سه‌شنبه 6 آذر 1403

تغییر بنیادین بازار جهانی گاز؟

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
تغییر بنیادین بازار جهانی گاز؟

پیش‌بینی‌شده تا سال‌2025، جریان گاز طبیعی صادراتی آمریکا از سراسر مکزیک به یک پایانه صادراتی بزرگ در اقیانوس آرام آغاز خواهد شد، امری که منعکس کننده چشم انداز بازار جهانی گاز بوده که با توجه به سلطه ایالات متحده بر بازار انرژی دگرگون شده‌است.

پیش‌بینی می‌شود در سال‌2025 میلادی، صنعت سوخت فسیلی ایالات متحده جایگاه مهمی را در عرضه گاز طبیعی به آسیا به‌دست خواهد آورد. مسیری که مستقیما از طریق مکزیک می‌گذرد.

به گزارش نیویورک تایمز، مسیر جدید می‌تواند زمان سفر به کشورهای آسیایی تشنه انرژی را از طریق لوله کشی گاز به پایانه کشتیرانی در ساحل اقیانوس آرام واقع در مکزیک و دورزدن کانال پاناما که در اثر ترافیک و خشکسالی رونق گذشته را ندارد، به نصف کاهش دهد.

ترمینال جدید گازی در مکزیک

این ترمینال نمادی از تغییر عظیمی است که در تجارت‌جهانی گاز در جریان است، تغییری که برای چندین دهه‌بر بازار سوخت‌های فسیلی در سراسر جهان تاثیر خواهد گذاشت و بدون‌شک، پیامدهایی نیز درخصوص مبارزه با تغییرات آب‌و‌هوایی خواهد داشت. رونق صنعت فرکینگ (‌شکاف لایه‌های نفتی) ایالات متحده، این کشور را به بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده گاز در جهان تبدیل کرد. در همان زمان، سایر کشورهای جهان شروع به استفاده بیشتر از گاز در نیروگاه‌ها، کارخانه ها و خانه های مسکونی کردند تا از سوخت‌های آلوده کننده محیط‌زیست مانند زغال‌سنگ و نفت دوری کنند. لازم به ذکر است، سطح تقاضای گاز طبیعی به‌ویژه در چین، هند و کشورهای آسیای جنوب شرقی که به‌سرعت در حال صنعتی‌شدن هستند، روبه‌رشد است.

در مکزیک، این اقدام در حال‌حاضر بر روی یک پایانه گاز، موسوم به Energa Costa Azul متمرکز است که در ابتدا برای ارسال گاز در جهت دیگر طراحی شده‌بود. این پایانه بیش از یک دهه‌است که گاز را از تانکرهای آسیایی تخلیه کرده و به کالیفرنیا و آریزونا ارسال می‌کند؛ گازی که البته با هدف تولید برق سوزانده می‌شود. فرکینگ همه‌چیز را تغییر داد. اکنون کاستاآزول که بین کوه های آگاو در باخای کالیفرنیا و اقیانوس آرام قرارگرفته‌است، در حال تبدیل‌شدن به یک مرکز صادراتی گاز تولیدی آمریکا به ارزش 2‌میلیارد دلار است. این اولین مورد توسعه در شبکه تاسیسات صادرات گاز است که در سواحل غربی مکزیک پایه ریزی شده‌است.

بازهم تاخیر در اجرای راهبرد آب و هوای پاک

افزایش تولید در ایالات متحده، به‌ویژه در حوضه پرمین در غرب تگزاس، همراه با اشتهای روزافزون جهان، این نگرانی را ایجاد‌کرده است که استفاده از گاز می‌تواند گذار جهانیان به منابع انرژی پاک تر (مانند انرژی خورشیدی یا بادی) را از گازهای گلخانه ای که باعث تغییرات آب‌وهوایی می‌شوند، به تاخیر بیندازد. چندی پیش، دولت بایدن روند تصویب راه‌اندازی پایانه های جدید صادراتی در ایالات متحده را متوقف کرد، این در حالی بود که کاهش اثرات گاز بر گرمایش جهانی، مدنظر دولتمردان آمریکایی قرار داشت. لازم به ذکر است تصمیم جدید ایالات متحده بر چندین طرح پیشنهادی از سوی مکزیک نیز تاثیر می‌گذارد. برخی از پایانه های این کشور از قبل نیز گاز آمریکا را صادر می‌کردند. Sempra، شرکت سازنده کاستا آزول، از اظهارنظر در این زمینه خودداری کرد. لازم به ذکر است کاستا آزول مدتی است تاییدیه های صادراتی را در اختیار داشته و مراحل احداث آن، تا حدود زیادی تکمیل شده‌است.

افق رشد جایگاه مکزیک در صادرات گاز

اگر هر پنج پایانه برنامه ریزی شده در مکزیک در نهایت با حجم پیشنهادی خود ساخته و شروع به فعالیت کنند، مکزیک به چهارمین صادرکننده بزرگ گاز در جهان تبدیل خواهد شد. هر ترمینال از نظر تئوری برای چندین دهه‌فعالیت خواهد کرد. این موضوع فعالان زیست‌محیطی را نه تنها در مورد تغییرات آب و هوایی، بلکه درخصوص نشت احتمالی خطوط لوله و افزایش ترافیک کشتیرانی در خلیج کالیفرنیا، نگران کرده‌است. خلیج کالیفرنیا تا حدی تنوع‌زیستی دارد که گاهی اوقات از آن به‌عنوان «آکواریوم جهان» نیز یاد می‌شود.

در همین ارتباط، فرناندو اوچوا؛ از مدیران یک سازمان غیرانتفاعی با تمرکز بر محیط‌زیست، اعلام کرد: «عملیات این دست پروژه‌های صادراتی نه تنها به‌معنای انتشار بالای کربن و متان است، بلکه متاسفانه به‌معنای صنعتی شدن یک اکوسیستم بکر است.»

جنبه اقتصادی انتخاب مکزیک

علاوه بر نزدیک‌تر‌بودن به میادین گازی تگزاس نسبت به کالیفرنیا، قوانین زیست‌محیطی کمتر سختگیرانه مکزیک و هزینه‌های ساخت ارزان‌تر، برخی از دلایلی است که تاسیس این پایانه های صادراتی به‌جای سواحل غربی ایالات متحده، در آنجا پیشنهاد می‌شود، اما تحلیلگران می‌گویند که این پایانه ها اساسا آمریکایی هستند و آنها عمدتا توسط شرکت‌های گاز ایالات متحده اداره می‌شوند.

در این رابطه، گرگور کلارک که در زمینه پروژه‌های انرژی در سراسر قاره آمریکا برای Global Energy Monitor تحقیق می‌کند، گفت: «هر گونه گسترش زیرساختی انرژی در مکزیک‌برابر با توسعه این صنعت در ایالات متحده است. ایالات متحده هفت پایانه صادراتی فعال و پنج پایانه دیگر در دست ساخت دارد که پیش‌بینی می‌شود حجم صادرات خود را تنها در عرض چهار سال‌آینده، به دو‌برابر برساند.» تا همین اواخر، نفتکش‌ها می‌توانستند نسبتا سریع از کانال پاناما عبور کنند و زمان سفر از پایانه های صادراتی خلیج‌مکزیک به آسیا معقول بود، اما خشکسالی در پاناما تعداد کشتی‌هایی که روزانه از کانال عبور می‌کنند را به‌شدت کاهش داده‌است.

گاز توسط فعالان صنعت سوخت‌های فسیلی به‌عنوان جایگزین تمیزتر از نفت یا زغال‌سنگ معرفی شده‌است، با این‌وجود اما مطالعات اخیر، سازگاری گاز با محیط‌زیست را زیر سوال برده است، به‌ویژه در شرایطی که گاز در مسافت های طولانی تر در سراسر جهان حمل شده و انرژی بیشتری مصروف کشتیرانی می‌شود. علاوه‌بر این، فرآیند مایع سازی گاز برای مناسب ساختن آن با هدف حمل‌ونقل، بسیار انرژی بر است.

دولت مکزیک در این رابطه، به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخ نداده و به‌طور علنی در مورد دستورالعمل جدید رئیس جمهور بایدن نیز اظهارنظری نکرده‌است. هر چند مقامات ایالتی و فدرال در مکزیک از پایانه های صادراتی پیشنهادی به‌عنوان ایجادکننده فرصت جدید شغلی یاد کرده اند، اما بحث در مورد حفاظت از محیط‌زیست در مبارزات قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور در ژوئن را چندان مورد‌توجه قرار ندادند. گفتنی است، نامزد پیشتاز یعنی کلودیا شینبام؛ شهردار سابق مکزیکوسیتی، یکی از فعالان شناخته شده محیط‌زیست است. پیش‌بینی سطح تقاضا برای گاز در آسیا در چند سال‌گذشته سرمایه‌گذاران را از سراسر جهان به خط ساحلی خلیج کالیفرنیا جذب کرده‌است. مدتی است پیشنهادات برای راه‌اندازی پایانه های صادراتی جدید زیادشده‌است. این در شرایطی است که حتی پیش از اینکه بیل ها به زمین برسند، قرارداد گازی که از آنها صادر می‌شود، برای تحویل تا ده ها سال‌آینده منعقد و نهایی شده‌است.

--> اخبار مرتبط