تخریب مدرسه علی‌آباد گلستان تلنگری برای نظارت جدی بر ایمنی مدارس

به گزارش ایرنا، یکی از مهمترین موضوعات بخش آموزش و پرورش به امنیت تحصیلی دانش آموزان و مقاومت و استحکام بناهای آموزشی کشور است، موضوعی که باید در بازه زمانی 2 سال گذشته موردتوجه بیش از پیش قرار می گرفت اما به ظاهر فقط بخشی از مسائل مانند نوسازی مدارس که نمود و ظهور بیشتری در رسانه ها و جراید دارد مورد توجه قرار گرفته و مباحث ریشه ای و کالبدی این بخش همچنان نیازمند بازنگری جدی است.

به گفته مسوولان دستگاه های مرتبط، در زمان حاضر 20 درصد از 12 هزار و 500 کلاس درس گلستان به دلیل فرسوده بودن نیازمند بازسازی است که بیشتر آنها در شهرستان های گرگان، علی‌آباد، آزادشهر و گنبدکاووس قرار دارد.

شاید براساس الویت های ترسیم شده و یا فشار مسوولان یا مباحث دیگر، ساخت و بازسازی یک یا چند مدرسه با کمک خیرین مدرسه ساز به اتمام رسیده باشد اما امنیت کلاس های درس که در زمره کلاس های پر مخاطره هستند، شاید زیاد مدنظر مدیران نیست.

حادثه روزهای قبل (هشتم آبان) در علی آباد کتول و تخریب کلاس های درس، در یکی از مدارس با ایمنی مطلوب و دارای گواهی ایمنی رخ داد و آنچه مسوولان متولی به آن تکیه دارند به موضوع تخطی مالک زمین مجاور و گود برداری آن است اما همین حادثه مجدد اهمیت توجه به مقاومت بناهای آموزشی و ضرورت پرداختن به استحکام و مقاومت حدود 2500 کلاس درس نامقاوم در گلستان را در اذهان زنده کرد.

هر چند انتظار مرمت و بازسازی 2500 کلاس درس نامقاوم در گلستان در یک بازه زمانی محدود امری ممکن نیست اما باید با دقت هر چه تمام، میزان مقاومت و استحکام این بناها در دوره های کوتاه مورد ارزیابی قرار گرفته و بر اساس ریسک خطر بروز حوادث، ایمن سازی آنها در الویت قرار گیرد اما آنچه بر اساس پیگیری های خبرنگار ایرنا به دست آمده بیانگر آن است که متولی این موضوع مشخص نیست و دستگاه هایی همچون شهرداری، آموزش و پروش، نوسازی مدارس هر یک وظیفه نظارت را بر دوش دیگری می اندازند که البته نابسامانی موجود در مقوله مدارس غیردولتی و غیرانتفاعی بیشتر و مدیران حوزه آموزش وظیفه خاصی برای خود در این بخش قایل نیستند.

مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس گلستان در خصوص مقاومت سازی بناهای آموزشی استان به خبرنگار ایرنا گفت: در 18 ماه اخیر 375 کلاس درس جدید به آموزش و پرورش استان اضافه شد که حدود 15 درصد از این کلاس ها، در زمره کلاس های مرمت و مقاوم سازی شده تلقی می شوند.

یاسر لیوانی افزود:‌حدود 500 کلاس درس هم در دست ساخت و نوسازی است که تا پایان سال حدود 120 کلاس به بهره برداری می رسد.

وی اظهارداشت: در این مدت 35 هزار متر مربع ایزوگام کاری سقف مدارس اجرایی شده تا مقاوم برخی بنا بیشتر شود.

لیوانی یادآور شد: به طور معمول اگر قرار باشد مدرسه ای در استان به فعالیت های عمرانی و پروژه های عمرانی بپردازد قبل از هر اقدامی مراتب به این اداره کل منعکس می شود و موضوع بررسی می شود.

وی ادامه داد: نظارت و همکاری در بخش دولتی بسیار خوب است اما در بخش مراکز غیر دولتی نظارت ها کاهش می یابد و مدیران غیر دولتی وظیفه ای قانونی برای انعکاس فعالیت های عمرانی یا پروژه های ساختمانی به اداره کل نوسازی مدارس در خود نمی بینند.

وی در خصوص نحوه بازرسی ها از مدارس و ارزیابی مقاومت و استحکام آنها گفت: ناظران و کارشناسان ما در شهرستان ها بر حسب درخواست مدیران مدارس به مشکلات این ابنیه رسیدگی می کنند که به عنوان نمونه در یک سال گذشته، 2 مورد گزارش در خصوص نامقاوم بودن مدرسه به ما ارایه که موضوع بررسی و مقاوم سازی و نوسازی واحد آموزشی اجرایی شد.

وی توضیح داد: بررسی میزان مقاوم بناهای آموزشی بر اساس درخواست مدیران شهرستانی انجام می شود به عنوان نمونه اگر موردی از ترک بر روی دیوار یا مشکلات در سقف باشد موضوع به ما منعکس و سپس اداره کل نوسازی با تکیه بر اعتبارات دولتی یا خیران موضوع را برطرف می کند.

وی بیان کرد: نظارت به ساخت و سازهای شهری به عهده شهرداری‌ها و نظام مهندسی است که باید دقت نظر حساس‌تری نسبت به نزدیکی و مجاورت با فضاهای آموزشی داشته باشند.

مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس گلستان با اشاره به حادثه علی آباد کتول افزود: شهرداری به عنوان متولی ساخت و ساز شهری باید نظارت دقیق‌تر و بیشتری در این گونه موارد که ساختمان‌سازی در مجاورت واحدهای آموزشی انجام می‌شود، اعمال نماید تا از بروز چنین حوادث ناگواری پیشگیری شود.

وی با تاکید بر لزوم نظارت بیشتر شهرداری‌ها بر ساخت و سازهای مجاور مدارس اظهارداشت: رعایت اصول ایمنی و فنی در گودبرداری ساختمان‌ها در ابتدا به عهده مجری ساختمان در حال احداث، شهرداری و سپس ناظران نظام مهندسی است که باید مراقبت‌های لازم برای سازه نگهبان و پیش بینی نکات ایمنی را در عملیات گودبرداری داشته باشند.

مدیرکل آموزش و پرورش گلستان هم گفت: بی توجهی به مکاتبات، هشدارها و تذکرات شهرداری به مالک عرصه مجاور و گود برداری در آن سبب حادثه علی آباد کتول شده است.

احسان گوهری راد گفت: مرکز غیر دولتی فرشتگان علی آباد کتول فروردین پارسال مجوز فعالیت چهار ساله خود را از شرکت‌های مهندسین مشاور که دارای گواهی صلاحیت از سازمان برنامه و بودجه هستند تحصیل کرده بود و به زبان ساده تر آنکه استحکام و مقاومت این بنا برای چهار سال مورد تایید کارشناسان بود.

به گفته گوهری راد در این حادثه مقاومت بنای آموزشی در حد استاندارد و خوبی بود اما تهدید اصلی از سوی ملک مجاور سبب این حادثه شد.

وی اضافه کرد: بازرسان و کارشناسان آموزش و پرورش در بازدید از مدارس مقاومت بناهای آموزشی را هم مد نظر قرار می دهند اما وظیفه اصلی بر عهده سازمان نوسازی مدارس است و به طور معمول مدیران مدارس مخاطرات اندرونی فضای مجازی و یا بیرونی آنها را ارزیابی و مراتب را به واحدهای آموزش و پرورش شهرستان گزارش می کنند.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا در خصوص تعداد گزارش های وارده با این موضوعات گفت: این مسائل در شهرستان ها احصا و گزارشی به اداره کل منعکس نمی شود.

گوهری راد درپاسخ به سوالی درخصوص چگونگی نظارت بر رفتار برخی مدیران و مالکان مدارس غیر دولتی که با اعمال تغییرات عمرانی فضای آموزشی خود را افزایش می دهند، گفت: این موضوع در حیطه وظایف شهرداری ها قرار دارد و ساخت و سازهای ناایمن در این واحدها، همانند ساخت و ساز در منازل شخصی بر عهده شهرداری است.

رئیس اداره مدارس غیردولتی و مشارکتهای مردمی به خبرنگار ایرنا اضافه کرد: هر گونه اعطای مجور برای موسسات و مراکز آموزشی غیر انتفاعی منوط به نامه و مجوز اداره کل نوسازی مدارس استان است.

محمدتقی قربان نیا افزود: مولفه هایی همچون ایمنی و پایداری هر بنای آموزشی بر اساس ارزیابی های کارشناسان و ناظران اداره کل نوسازی مدارس راستی آزمایی و ارزیابی و سپس نامه ای برای آموزش پرورش ارایه تا مجوز مربوط صادر گردد.

فرسودگی چالش جدی بناهای مدارس غیر دولتی

وی تصریح کرد: یکی از موضوعاتی که در زمان حاضر در گلستان با آن دست به گریبان هستیم کهن سالی و فرسودگی سازه های آموزشی بخش غیر دولتی است.

وی افزود: حدود نیمی از واحدهای آموزشی به طور معمول در بناهای غیر آموزشی و غیر مرتبط جانمایی می شوند به طور مثال یک منزل ویلایی اجاره یا خریداری شده و سپس پیگیری ها برای اخذ مجوز آن انجام می شود.

قربان نیا بیان کرد: عدم تخصیص تسهیلات کمک به بازسازی و نوسازی مدارس غیر دولتی در سال های اخیر به یک چالش جدی تبدیل شده است و این امر سبب شده تا مالکان و مدیران مراکز غیر دولتی رغبتی به تعمییر و مقاوم سازی نداشته باشند.

وی گفت: کارشناسان و ناظران این اداره در شهرستان ها به صورت دوره ای از مراکز غیردولتی بازدید می کنند اما مهمترین اصل به مواردی همچون رعایت موارد نرم افزاری و نظامات اداری مربوط است هر چند اگر با موضوع حای برخورد کنندآن موضوع پیگیری می شود.

در همین راستا پیگیری خبرنگار ایرنا از شهرداری گرگان برای یافتن جوابی در خصوص اینکه آیا واحد پلیس ساختمان این نهاد با خاطیان حوزه تغییر عرصه و بنای واحد آموزشی در گرگان پرونده ایی ایجاد شده یا خیر، به نتیجه ای نرسید و ضروری است شهردار این شهر پاسخگو باشند.

نماینده وزارت آموزش و پرورش هم که به گلستان سفر کرده است به خبرنگاران اظهارداشت: مدرسه‌ای که دچار ریزش شده تمام مجوزهای ایمنی لازم را داشته و همه پروتکل‌ها و ضوابط را رعایت کرده بود.

مهدی سراجی افزود: هیچ سهل انگاری از طرف آموزش و پرورش در این مسأله انجام نشده است.

وی بیان کرد: آموزش و پرورش به دلیل دغدغه و وظیفه‌ای که دارد، تلاش می‌کند هرچه سریع‌تر ساختمان جایگزین را در نظر بگیرد که چه در سطح استان و ملی در این مسأله تدابیری اندیشیده شده است.

به گفته سراجی بزودی دانش آموزان در مکان مناسبی جایگزین می‌شوند و جریان آموزش استمرار خواهد داشت.

وی اضافه کرد: این حادثه بر اثر سهل انگاری‌های نهادهای متولی کار گودبرداری و یا مدیریت شهری رخ داده است.

به گزارش ایرنا، هر چند این حادثه با زخمی شدن سطحی چند دانش آموز به پایان رسید و مقصران احتمالی در دستگاه قضایی حاضر تا پاسخگوی عملکرد خود بوده و بر اساس میزان قصور و تقصیر مجازات شوند اما وجود 2 هزار و 500 کلاس درس نامقاوم در گلستان و مشخص نبودن متولی نظارت بر ایمنی آنها موضوعی جدی است که باید با حساسیت بالا از سوی دستگاه های نظارتی پیگیری شود.

• استان گلستان
• مدارس
• سازمان نوسازی توسعه و تجهیز مدارس کشور
• علی آباد
• مدرسه سازی