بیش از 45 درصد سطح کشور در معرض خطر سیل قرار دارد

باشگاه خبرنگاران جوان؛ آزاده محبی - با توجه به آنکه ایران در شمار 10 کشور بلاخیز دنیا اعم از سیل، زلزله و خشکسالی به شمار می‌رود، اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری در کاهش خسارات سیل و حفظ پوشش گیاهی تأثیر بسزایی دارد و از آنجاکه بیش از 45 درصد سطح کشور در معرض خطر سیل قرار دارد، اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری در سطح 125 میلیون هکتار از عرصه های کشور حائز اهمیت است.

با وجود پدیده تغییر اقلیم شاهد بارش های نامتعارف هستیم که برای جلوگیری از آب های روان، فرسایش خاک و خسارت های ناشی از سیل و حفاظت از منابع آب و خاک راهی جزء اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری نداریم.

در برنامه هفتم حفظ منابع آب و خاک کشور یکی از فاکتورهای مهم توسعه است که حفظ پایداری محیط زیست ما را به اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری ملزم می کند. ناگفته نماند اهمیت اجرای پروژه های آبخیزداری به قدری در کشور بالاست که توجه به اقلیم خشک و نیمه خشک کشورما، حفظ و مهار آب های نزولی و نفوذ پذیری آن به اعماق زمین یک اولویت مهم در کشور محسوب می شود.

ثبت بیش از 7 هزار و 500 مورد سیل در کشور

علی تیموری رئیس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: ایران به لحاظ شرایط اقلیمی جزء کشورهایی است که در معرض خطر سیل قرار می گیرد به طوریکه بیش از 7 هزار و 500 مورد سیل در کشور ثبت شده است.

وی با بیان اینکه حدود 650 شهرستان های کشور در معرض خطر سیل هستند، افزود: 8 هزار و 500 روستا در معرض خطر سیل هستند که اجرای عملیات آبخیزداری. آبخوانداری یکی از موضوعات مهم که به مدیریت روان آب کمک می کند و شهرها و روستاها از خطر سیل نجات می دهد.

تیموری ادامه داد: براساس برنامه هفتم سازمان منابع طبیعی مکلف است که بیش از 20 میلیون هکتار عملیات آبخیزداری ظرف 5 سال اجرا شود و از طرفی از مجموع 125 میلیون هکتار عرصه های کشور، تاکنون عملیات آبخیزداری و آبخوانداری در سطح 31 میلیون هکتار اجرا شده است.

معاون وزیر جهاد از افزایش اعتبارات اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری خبر داد و گفت: در برنامه هفتم اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری در سطح 20 میلیون هکتار تکلیف شده که خوشبختانه مجلس اعتبارات خوبی در سال 1404 تصویب کرده که در صورت نهایی شدن اعتبارات بیش از 15 برابر افزایش می یابد. گفتنی است که اجرای عملیات آبخیزداری در برنامه هفتم نیازمند 200 همت اعتبار است.

رئیس سازمان جنگل ها حفاظت روستاها و شهرها و جلوگیری از روان آب ها را یکی از مزیت های اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری اعلام کرد و گفت: آبخیزداری جزء عملیات ارزان برای جلوگیری از تخریب سرزمین، فرسایش خاک و تنوع پوشش گیاهی بالاست که با اجرای عملیات آبخیزداری در مناطق بالادست 50 تا 60 درصد می توان از تخریب روستا جلوگیری کرد.

براساس مطالعات مرکز پژوهشکده خاک از دهه 30 تا اواخر دهه 90 بیش از 7 هزار و 350 سیل در ایران اتفاق افتاده است که بیش از هزار و 600 مورد آن با متوسط خسارت 40 میلیارد تومان در دهه 90 همراه بوده است.

عملیات آبخیزداری در سطح 32 میلیون هکتار اجرا شد

در ادامه حسن وحید معاون آبخیزداری سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: براساس نقشه خطرپذیری سیلاب بیش از 45 درصد سطح کشور در معرض خطر سیل زیاد و خیلی زیاد قرار دارد و نکته حائز اهمیت آن است که اکثر مناطق روستایی و شهری در این مناطق قرار دارند.

به گفته وی، با توجه به آنکه بخشی از مناطق روستایی و شهری در معرض خطر سیل قرار دارند، این امر هشدار جدی محسوب می شود چراکه با استمرار این روند خیلی از ظرفیت های کشور از دست می دهیم. براین اساس باید برنامه مدونی داشته باشیم چراکه علاوه بر آنکه حفظ منابع طبیعی در بحث های اصلی است، اجرای طرح های آبخیزداری، آبخوانداری، منابع طبیعی و جنگل داری، جنگل کاری، مرتع و بیابان توان سرزمین را بالا می برد.

وحید با بیان اینکه استفاده نامتعارف آب توان سرزمین را کاهش می دهد، افزود: عدم رعایت موضوع کشت، ریزگردها، کانون بحران و معادن از دیگر موضوعات کاهش توان سرزمین است که براین اساس منابع طبیعی کشور در برنامه هفتم‌متعهد به اجرای برنامه آبخیزداری است که امیدواریم بتوانیم به اهداف برنامه دست یابیم.

معاون آبخیزداری سازمان جنگل ها ادامه داد: در سال نخست برنامه هفتم در سطحی که در برنامه هفتم پیش بینی شده اهداف محقق نشده است که در سال دوم با همکاری دولت و تخصیص اعتبارات مناسب عقب ماندگی سال اول جبران خواهد شد.

وی با اشاره به 125 میلیون هکتار سطح حوزه آبخیز کشور گفت: تاکنون در حد 31 تا 32 میلیون هکتار عملیات آبخیزداری اجرا شده است که در برنامه هفتم گام خوبی برداشته شد به طوریکه نسبت به برنامه ششم تعهدات ما 2 برابر افزایش یافته است. گفتنی است در برنامه ششم تعهد عملیات آبخیزداری و آبخوانداری 10 میلیون هکتار بودکه بیش از 70 درصد محقق شد.

با توجه به پدیده تغییر اقلیم و افزایش دمای کره زمین، اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری در کاهش خسارات سیل، حفاظت از منابع آب و خاک، جلوگیری از فرسایش خاک، مهار آب های سطحی و حفظ محیط زیست تاثیر بسزایی دارد.