تهران امروز لرزید، جایی‌که 3 میلیون ایرانی و اتباع زندگی می‌کنند / اعلام هشدار به پایتخت توسط زمین‌لرزه‌های تاریخی

فرهاد طالبیان: دو زمین‌لرزه با بزرگای 3.3 و 3 در چرمشهر در جنوب استان تهران رخ داد، مهدی زارع، کارشناس زلزله دراین‌باره به خبرآنلاین می‌گوید: «این زلزله‌های کوچک حدود 20 کیلومتری جنوب غرب ورامین در مرز استان‌های تهران و قم و در شمال رد گسل کوشک نصر ثبت شدند. این پهنه حدود 80 کیلومتری جنوب تهران است. سامانه‌های گسله در این پهنه فشاری با مولفه‌های امتداد لغز هستند. دو راستای شمالغرب - جنوب - شرقی و شرقی غربی در این پهنه به هم می رسند. زلزله‌های 22 و 23 مرداد 94 در محدوده جواد آباد ورامین نیز با وجود بزرگای 4.1 که زلزله کوچکی است ولی نزدیکی کانون به تهران (64 کیلومتری جنوب شرق تهران در زلزله های تابستان 1394)، و قرار داشتن کانون زلزله در منطقه ورامین مورد توجه قرار گرفت.»

او بیان می‌کند: «تشکیل یک خوشه لرزه‌ای cluster در پهنه جنوبی گسل پیشوا و در شمال رد گسل کوشک نصرت در این ناحیه حائز اهمیت است. جمعیت محدوده شهرستان ورامین حدود 600 هزار نفر و ساکنان افغان در این محدوده حدود 500 هزار نفر در محدوده ورامین و پیشوا، و وجود حدود 2 میلیون جمعیت چهار شهرستان ورامین، قرچک، پیشوا و پاکدشت زندگی می‌کنند حدود یک میلیون نفر برآورد می‌شود. زلزله‌ای با بزرگای حداکثر توان لرزه زایی گسل پیشوا (حدود 6 تا 6.5) در همان محدوده کانونی رخداد شامگاه پنج شنبه 22 مرداد 94 می‌توان موجب آسیبی گسترده شود. ضمنا به توان لرزه زایی گسل‌های دیگر در همین محدوده مانند گسل‌های ایوانکی، قرچک و کهریزک نیز توجه نمود.»

این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: «در اسفند 1403 جمعیت استان تهران حدود 14.4 میلیون نفر و جمعیت اتباع بیگانه دست کم حدود 500 تا750 هزار نفر تخمین زده می‌شود. از این جمعیت استانی حدود 2 میلیون نفر در شهرهای جنوب و جنوب شرقی استان تهران ساکنند. اگر جمعیت اتباع را هم بیافزاییم به جمعیتی حدود 2 میلیون و 750 هزار نفری در شهرستان‌های جنوب و جنوب شرقی استان تهران می‌رسیم. توجه به رخدادهای تاریخی و داده‌های مطالعات دیرینه لرزه شناسی و باستان شناسی می‌تواند به شناخت بهتر خطر زلزله کمک فراوان کند. گسل‌های کوشک نصرت، رباط کریم و گسل پیشوا ورامین از روندهای مهم این منطقه در جنوب تهران هستند. تراکم جمعیت این منطقه و معرضیت بالا برای رخداد زمینلرزه‌های شدید نشان از ریسک بالای منطقه جنوب - جنوب شرق استان تهران است.»

زارع می‌گوید: «گسل پیشوا با رخداد زمین‌لرزه 1384 میلادی در ورامین و ری در پایان دوره ایلخانی شناخته می‌شود. گسل پیشوا اکنون از محدوده شهری ورامین (از حدود یک کیلومتری مسجد جامع تاریخی ورامین) عبور می‌کند (و موجب اولین تخریب این مسجد در زلزله تاریخی 1384 میلادی شده است، که در محدوده 1400 -1420 میلادی در دوره شاهرخ شاه تیموری مسجد بازسازی شده است. ضمنا منطقه با فرونشست زمین در مخروط افکنه رودخانه جاجرود در محدوده ورامین نیز مواجه است که با بر هم زدن ریتم تنش‌ها در تحریک گسل‌ها برای رخداد زلزله‌های کوچک موثراست.»

233233