19 روبرت پروسینچکی، جلو افتادند اما در دقیقه 58، مقهور ضربه پنالتی رونالد کومان شدند و بازی با نتیجه تساوی به پایان رسید. پس از این بازی، آنتیچ دوباره رئال را احیا کرد و هفت بازی پیاپی را پیروز شدند. این یک شروع رویایی برای رئال بود؛ 12 برد و یک تساوی در سیزده هفته ابتدای فصل. اما از هفته چهاردهم نوار موفقیتهای رئال پاره شد؛ آنها در 6 بازی پایانی نیم‌فصل دو باخت، دو تساوی و دو برد داشتند. همین افت و خیر کافی بود تا رامون مندوسا، مدیرعامل باشگاه حکم اخراج آنتیچ را امضا کند. بسیاری معتقدند این تصمیم بیش از آنکه ورزشی باشد، سیاسی بود چراکه آنتیچ دو روز پس از پیروزی مقابل تنه‌ریف در آخرین بازی نیم‌فصل و در حالیکه رئال با دو امتیاز صدرنشین لالیگا بود، اخراج شد. جالب اینکه رئال در انتهای فصل با شکست مقابل تنه‌ریف در آخرین بازی، قهرمانی را به بارسا واگذار کرد و دوم شد. در جام یوفا نیز در مرحله نیمه‌نهایی به تورینوی ایتالیا باخت و حذف شد.
پس از مادرید
آنیتچ پس از مادرید به رئال اویدو رفت؛ همان تیمی که برای اولین بار به عنوان سرمربی رئال مادرید در مقابل وی قرار گرفته بود. انتظارات مدیران اویدو، با سطح توقعات مدیران رئال مادرید غیرقابل مقایسه بود. آنها فقط می‌خواستند که تیم‌شان از لالیگا سقوط نکند. آنتیچ از هفته 21 فصل 93-1992 سکان هدایت این تیم را در حالیکه در دست گرفت که به شدت در معرض خطر سقوط بود اما او توانست فصل را به سلامت به پایان برساند و با دو پله اختلاف نسبت به خط سقوط در رده شانزدهم ایستادند. آنتیچ حتی در نیم‌فصل دوم موفق شد بارسا را نیز با یک گل شکست دهد. رئال اویدو در هر دو فصل بعد در جایگاه فاخر نهم قرار گرفت؛ جایگاهی که بسیار فراتر از انتظار مدیران این باشگاه بود.
دوباره مادرید
آنتیچ، بزرگترین موفقیتهای دوران مربیگری‌اش را در اتلتیکو مادرید به دست آورد؛ باشگاهی که او در سه مرحله جداگانه برای گرفتن سکان رهبری‌اش انتخاب شد. او که با درخشش در رئال اویدو، مشتریان زیادی داشت، در حالیکه آخرین مراحل مذاکره با باشگاه والنسیا را سپری می‌کرد، ناگهان به پیشنهاد اتلتیکو مادرید پاسخ مثبت داد و دوباره به مادرید برگشت. البته آتلتیکو، انتخاب سختی به نظر می‌رسید چراکه این تیم فصل قبل به لطف یک تساوی دو بر دو در مقابل سویا توانست با خوش‌شانسی در لالیگا بماند. این تیم فقط یک امتیاز با منطقه سقوط فاصله داشت.
آنتیچ به محض ورود، تغییرات زیادی در ترکیب تیم ایجاد کرد و از بین 35 بازیکن فصل 20 نفر را نگه داشت. جدی‌ترین گزینه‌های او برای جذب شدن به نتیجه نرسیدند؛ او قصد داشت یکی از مدافعان تیم سابق خود، رئال اویدو را به خدمت بگیرد که با مخالفت شدید مدیران این باشگاه روبرو شد. او همچنین سعی کرد فرناندو مورینتس که در آن زمان 19 ساله بود را از آلباسته جذب کند اما این مهاجم خوش‌آتیه به رئال زاراگوزا پیوست و پس از چند فصل به رئال مادرید و لیورپول رفت.
آنتیچ که معمولا به خرید بازیکنان جوان علاقمند بود در بدو ورود به آتلتیکو دو بازیکن 29 ساله جذب کرد که تعجب و سئوال بسیاری را برانگیخت. یکی میلینکو پانتیچ، بازیکن صربستانی بود که با رقمی نازل از باشگاه پانیونیوس یونان جذب شد و دیگری لوبوسلاو پنو که از والنسیا به مادرید آمد. حساسیت‌هایی که در مورد پنو وجود داشت فقط به سن او محدود نبود؛ او پیش از پیوستن به آتلتیکو از نظر سلامتی نیز دچار مشکلاتی بود. با این حال هر دو خرید آنتیچ به آتلتیکو بسیار کمک کردند. پانتیچ در طول فصل گل‌های حساسی به ثمر رساند و پاس‌های کلیدی زیادی به سایر بازیکنان داد. او با 5 گل در فصل 97-96 لیگ قهرمانان اروپا به عنوان بهترین گلزن شناخته شد. پنو نیز در 37 بازی 16 گل به ثمر رساند.
آتلتیکو با هدایت آنتیچ لیگ را با چهار پیروزی شگفت‌انگیز آغاز کرد. پس از یک تساوی در هفتم پنجم، چهار بازی دیگر را نیز با برتری سپری کردند تا صدرنشینی خود را در پایان هفته نهم تثبیت کنند. آتلتیکو در پایان فصل با 4 امتیاز اختلاف نسبت به والنسیا پس از 19 سال بار دیگر قهرمان لالیگا شد. عنوان بهترین خط دفاع و دومین خط حمله لالیگا نیز به سفید و قرمزهای مادرید رسید. آنتیچ یک و ماه نیم قبل از فتح لالیگا در فینال کوپا دل ری بارسا را با تک گل دقیقه 102 پانتیچ شکست داد و کلکسیون افتخارات آتلتیکو را کامل کرد. پانتیچ با هفت گل، برترین گلزن کوپا دل ری شد. دیگو سیمئونه که هم‌اکنون سرمربی آتلتیکو مادرید است، یکی از بازیکنان محوری تیم آنتیچ بود.
آنتیچ فصل بعد را نیز در آتلتیکو ماند و با این تیم به صورت همزمان در دو جبهه جنگید؛ لالیگا و لیگ قهرمانان اروپا. او بسیار هوشمندانه رونالدوی برزیلی را شناسایی کرد و سعی داشت این اعجوبه 19 ساله را از آیندهوون هلند خریداری کند اما به دلیل پیچیدگی فرایندها در باشگاه، این کار چنان به تاخیر افتاد که بارسلونا ستاره برزیلی را جذب کرد. آتلتیکو نتوانست موفقیت فصل قبل را تکرار کند و لالیگا را در رتبه پنجم به پایان رساند. در لیگ قهرمانان نیز در مرحله یک‌چهارم نهایی در یک بازی حماسی به آژاکس باخت. در کوپا دل ری نیز یک بازی نزدیک با مجموع 7 بر 6 طی دو بازی رفت و برگشت از بارسلونا شکست خورد.
سومین فصل حضور آنتیچ در آتلتیکو کم‌فروغ‌تر از قبل بود. هرچند مدیران باشگاه با خرید کریستین ویری ستاره 24 ساله یوونتوس و جونینیو پائولیستا هافبک برزیلی میدلزبورو بریز و بپاش‌هایی کردند تا شاید دوباره به کورس قهرمانی برگردند اما این اتفاق رخ نداد. رتبه هفتم در لالیگا، حذف زودهنگام از کوپا دل ری و حذف از نیمه‌نهایی جام یوفا، سبب شد تا در انتهای فصل مدیران آتلتیکو عذر آنتیچ را بخواهند و آریگو ساکی، سرمربی تیم ملی ایتالیا در جام جهانی 1994 را به خدمت بگیرند. البته ساکی خیلی در مادرید دوام نیاورد و فقط تا هفته بیست و دوم هدایت آتلتیکو را در اختیار گرفت. مدیران باشگاه پس از پنج بازی باز به سراع آنتیچ رفتند تا شاید او بتواند مانع سقوط آتلتیکو شود. البته او کار خاصی نکرد و در یازده بازی باقیمانده از لیگ 3 برد، 4 تساوی و 4 باخت به دست آورد تا تیم دوم شهر مادرید فصل 99-1998 را در رتبه سیزدهم به پایان برساند. مدیران باشگاه امیدوار بودند با هدایت آنتیچ بتوانند فاتح کوپال دل ری شوند اما آنها که با بردی ضعیف مقابل لاکرونیا به فینال رسیده بودند در دیدار پایانی با سه گل مغلوب والنسیا شدند و این جام را نیز از دست دادند.
مدیران آتلتیکو که از شکست در فینال کوپا دل ری به شدت ناراحت بودند، باز هم عذر آنتیچ را خواستند و از کلودیو رانیری که سرمربی والنسیا بود، دعوت به کار کردند. این مربی ایتالیایی همانند هموطنش، آریگو ساکی در مادرید موفق نبود و سه بازی اول فصل را با شکست پشت سر گذاشت. آتلتیکو از 8 بازی ابتدای فصل، 5 شکست، دو پیروزی و یک تساوی به دست آوردند. رانیری تا هفته بیست و هفتم هدایت سفید و قرمزها را برعهده داشت و آنها را به قعر جدول و منطقه سقوط کشاند. در چنین شرایطی باز هم مدیران اتلتیکو برای بار سوم به سراغ آنتیچ رفتند اما او هم نتوانست کمکی به مادریدی‌های طلسم‌شده بکند و در 10 بازی، 6 شکست و 4 تساوی کسب کرد. البته کار بزرگ آنتیچ در سومین حضور کوتاه‌ش در مادرید، غلبه با سه گل بر بارسلونا در نیمه‌نهایی کوپا دل ری بود. بارسا با ستاره‌هایی همچون پویول، ژاوی، کلایورت، ریوالدو، دی‌بوئر، کوکو و فیگو به مادرید آمد اما با شکستی سنگین بدرقه شد. با این پیروزی آتلتیکو برای دومین سال پیاپی به فینال کوپا دل ری رسید اما در روزهایی که باز هم آنتیچ از این تیم جدا شده بود، بازی نهایی را به اسپانیول واگذار کرد و به جام نرسید.
بازگشت به اویدو
آنتیچ پس از سه بار نشستن روی نیمکت آتلتیکو برای همیشه از این باشگاه جدا شد و به رئال اویدو پیوست. البته این انتقال هم چندان موفق نبود و اویدو در انتهای فصل در رتبه هجدهم ایستاد و به لیگ پایین‌تر سقوط کرد. او پس از این ناکامی‌های پیاپی برای مدت یکسال و نیم به استراحتی طولانی پرداخت و از فوتبال دور ماند تا اینکه مدیران بارسلونا به دنبال او آمدند تا جانشین لوئیس ون‌گال شود.
نیم‌فصل در بارسا
بارسلونا در فصل 3-2002 روزهای بسیار پرتنشی را سپری می‌کرد، تغییرات مدیریتی و آشفتگی تشکیلاتی باشگاه بر نتایج تیم نیز تاثیر گذاشته بود. لویس فن خال، در 20 هفته اول نتایج دور انتظاری کسب کرده بود؛ 9 شکست، 5 تساوی و تنها 6 برد. 23 امتیاز از 20 بازی یک لکه ننگ در کارنامه بارسلونا بود. این در حالی بود که بارسلونا کلکسیونی از بازیکنان شاخص را در اختیار داشت؛ فرانک دی‌بوئر، پاتریک اندرسون، کارلوس پویول، ژاوی، خاویر ساویولا، فیلیپ کوکو، پاتریک کلایورت، مارک اورماس و لوئیس انریکه از جمله بهترین فوتبالیست‌های جهان بودند که در بارسا توپ می‌زدند. آنتیچ وقتی مسئولیت تیم را برعهده گرفت، خوان پابلو سورن، مدافع آرژانتینی لاتزیو را جذب کرد. به ویکتور والدز دروازه‌بان اسپانیایی بارسا فرصت بیشتری برای حضور در دروازه داد. آندرس اینیستا که بعدها به عنوان مهره کلیدی بارسا و تیم ملی اسپانیا ایفای نقش کرد نیز در همین دوره به ترکیب اصلی تیم آمد. آنتیچ همچنین وظایف دفاعی که فن‌خال برعهده ژاوی گذاشته بود را لغو کرد و هافبک ریزنقش بارسا را آزاد گذاشت. این تغییرات سبب شد بارسا از 18 بازی که تا پایان فصل داشت، 9 پیروزی، 6 تساوی و 3 شکست کسب کند و فصل را در رتبه ششم به پایان برساند. در مسابقات اروپایی نیز آنتیچ موفق شد در یک بازی حساس اینترمیلان را شکست دهد و پس از پیروزی مقابل بایرلورکوزن و نیوکاسل به عنوان صدرنشین به مرحله یک‌چهارم نهایی جام یوفا صعود کند. در این مرحله در دیداری سخت مقابل یوونتوس شکست خورد و از مسابقات حذف شد. هرچند آنتیچ توانسته بود تیم بحران‌زده بارسا را سر و سامان دهد و حتی سهمیه سال بعد جام یوفا را نیز کسب کند اما خوان لاپورتا، مدیرعامل جدید باشگاه تمایلی به همکاری با او نداشت و در پایان فصل، از او خداحافظی کرد تا فرانک ریکارد هلندی روی نیمکت بارسا بنشیند.
آخرین باشگاه اسپانیایی
موفقیت آنتیچ در خارج کردن بارسا از بحران، او را به شهرتی دوباره رساند. به همین دلیل مدیران باشگاه سلتاویگو، چون در شرایطی مشابه بارسا در سال قبل قرار داشتند، به سراغ آنتیچ آمدند تا به کمک او از خطر سقوط رهایی یابند. آنتیچ پیشنهاد آنها را پذیرفت اما در پایان فصل قول داد که دیگر هیچ‌گاه در میانه‌های فصل مسئولیت یک تیم باشگاهی را برعهده نگیرد. ستاویگو علیرغم همه تلاش‌ها نتوانست موفق شود و با قرار گرفتن در رده نوزدهم، از لالیگا سقوط کرد.
جام جهانی 2010
آنتیچ پس از سالها حضور در لالیگا و هدایت بسیاری از سرشناس‌ترین بازیکنان دنیا، از سال 2008 تا 2010 به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال صربستان انتخاب شد. صربستان با آلمان، غنا و استرالیا همگروه بود. آنها در حالی به عنوان تیم چهارم گروه D از جام جهانی خداحافظی کردند که آلمان را یک گل شکست داده بودند. آلمان در جام جهانی 2010 با هدایت یواخیم لو به مقام سوم رسید و با نتایج شگفت‌انگیز 4 بر یک و 4 بر صفر به ترتیب انگلستان و آرژانتین را شکست داد.
آنتیچ پس از جام جهانی هم برای مدتی هدایت تیم ملی صربستان را در اختیار داشت اما به دلیل کسب نتایج ضعیف در دیدارهای دوستانه و مقدماتی یورو 2012 از کار برکنار شد. او دو سال بعد به چین رفت و در دو دوره کوتاه‌مدت هدایت دو باشگاه چینی را برعهده گرفت.
جالب است بدانید که اواخر سال 89 که هنوز کارلوس کیروش به عنوان سرمربی تیم ملی ایران انتخاب نشده بود، فدراسیون فوتبال که توسط علی کفاشیان مدیریت می‌شد با آنتیچ مذاکره‌هایی را انجام دادند اما او در همان ابتدای مذاکرات اعلام کرد که تمایلی به پذیرفتن مسئولیت تیم ملی کشورمان ندارد.
آنتیچ که در مادرید زندگی می‌کرد دیشب پس از تحمل یک بیماری طولانی، درگذشت. باشگاه بارسلونا ضمن مروری بر کارنامه او در این باشگاه، فیلمی 53 دقیقه روی سایت خود منتشر کرد که حاوی گفتگویی مفصل با آنتیچ است. این فیلم به مرور تاثیرهایی که آنتیچ روی بارسا گذاشته می‌پردازد. در این فیلم پاتریک کلایورت، کارلوس پویول، لوییس انریکه و تعدادی دیگر از بازیکنان بارسلونا به مرور تمرین‌ها، ایده‌ها و برنامه‌های آنتیچ در سال 2004 می‌پردازند.
30388