تقارن های شیرین نوروز و رمضان را تلخ نکنیم

پس از سی سال مردم مسلمان ایران دوباره از امسال شاهد تلاقی نوروز باستانی و بهار طبیعت با ماه مبارک رمضان و بهار دل ها هستند. پس از انقلاب نخستین بار در سال هفتاد شمسی این دیدار رخ داد. امسال این ملاقات در روز پایانی تعطیلات نوروز و سال آینده در دل آن خواهد بود و این دیدار و همنشینی شیرین تا چند سال ادامه خواهد داشت.

تقارن یاد شده طی گردش ایام، قرن ها ادامه داشته و برای ما ایرانیان که به قول بزرگان، اسلام را با آیین های باستانی مان مانند شیر و شکر به هم آمیخته ایم حلاوتی دو چندان داشته است.

با این حال چند سال پیش رو از جهت مهمی با همه تقارن های قرون گذشته تفاوت دارد و این تفاوت به تلاش های فراوانی مربوط است که از سال ها قبل برای ایجاد جدایی میان عناصر فرهنگی ما ایرانیان مسلمان آغاز شده.

عمده جامعه شناسان، زیست فرهنگی امروز ما ایرانیان معاصر را ترکیبی از فرهنگ باستانی، فرهنگ اسلامی و اقتضائات زندگی مدرن می دانند. ترکیبی که تا حد زیادی به صورت طبیعی در زندگی روزمره به هماهنگی با هم رسیده اند و هر تلاشی برای حذف یکی از این عناصر به شکست می انجامد. هر چند تلاش های برخی فرهنگ نشناسان سیاست پیشه، برای جدایی انداختن میان فرهنگ و آیین های باستانی ایرانیان با فرهنگ اسلامی، تاریخ نسبتا طولانی دارد و آنان بدون آنکه از تاریخ درس بگیرند همچنان با تمام توان در این راه به سودایی خام می کوشند، اما امکانات جدید ارتباطی، از شبکه های تلویزیونی ماهواره ای تا شبکه های اجتماعی در فضای مجازی در دو دهه گذشته آنان را به این صرافت انداخته که به تلاش های خود عمق و گستره بیشتری ببخشند و همین امر نیز هوشیاری و ظرافت بیشتری را در تصمیم گیریهای فرهنگی، عرصه تبلیغات رسمی و اظهارات وعاظ و مبلغان دینی می طلبد.

هر گونه سخن نسنجیده که حاکی از تقابل افکنی میان باورهای ریشه دار تایید شده باستانی و ارزش های دینی باشد بازی کردن در زمینی است که دیگران آن را هموار کرده اند. فرقی هم نمی کند که گویندگان این سخنان، خود درباره این اظهارات چه داوری دارند یا آن را تا چه حد خدمت به دین و نوعی «تکلیف» می شمارند.

از آنجا که سابقه نشان داده برخی مبلغان رسمی و چهره های فرهنگ دینی بنابر برخی آرای شخصی یا غلبه هیجان چندان توجهی به این حساسیت ها ندارند بجاست بزرگان و تصمیم گیران در نهادهای فرهنگی از همین ابتدای سال در این باره به فکر باشند و راه بهره برداری از دو قطبی های کاذب ایجاد شده از هر دو سوی این میدان را در داخل و خارج ببندند.