تلفن‌همراه و فجازی؛ چاقوی دولبه برای کودکان / حملات سایبری به کودکان ادامه دارد!

اگر هرساله آمار‌های پلیس از آسیب کودکان در فصای مجازی و استفاده از تلفن همراه را ببینید متوجه می‌شوید که همین یک موبایل و سیم کارت چقدر می‌تواند مخرب باشد! فضای مجازی یکی از آن بستر‌هایی است که علاوه بر مزیت‌هایی که دارد، معایبی هم همراه خود همیشه داشته که عدم رعایت کردن برخی نکات، عواقب جبران ناپذیری را برای یک فرد رقم زده است، متاسفانه یکی از اقشاری که از بستر فجازی بسیار دچار آسیب می‌شود؛ قشر کودک است چرا؟ در حال حاضر چندین سال است که تعداد بسیار زیادی از خانواده‌ها خرید تلفن همراه و سرگرم کردن کودک خودشان را با این دستگاه برایشان عادت شده و در برخی موارد دیده می‌شود که تلفن‌های گران قیمت و به قول امروزی ها، لاکچری برای کودکان خود خریداری می‌کنند؛ طبیعتا چنان اقدامی برای فرد مقابل وابستگی به همراه دارد! وقتی صحبت از اعتیاد می‌شود، بلافاصله اذهان به سمت سیگار، مواد مخدر و انواع روان‌گردان و... می‌رود، اما در اغلب جوامع امروزی، اعتیادی به نام اعتیاد به استفاده از فضای مجازی و تلفن همراه نیز شایع شده است. البته این نکته را هم باید گفت که چندین سال پیش با توجه به حضور کرونا، استفاده از تلفن همراه برای کودکان اکثر خانواه‌ها عادی شد و هنوز که هنوزه این ابزار به دست آنهاست و همچون عضوی از بدنشان در همه جا کنار کودک حضور دارد!

همچنین از نظر بسیاری از کارشناسان، گسترش فضای مجازی در حوزه روابط فرزندان و والدین تغییراتی ایجاد کرده که از جمله آن می‌توان به کاهش نقش خانواده به عنوان مرجع، کاهش ارتباط والدین با فرزند، شکاف نسلی به دلیل رشد تکنولوژی، از بین رفتن حریم بین فرزندان و والدین و ایستادن در برابر یکی از والدین یا هر دو اشاره کرد. متاسقانه شواهد حاکی از آن است که خانواده‌ها با هم رقابت می‌کنند و برای خرید یک موبایل گران قیمت حتی برخی اموال ریز خود را می‌فروشند تا فرزندشان در این حوزه عقب نباشد، اما نمی‌دانند که استفاده زیاد یک کودک از این تلفن همراه چقدر می‌تواند برای او مضر باشد و آسیب‌های جدی جسمی و روانی به کودک وارد کند! در این تلفن‌های همراه طبیعتا سیم کارت‌هایی قرار می‌گیرد که شاید در نگاه اول عادی باشد، اما ارتباط گرفتن کودک با آن و استفاده نامناسب و شاید از روی ناآگاهی برای خود و خانواده اش جبران ناپذیر باشد!

آمار‌ها نشان می‌دهد که کودکان با توجه به جذابیت فضای مجازی وارد کردن شماره سیم کارت خودشان در شبکه‌های اجتماعی، وارد برنامه‌هایی می‌شوند که برایشان جذاب است، اما در واقعیت به ذهن و روان کودکان آسیب جدی وارد می‌کند، بررسی‌ها نشان می‌دهد که هر چه جلوتر می‌رویم، شاهد روند افزایشی رفتار‌های خارج از چارچوب اخلاقی و انواع فحاشی‌ها در فضای نامحدود اینترنت هستیم. همین فضا‌های مجازی غیرقابل کنترل باعث شده به تصویرکشیدن رفتار‌های زشت می‌شود. این رفتار‌ها رفته رفته عادی و به قول روانشناسان سبب «خوگیری» افراد می‌شوند. این اتفاق، مخرب‌ترین تاثیر فضای مجازی بر اخلاق کودک است.

سرهنگ گودرزی رئیس پلیس فتا پایتخت درباره این موضوع به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت که سیم کارت‌هایی مخصوص استفاده کودکان و نوجوانان وجود دارد که می‌توانند تا حدود بسیار زیادی استفاده از فضای مجازی را برای آن‌ها محدود و مدیریت نماید، ولی باز هم پاسخگوی نیاز نیست وبهترین راهکار موجود این است که والدین بچه‌ها را همراهی نمایند. البته در این راه نرم افزار‌هایی هم هستند که می‌توانند در این خصوص به والدین کمک نمایند. با استفاده از کد دستوری *456 #، سیمکارت والدین به سیمکارتی که دارای محدودیت‌هایی برای کودکان تبدیل می‌شود؛ اما نکته‌ای که وجود دارد این است که باید در نظر گرفت وقتی سیمکارت خودمان را برای او فعال می‌کنیم ممکن است کانتکت‌های ما با او ارتباط بگیرند و آن‌ها نمی‌دانند که طرف حسابشان یک بچه است و ممکن است مزاحمت‌های اینترنتی را ایجاد نمایند که اینگونه مزاحمت‌ها را ما داشته ایم. حتما سیمکارت کودکان را تهیه نمایید چرا که این سیمکارت‌ها محدودیت‌های خاصی دارند و می‌تواند یک اقدام پیشگیرانه مناسبی باشد هرچند کافی نیست، ولی لازم است و بهتر است که این سیمکارت وجود داشته باشد.

سرهنگ گودرزی افزود: راه‌های فنی بسیاری وجود دارد که ما می‌توانیم محدودیت‌هایی را ایجاد کنیم و نظارت بهتری بر رفتارفرزند خود در فضای مجازی داشته باشیم چرا که ما بر اساس پرونده‌هایی صحبت می‌کنیم که روزانه در پلیس فتا با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنیم که اولین راه آن نزدیک شدن والدین به فرزندان است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی شاهد این هستیم که خیلی از والدین که هر دو کارمند هستند و می‌خواهند بچه را سرگرم نمایند یک گوشی هوشمند در اختیار او قرار داده اند. برخی فکر می‌کنند کسی که می‌خواهد یک حمله سایبری انجام دهد و تهدید به انتشار و یا هر نوع جرم سایبری را رقم بزند و علیه یک کودک آنرا انجام دهد حتما یک شکل و شمایل خاصی دارد، ولی اصلا اینطور نیست و در پلتفرم‌های داخلی و خارجی می‌بینیم که همه چیز با یک سلام و با یک استیکر شروع می‌شود؛ بسیاری از جرایمی که علیه کودکان اتفاق می‌افتد به دلیل حرفه‌ای بودن مجرم نیست بلکه بدلیل ناآگاهی کاربران و عدم اطلاعات ناکافی آنان می‌باشد.

با توجه به این نکات، لازم است که خانواده ها این موضوع را جدی‌تر بگیرند و فکر نکنند با گرفتن یک موبایل و اجازه استفاده از فضای مجازی را دادن به کودک خود محبت کردند، خیر! اینطور نیست... بهتر است کمی دیدمان را عوض کنیم دقیق بدانیم که آینده یک کودک و ذهن و روانش قرار است با چه چیزی درگیر شود! ارزیابی جوانب مثبت و منفی آزادی دیجیتالی به فرزندان و تعیین مرز‌های این آزادی همیشه باید برای خانواده‌ها مسأله مهمی محسوب شود.