جمعه 2 آذر 1403

به یاد ایرج بسطامی خالق ماندگار گل پونه ها

خبرگزاری دانا مشاهده در مرجع
به یاد ایرج بسطامی خالق ماندگار گل پونه ها

ایرج بسطامی از صداهای ماندگار موسیقی سنتی و از نوابغ کرمانی، در چنین روزی با زلزله غم انگیز پنجم دی ماه سال 82 جان به جان آفرین تسلیم کرد.

به گزارش خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ ایرج بسطامی در خانواده ای هنرمند و موسیقی دان در بم کرمان به دنیا می آید و از همان دوران کودکی به دلیل شنیدن روزمره صدای موسیقی و آواز در خانه پدری، شیفته این هنر جادویی می شود و مقدمات آواز را نزد پدر هنرمندش فرا می گیرد و بزرگتر که می شود پدر او را به نزد برادر می فرستد تا ایرج، شاگرد استاد یدالله بسطامی شود.

در همان زمان گروهی آوازی توسط برادران بسطامی تشکیل می شود تا از رادیو کرمان تا شهرهای مختلف میزبان این گروه باشند؛ بعد از آن ایرج توسط یکی از هنرمندان برجسته کرمانی به کلاس آواز استاد محمدرضا شجریان راه پیدا می کند. بعد از چندین سال شاگردی و رفت و آمدهای طولانی ایرج از بم به تهران، روزی پرویز مشکاتیان صدای او را می شوند و این آغازی برای همکاری تازه ایرج می شود؛ مشکاتیان این ماجرا را این گونه تعریف می کند:«اولین بار ایرج بسطامی را در خانه محمدرضا شجریان دیدم. در آن زمان ما در گروه چاووش بودیم و به خاطر شرایط اجتماعی آن زمان به خواننده‌هایی با صداهای متفاوت نیاز داشتیم. من پشت در کلاس آواز استاد شجریان نشسته بودم تا هنرجوها مرا نبینند. آن جا بود که از صدای بسطامی خیلی خوشم آمد. وی صدای خوبی داشت و مثل همه آدم‌های کویرنشین، مهربان و خوب بود. بعد از کلاس مدتی با او صحبت کردم تا با نظراتش درباره هنر و آواز و انگیزه خواندش آشنا شوم؛ ولی آن قدر ساده یافتمش که مصمم شدم تا با او یک سالی در مورد قضایای پیرامونی سوای موسیقی به گپ و گفتگو بنشینم.»

بعد از این دیدار عملا مسیر موسیقایی ایرج عوض می شود و او با استعداد شگرفی که در آواز از خود نشان می دهد پله های ترقی و پیشرفت را با سرعت بیشتری طی می کند و با همراهی مشکاتیان آلبوم های «افشاری مرکب، مژده بهار، افق مهر و وطن من» را منتشر و راهی بازار می کند. گروه «عارف» به سرپرستی مشکاتیان و آواز ایرج بسطامی شکل می گیرد و تورهای ایران و اروپای این گروه در دهه 60 و 70 آغاز می شود.

خالق ماندگار گل پونه ها

در ادامه ایرج بسطامی با بزرگان دیگری چون حمید متبسم و کیوان ساکت همکاری های دیگری دارد که ماحصل آنها آلبوم هایی چون «بوی نوروز، خانه بوی گل گرفت و رقص آشفته» می شود. درواقع تصنیف «گل پونه ها» که از معروف ترین آثار استاد بسطامی است، از آلبوم رقص آشفته های اوست؛ این قطعه موسیقی بعد از مرگ استاد در سراسر ایران منتشر و با صدای ایرج جاودانه شد به نحوی که بسیاری از مردم بعد از مرگ بسطامی با آثار او آشنا شدند.

هنگامی که ایرج در سال های جوانی از بم به تهران می آمد تا کلاس آواز فرا گیرد، خرج و مخارج او را برادر بزرگترش تقبل کرده بود و با مرگ برادر، ایرج همه فعالیت ها و کارهای خود را تعطیل می کند و به زادگاهش بم برمی گردد تا سرپرستی خانواده برادر را برعهده گیرد و تا پایان عمر در خانه کاهگلی پدر زندگی می کند که در ساعت 5:26 بامداد روز جمعه 5 دی ماه 1382 زلزله ای در شهرستان بم رخ می دهد که استاد ایرج بسطامی به همراه خانواده برادرش (به جز یکی از فرزندان) در همان حادثه جان می سپارند.

بیشتر بخوانید؛

به یاد ابوالحسن صبا؛ نیمای موسیقی ایران

چوب «علی رهبری» بر دهان مخالف‌خوان‌ها

به یاد ایرج بسطامی خالق ماندگار گل پونه ها 2