تدوین دستورالعملی درباره نحوه مواجهه با مسائل اخلاقی

رئیس دانشگاه تهران گفت: کمیته اخلاق، دستورالعملی مشخص درباره نحوه مواجهه با مسائل مختلف اخلاقی پیشنهاد دهد و گزاره‌های رفتاری مرتبط با آنها را برای ذی‌نفعان دانشگاه تبیین کند.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه تهران، دکتر سید محمد مقیمی در چهارمین جلسه شورای امر به معروف و نهی از منکر دانشگاه تهران که با حضور رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران، سرپرست معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه و سایر اعضای این شورا برگزار شد، گفت: علاوه بر مسئولیت سنگینی که مدیران چه در دانشگاه و چه در سطح جامعه برای به فعلیت درآوردن امر به معروف و نهی از منکر دارند، به عنوان نقش فردی در جامعه نیز مکلف به انجام این تکلیف الهی هستیم و امر به معروف و نهی از منکر هیچ وقت نباید تعطیل شود.

مقیمی با اشاره به اینکه دانشگاه تهران اولین دانشگاه کشور بود که شورای امر به معروف و نهی از منکر در آن تشکیل شد، تاکید کرد: امر به معروف و نهی از منکر یک تکلیف دینی و امر الهی است و برای اجرای این فریضه نباید تحت تأثیر عملیات روانی و هجمه‌های رسانه‌ای دشمن قرار بگیریم؛ چرا که اگر امر به معروف و نهی از منکر ترک شود و در اجرای آن تردید کنیم، پیامدها و عواقب ناخوشایند انجام نشدن آن که همانا افول اخلاقیات است، دامنگیرمان خواهد شد.

نویسنده کتاب «اصول و مبانی مدیریت از دیدگاه اسلام» با اشاره اینکه در این کتاب به مبحث کنترل و نظارت در مدیریت اسلامی پرداخته است، خاطرنشان کرد: کنترل اجتماعی و کنترل فرهنگی و نظارت همگانی به عنوان مهمترین، پایدارترین و مؤثرترین کنترل در مبانی علم مدیریت عرفی و نظام‌های سازمانی غربی شناخته می‌شوند و برای تحقق این نوع کنترل‌ها، بر اساس تحقیقات گسترده، سازوکارهای مختلفی ارائه نموده‌اند. این در حالی است که در آموزه‌های اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر را می‌توان به عنوان یک راهکار غیررسمی و جامع در دین مبین اسلام به منظور کنترل اجتماعی، فرهنگی و نظارت همگانی قلمداد کرد که دارای مراتب و مراحلی است و به تناسب مقتضیات اجتماعی قابلیت پیاده‌سازی دارد.

رئیس دانشگاه تهران در تشریح شرایط امر به معروف و نهی از منکر، تاکید کرد: در امر به معروف و نهی از منکر به دنبال تحقق این هدف هستیم که در ذهن فردی که با او مواجه می‌شویم، اثر مثبت بگذاریم و شرایط را برای تغییر رفتار فرد مورد نظر به صورت راغبانه و نه تحمیلی فراهم سازیم. بنابراین لازم است رویکردمان را متناسب با این هدف تنظیم نمائیم و اولاً بدانیم که مختصات رفتار مطلوب چیست و ثانیاً دانش و مهارت کافی برای برقراری ارتباطات راغبانه را به عنوان آمر به معروف و ناهی از منکر داشته باشیم. بنابراین باید توجه کنیم که این فریضه الهی باید هم از نظر موضوعی و هم از نظر جامعه هدف به صورت عام و فراگیر باشد.

استاد دانشکدگان مدیریت دانشگاه تهران با بیان اینکه موضوعات تحت پوشش در محیط دانشگاه مشتمل بر کلیه استانداردهای رفتاری، هنجاری و عملکردی در انجام مأموریت‌ها و تکالیف سازمانی کلیه ذی‌نفعان دانشگاه و همچنین باید و نبایدها و هنجارهای فرهنگی و ارزشی حاکم بر محیط اجتماعی نطام دانشگاهی می‌باشد؛ خاطرنشان کرد: برای اطمینان از تحقق هر کدام از این استانداردها، برخی واحدها و نهادهای رسمی در دانشگاه وجود دارند که آن را در قالب مقررات سازمانی و بکارگیری قدرت قانونی دنبال می‌کنند. اما زمانی که از امر به معروف و نهی از منکر سخن می‌گوئیم، این نظارت و کنترل اجتماعی فقط منحصر به واحد و نهادی خاص نیست و همه تکلیف شرعی دارند که در این مقوله مهم مشارکت نمایند. علاوه بر آن، برخلاف کنترل رسمی سازمانی، ابزار کنترلی بجای اعمال قدرت، اقناع مخاطب از طریق توجه دادن فرد به هنجارهای رفتاری و ارزشی و تأثیرگذاری عاطفی و روانی بر اوست.

دکتر مقیمی افزود: در صورتی که امر به معروف و نهی از منکر را با مکانیسم‌های رسمی ترکیب کنیم، اثر اجتماعی و خودکنترلی لازم را به ویژه در محیط آکادمیک ایجاد نخواهد کرد. لذا لازم است گزاره‌های ارتباطی و روشی مناسب را انتخاب کنیم که بتوانیم به گونه‌ای امر به معروف و نهی از منکر کنیم که اثرگذار باشیم و بدون اعمال قدرت رسمی سازمانی، در باورها و نگرش جامعه هدف، اثری پایدار ایجاد نمائیم. بنابراین جهت گیری و راهبرد اصلی دانشگاه بویژه کنترل هنجارهای فرهنگی و ارزشی، تقویت رویکرد امر به معروف و نهی از منکر خواهد بود.

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدمهدی کرمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران نیز با یادآوری برگزاری اولین جلسه شورای امر به معروف و نهی از منکر دانشگاه تهران با حضور آیت‌الله صدیقی، گفت: در کنار برگزاری جلسات شورای امر به معروف و نهی از منکر، به دلیل اینکه برای تبادل نظر درباره کدهای اخلاق حرفه‌ای نیازمند جلسات بیشتر بودیم، کمیته اخلاق حرفه‌ای در دانشگاه تهران شکل گرفت که خروجی آن بسیار عالی بود، به طوری که رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها چندین بار تاکید کردند که کمیته اخلاق حرفه‌ای را در دانشگاه تهران محکم نگه دارید.

دکتر مهدی شهبازی، سرپرست معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران نیز با تاکید بر مشی خردمندانه در اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر، از در معرض دید قرار گرفتن اینفوگرافی کدهای اخلاقی در پردیس‌ها و محوطه دانشکده‌های دانشگاه تهران خبر داد و تاکید کرد: در این اینفوگرافی، کدهای اخلاق حرفه‌ای برای دانشجویان مشخص و محرز شده است و امیدواریم شاهد اثرگذاری مناسبی در پی نشر این کدهای اخلاقی در آغاز سال تحصیلی باشیم.

دکتر عبدالرضا سیف رئیس بسیج اساتید، دکتر هادی بهرامی احسان، دکتر فرزاد زیویار و آقای سجاد خاکساری مشاوران رئیس دانشگاه، دکتر جمشیدیها رئیس دانشکده علوم اجتماعی، دکتر محمود مهدوی سرپرست مرکز گزینش و دکتر رقیه قاسم‌پور مدیر اجرایی مرکز حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه تهران نیز دیدگاه‌های خود در زمینه ظرایف اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاه را مطرح کردند.