تقلب چالش صنعت بیمه است / انتقاد از قیمت‌گذاری دستوری در صنعت بیمه

در این نشست جمعی از فعالان و کارشناسانی که در زمینه بیمه ها فعالیت یا پژوهش کردند، حضور داشتند. فرشاد فاطمی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف، محمود اسعدی سامانی صاحب نظر مدیریت ریسک، حامد ولی پوری مدیرعامل ازکی، علی بنیادی نائینی معاون طرح و توسعه بیمه مرکزی ایران، حمیدرضا نورعلیزاده جانشین مدیرعامل در توسعه کسب و کار بیمه سامان و علی رهبری عضو هیات مدیره شرکت آفتاب خلیج در این پنل شرکت داشتند.

ورود دیرهنگام صنعت بیمه به عصر دیجیتال

در آغاز «فرشاد فاطمی» استاد دانشگاه و اقتصاددان که مدیریت این پنل را هم عهده‌دار بود درباره انتخاب عنوان «به ساحل نرسیدیم و خطر نزدیک است» گفت: «به نظر می رسد صنعت بیمه کمی دیرتر از سایر صنایع، مانند صنعت بانکی شروع کرده است. امیدوار هستیم که صحبت هایی از این دست موجب سرعت بخشی به ارتباط میان صنعت بیمه و دیجیتالی شدن نیز بشود.»

لزوم استفاده از هوش مصنوعی در صنعت بیمه

در اولین بخش از این پنل، «محمود اسعد سامانی» که صاحب نظر در زمینه مدیریت ریسک است درباره روندهای جهانی استفاده از داده و هوش مصنوعی در صنعت بیمه صحبت کرد. او اظهار کرد: «در مبحث قراردادهای بیمه می بینیم که بر اثر استفاده از تکنولوژی هایی مثل هوش مصنوعی، بررسی داده ها و... با تحولاتی روبرو شدیم. از ما انتظار می‌رود که به مشتری های خود بهترین خدمات را به صورت شخصی سازی شده برای هر فرد ارائه دهیم که استارتاپ های زیادی در این زمینه ایجاد شده است؛ در مجموع با آمدن این تکنولوژی‌ها، انقلابی در زمینه بیمه ایجاد شده است امیدواریم در کشور نیز شاهد چنین مسائلی باشیم.»

سرمایه‌گذاری 28 میلیارد دلاری در استارتاپ‌های بیمه طی دو سال

در ادامه فرشاد فاطمی به پلتفرم هایی که میان مصرف کنندگان و شرکت های ارائه دهنده بیمه ارتباط برقرار می کنند اشاره کرد و از «حامد ولی پوری» مدیرعامل شرکت ازکی برای بررسی داستان موفقیت و ناکامی پلتفرم های بیمه در ایران دعوت کرد.

ولی پوری در ابتدای صحبت‌های خود با اشاره به زنجیره ارزش صنعت بیمه گفت: زنجیره صنعت بیمه دارای سه حلقه اصلی است که می توان به ریسک، فروش و خسارت اشاره کرد. استارتاپ های بیمه دنیا ذیل این زنجیره ارزش خود را تعریف کردند و وقتی به موفقیت های این استارتاپ ها نگاه می کنیم می بینیم که موفقیت آنان به دو پارامتر مهم وابسته است. پارامتر اول بازاریست که آنان ارزش پیشنهادی خود را به آن ارائه می کنند. در مقیاس جهانی طی دو سال گذشته حدود 28 میلیارد دلار میان استارتاپ هایی که در مارکت هستند، سرمایه گذاری اتفاق افتاد. اگر همین روند در ایران اتفاق می‌افتاد باید در حدود 500 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌های بیمه‌ای صورت می‌گرفت اما در دو سال گذشته میزان سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های بیمه‌، صفر بوده است که جای تامل دارد.

این در حالی است که در سرمایه گذاری های جهانی که طی دو سال گذشته انجام شده، اتفاق جالبی افتاد. سال گذشته اغلب سرمایه گذاری در استارتاپ هایی صورت گرفت که بر حوزه فروش تمرکز داشتند، اما هر چه پیش رفتیم دیدیم استارتاپ هایی که در حوزه ریسک و خسارت فعالیت می کنند جذب سرمایه بیشتری انجام می دهند. به صورت میانگین در سال 2020، 22 درصد، سال 2021، 28 درصد و در سال 2022، 32 درصد سرمایه گذاری هایی که در صنعت بیمه اتفاق افتاد بر استارتاپ هایی بود که در حوزه هوش مصنوعی و آی تی فعالیت می کردند. اگر کمی بر این فرایند حساس باشیم می توانیم ببینیم که مسیر به کدام سمت پیش می رود.

احتمال تغییر در تمرکز ثروت

او ادامه داد: زمانی که انقلاب صنعتی اتفاق افتاد تمرکز ثروت از میان هند و چین، یعنی از شرق دنیا به غرب متمایل شد. احتمالا پس از به وجود آمدن هوش مصنوعی شاهد آن خواهیم بود که ارزش فکر کردن، تمرکز ثروت را در دنیا جابه جا کند. پیش از انقلاب صنعتی نیر تمرکز ثروت بر اساس زور بازو مشخص شده بود اما ترند ثروت جابه جا شد و حالا نیز امکان این تغییر وجود دارد.

مدیرعامل ازکی اظهار کرد: این تغییر را در صنعت بیمه نیز می بینیم. به عنوان مثال یک شرکت بیمه ای که محصول هوش مصنوعی خود را برای پایش سلامت ارائه کرد، ارزشش تقریبا دو برابر شد و جذب سرمایه قابل توجهی را هم انجام داد.

انتقاد از قیمت‌گذاری دستوری در صنعت بیمه

مدیرعامل ازکی با اشاره به اتفاقاتی که برای استارتاپ ها در مارکت ایران رخ خواهد داد این سوال را مطرح کرد که حوزه ریسک و خسارت چه جذابیتی برای شرکت های بیمه خواهد داشت؟ گفت: شرکت های بیمه به این دلیل می توانند در این حوزه سرمایه گذاری کنند که احتمالا قیمت گذاری بهتری داشته باشند و از بازار سهم بهتری بگیرند؛ در حالی که می بینیم تقریبا 60 درصد بازار ایران بیمه خودرو و به صورت ویژه به بیمه شخص ثالث اختصاص پیدا کرده است. نکته اینجاست که در این حوزه، دولت قیمت گذاری می کند و احتمالا شرکت های بیمه برایشان جذاب نیست که در حوزه ریسک سرمایه گذاری کنند. در این شرایط اگر شرکت های بیمه استقبال نکنند احتمالا استارتاپی هم در این زمینه شکل نخواهد گرفت. در حوزه خسارت اگر سرمایه گذاری بلند مدت ایجاد شود شرکت های بیمه می توانند میزان خسارت خود را میان 10 تا 12 درصد کاهش دهند. حالا اگر صنعت بیمه را در ایران نگاه کنیم احتمالا مدیران یک دوره کوتاه مدت مدیریت می کنند و زمانی که بخواهند نتیجه سرمایه گذاری خود را ببینند احتمالا دیگر مدیر نیستند. همین امر موجب کاهش جذابیت سرمایه گذاری می شود.

او در ادامه با بیان اینکه فروش بیمه نقطه تمرکز شرکت های بیمه در ایران است گفت: فروش موجب ایجاد نقدینگی می شود و در کشور های تورمی مثل ما دسترسی به منابع مالی بسیار جذاب تر است. به همین دلیل می بینیم که استارتاپ های بیمه در ایران اغلب در حوزه فروش سرمایه گذاری می کنند.

دلایل عدم رشد مناسب استارتاپ‌های بیمه در ایران

ولی پوری ادامه داد: اگر استارتاپ های فروش را هم نگاه کنیم می بینیم به میزان دلخواه رشد نکردند. اتفاقاتی که در صنعت هواپیما، توریسم و... رخ داده را در صنعت بیمه نمی بینیم. به نظر من سه دلیل اصلی موجب عدم رشد استارتاپ های فروش صنعت بیمه شدند. دلیل اول آن مالیات صنعت بیمه است. به طور کلی ترند رشد استارتاپ های بیمه ای پرتکاپو نبوده است. دلیل سرمایه گذاری ناچیزی است که بر استارتاپ های بیمه ای صورت می گیرد و موضوع دیگر محدودیت های رگولاتوری است که از دلایل مهم عقب ماندگی اینشورتک در ایران است. رگولاتور تقریبا مانند هیات مدیره ها رفتار می کند و این بیش از شرح وظایف آن است.

مدیرعامل ازکی در پایان به وضعیت بازار اینشورتک ها در ایران اشاره کرده و گفت: سهم بازار استارتاپ های صنعت بیمه در ایران دو تا سه درصد است این در حالی است که این عدد در کشوری مانند ترکیه 10 تا 15 درصد است.

تقلب، چالش صنعت بیمه

در پایان این پنل، علی بنیادی نائینی معاون طرح و توسعه بیمه مرکزی ایران صحبت کرد. او با اشاره به تعدد اپلیکیشن های موبایل و اشاره به اپلیکیشن های بیمه ای موبایل اظهار کرد: در دنیا سه نهاد برای تامین مالی داریم. بازار بدهی تجلی آن در بانک، بازار سرمایه با تجلی اش در بورس و بازار بیمه تجلی اش در بیمه است. او با بیان اینکه در کشور ما بانک ها بیمه داری و در دنیا بیمه ها بانک داری می کنند گفت: بیمه یک صنعت دیتا محور است و یکی از بزرگترین آسیب هایی که بیمه را اذیت می کند تقلب است. واقعا در بیمه تقلب زیاد است. کارخانه ای انبار خود را بیمه می کند و خسارت می گیرد، هر سال نزد یک بیمه گر می رود، چون اساسا جریان اطلاعات متصل نبوده است. معاون طرح و توسعه بیمه مرکزی ایران با بیان اینکه یکسری اصول اساسی در تحول دیجیتال را باید در صنعت بیمه جاری شود گفت: بنابراین تحول دیجیتال در صنعت بیمه مدل و الگو دارد. ما فناوری ها را به شکل متوازن در صنعت بیمه نمی‌بینیم. مثلا تا بحث فناوری به میان می آید ذهن ما به سمت آی تی حرکت می کند در حالی که حکمرانی داده مسائل مختلفی را دارد که هوش مصنوعی و.. را شامل می شود.