ترکیه و چالش‌های ژئواستراتژیک غرب آفریقا
تهران - ایرنا - تلاش ترکیه برای حضور پررنگ در کشورهای غرب آفریقا که در رقابت با قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای صورت می گیرد، حاکی از چالش های ژئواستراتژیک در این بخش از آفریقا است و می تواند برمعادلات سیاسی و امنیتی آن تاثیر داشته باشد.
"مولود چاوش اوغلو" وزیر امور خارجه ترکیه چندی پیش در سفری به منطقه غرب آفریقا با مقامات کشورهای مالی، سنگال و گینه بیسائو دیدار و گفتگو کرد.
این سفر موجب بروز حساسیت هایی در میان برخی رقبای منطقه ای ترکیه و برخی قدرتهای فرامنطقه ای شد.
مداخله نظامی ترکیه در لیبی و سرمایه گذاری های گسترده این کشور در سومالی در کنار حضور پررنگ آنکارا در کشورهای غرب آفریقا بیانگر استراتژی بلند مدت ترکیه در قاره سیاه محسوب می شود.
مداخله نظامی ترکیه در لیبی و سرمایه گذاری های گسترده این کشور در سومالی در کنار حضور پررنگ آنکارا در کشورهای غرب آفریقا بیانگر استراتژی بلند مدت ترکیه در قاره سیاه محسوب می شود.
سفر رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه به موریتانی، مالی و سنگال که مارس 2018 صورت گرفت حساسیت های بسیاری را در میان رقبای منطقه ای آنکارا و فرانسه برانگیخت.
از زمان کودتای 2013 در کشور مالی که منجر به بی ثباتی در منطقه ساحل غربی آفریقا شد و پای فرانسه را به بهانه مبارزه با گروههای تروریستی به منطقه باز کرد، آنکارا همواره سیاستهای پاریس در این بخش از آفریقا را بشدت مورد انتقاد قرار داد و این روند تا کودتای 19 اوت 2020 که بار دیگر در کشور مالی روی داد، ادامه داشت.
"ابراهیم بوباکار کینا" پس از کودتای 2012 با یک کودتا در مالی روی کار آمد و 19 اوت 2020 با کودتای دیگری از کار برکنار شد. وی در این مدت از حمایت و پشتیبانی فرانسه برخوردار بود.
وزارت امور خارجه ترکیه ژانویه 2013 عملیات ضد تروریسم فرانسه در غرب آفریقا و بویژه در مالی را محکوم کرد و رسانه های همسو با آنکارا مدعی شدند که فرانسه از عملیات ضد تروریسم به عنوان ابزاری برای گسترش نفوذ خود در مستعمرات سابق خود مانند مالی و نیجر بهره برداری می کند.
این در حالی است که برخی محورهای رقیب آنکارا مدعی شده اند از بنادر ترکیه به عنوان کانال انتقال سلاح به گروههای تروریستی غرب آفریقا نظیر بوکوحرام استفاده می شود.
از سوی دیگر اردوغان رییس جمهوری ترکیه مارس 2018 در سفری به موریتانی متعهد شد 5 میلیون دلار کمک مالی برای مبارزه با تروریسم در این منطقه اختصاص دهد.
ترکیه همچنین علاوه بر امضای قرارداد نظامی دو جانبه با نیجر، کمک های بسیاری نیز در اختیار گامبیا قرار داده است.
تلاش های آنکارا برای حضور در منطقه غرب آفریقا می تواند بیانگر رقابتی تنگاتنگ با فرانسه و امارات متحده عربی در این منطقه باشد.
تلاش های آنکارا برای حضور در منطقه غرب آفریقا می تواند بیانگر رقابتی تنگاتنگ با فرانسه و امارات متحده عربی در این منطقه باشد.
در واقع تمایل ترکیه برای به چالش کشیدن منافع فرانسه در غرب آفریقا با واکنش آنکارا به کودتای اخیر در کشور مالی کاملا آشکار شد.
در حالی که فرانسه پس از کودتای 19 اوت 2020 در کشور مالی همچنان از ابراهیم بوباکار کیتا حمایت می کرد، ترکیه تلاش داشت با دولت انتقالی پس از کودتا ارتباط برقرار کند.
تلاش ترکیه برای ورود به بخش استخراج معادن نیجر در راستای به چالش کشیدن منافع فرانسه در این منطقه قابل بررسی و ارزیابی است. آنکارا همچنین سعی دارد با اقدامات مختلف، سلطه تجاری انرژی هسته ای فرانسه در منطقه غرب آفریقا را کاهش دهد.
این تقابل فرانسه و ترکیه در آفریقا، اوج تقابل استراتژیک دو کشور در این بخش از جهان محسوب می شود؛ ضمن اینکه همین تقابل چندی پیش در مورد لیبی نیز بین دو کشور کاملا مشهود بود.
این در حالی است که امارات متحده عربی نیز با نگرانی به افزایش نفوذ ترکیه در غرب آفریقا می نگرد. مرکز سیاستگزاری امارات که یک اتاق فکر مستقر در ابوظبی است، 24 اوت گذشته با انتشار گزارشی بشدت نسبت به حضور گسترده ترکیه در غرب آفریقا هشدار داد و نسبت به احتمال افزایش تنش در منطقه ابراز نگرانی کرد.
این مرکز کمک های بشردوستانه ترکیه به غرب آفریقا را حمایت مالی از تروریسم در منطقه غرب آفریقا توصیف کرد.
رسانه های همسو با امارات نیزهشدار دادند که ترکیه در صدد است با ایجاد پایگاه نظامی در نیجر، به دولت وفاق ملی مستقر در لیبی کمک کند.
به نظر می رسد غرب آفریقا همانند برخی نقاط حساس دیگر بتدریج به صحنه جدید رقابتهای ژئوپلتیک بین قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای تبدیل می شود و کشورهایی مانند ترکیه و امارات سعی دارند از این صحنه بازی دور نمانند. اینگونه رقابتها قطعا نمی تواند ثبات و امنیت را برای منطقه به ارمغان آورد و موجب تشدید تنش ها خواهد شد.
*س_برچسب‌ها_س*