تالاب قوپی بابا علی چشم انتظار دریافت حقابه

به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، تالاب و دریاچه قوپی باباعلی یکی از تالاب های متعدد استان آذربایجان غربی است که در شهرستان مهاباد و در سی کیلومتری شهر مهاباد واقع شده است که پرندگانی نظیر اردک سرسبز، حنایی، آنقوت، انواع غاز وحشی و تنجه در آن زیست می‌کنند.

براساس سرشماری 1399 سال در تالاب قوپی باباعلی حدود 2 هزار و 216 قطعه پرنده ثبت شده است، اما این تالاب به دلیل خشکی در انتظار ثبت در لیست مونترو قرار دارد.

مونترو به لیست قرمز جهانی از تالاب‌های در حال خشک شدن و در معرض خطر می‌گویند که در حال حاضر چند تالاب ایرانی در این لیست مانند تالاب انزلی وجود دارند.

علی ارواحی متخصص مدیریت زیست بوم‌های تالابی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص احتمال قرارگیری تالاب قوپی بابا علی در فهرست مونترو گفت: تالاب قوپی بابا علی یکی از مهم‌ترین تالاب‌های اقماری دریاچه ارومیه بوده و در مجاورت شهرستان مهاباد و نزدیکی روستای قوپی بابا‌علی قرار گرفته است. این تالاب با وسعتی بیش از 1000 هکتار، از بهترین زیستگاه‌های پرندگان آبزی و کنار آبزی بشمار می‌رود و علاوه بر ثبت در کنوانسیون رامسر موفق به دریافت دیپلم افتخار از سوی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد "یونسکو" است شده است.

وی گفت: متاسفانه تالاب قوپی باباعلی برای سال‌های متمادی به دلیل عدم تخصیص حقابه مورد نیاز آن در معرض خشکی قرار داشته و صرفا بارش‌های سال 98 کمک کرد تا حدودا نیمی از وسعت تالاب، بطور مقطعی آبگیری شود که آنهم پایدار نبود و به دلیل حفر چاه‌های غیر مجاز، بهره برداری بی رویه در بخش کشاورزی، افت سطح آب زیرزمینی، کاهش بارندگی‌ها و عدم تخصیص حقابه تالاب، در حال حاضر تقریبا بطور کامل خشک شده است.

وی در ادامه عنوان نمود که از سال 1396، موضوع انتقال و هدایت آب سد مهاباد به تالاب بین المللی قوپی علی بابا به منظور حفظ زیستگاه پرندگان آبزی و کنار آبزی این تالاب بین المللی و جلوگیری از ایجاد کانون ریزگرد در منطقه، در دستور کار قرار گرفت.

وی افزود: در برنامه ریزی‌ها پیش بینی شده بود که حقابه تالاب قوپی بابا علی در سه سناریوی پرآبی، نرمال و کم‌آبی، تعریف و از محل سد مهاباد تامین شود، اما در عمل می‌بینیم که تا کنون از حجم ذخیره آب 305 میلیون متر مکعبی سد مهاباد چه در شرایط نرمال و چه در شرایط خشکسالی، سهمی برای تالاب در نظر گرفته نشده و همچنان حقابه آن نادیده گرفته می‌شود.

متخصص مدیریت زیست بوم‌های تالابی افزود: تالاب‌های اقماری دریاچه ارومیه از جمله قوپی بابا علی، تأثیر قابل توجهی در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق همجوار خود دارند و متاسفانه در صورت تداوم وضع موجود پیش بینی میشود تالاب قوپی بابا علی به تدریج کارکرد‌های خود را از دست داده و در فهرست مونترو قرار گیرد.

وی افزود: این مهم نشان دهنده ضعف کشور در مدیریت و حفاظت زیست بوم‌های تالابی است، آنهم برای کشور ما که خواستگاه مهم‌ترین پیمان نامه بین المللی برای حفاظت از تالاب‌ها بوده و این ریسک برای تالاب‌هایی که به مدت طولانی در این فهرست قرار بگیرند، وجود خواهد داشت که از فهرست تالاب‌های با اهمیت بین المللی کنوانسیون رامسر حذف شوند.

وی در تشریح کارکرد‌هایی که ممکن است در صورت تداوم خشکی تالاب قوپی بابا علی از دست بروند، بیان کرد: استان آذربایجان غربی در مسیر یکی از هفت کریدور مهم پرندگان مهاجر دنیا قرار دارد و تالاب قوپی بابا علی نیز در صورت پر آبی، زیستگاه بسیار مناسبی برای انواع پرندگان مهاجری است که همه ساله در مسیر پرواز خود بدان وارد می‌شوند. این مهم از یک سو امکان جذب گردشگران طبیعت دوست را فراهم آورده و از سوی دیگر باعث ایجاد نشاط در مردم محلی و ارتقای سطح درآمد آن‌ها می‌شود. علاوه بر این، تالاب‌ها در تعادل اکولوژیک محیط نقش بسیار مهمی دارند و برای نمونه می‌توان به نقش آن‌ها در تعدیل دمای هوا، تثبیت ذرات خاک و مهار باد و طوفان توسط پوشش نیزار‌ها اشاره کرد. حال در نظر بگیرید که خشک شدن تالاب قوپی بابا علی، چه تاثیراتی در افت سطح اقتصاد، سلامت، رفاه و بهداشت جوامع محلی پیرامون آن خواهد داشت.

ارواحی در پایان اشاره نمود که خوشبختانه بخش قابل توجهی از جوامع محلی پیرامون تالاب قوپی بابا علی به این نتیجه رسیده اند که پویایی تالاب تاثیر مستقیم در بهبود وضعیت معیشت آن‌ها خواهد داشت. از این رو امید است دست اندرکاران مدیریت تالاب علاوه بر اجرای تعهدات خود در خصوص تامین حقابه تالاب قوپی بابا علی، احیای چشمه‌های تامین کننده آب و لایروبی مداوم کانال‌های منتهی به تالاب، نسبت به افزایش سطح آگاهی، مهارت، دانش و مشارکت مردم محلی جهت کاهش هر چه بیشتر مصارف آب در بخش کشاورزی و ایجاد زیر ساخت‌های سازگار با طبیعت برای بهره مندی جوامع محلی از دیگر فرصت‌های درآمدزایی نظیر گردشگری یا فرآوری محصولات کشاورزی اقدام کند و بدین طریق شاهد قرارگیری تالاب قوپی بابا علی در فهرست مونترو نباشیم.

انتهای پیام /