سه‌شنبه 6 آذر 1403

توصیه‌نامه فرهنگی روز طبیعت منتشر شد

خبرگزاری ایسنا مشاهده در مرجع
توصیه‌نامه فرهنگی روز طبیعت منتشر شد

توصیه‌نامه فرهنگی روز ملی طبیعت در راستای تمدن‌سازی نوین اسلامی توسط شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی منتشر شد.

در این توصیه‌نامه که توسط شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی منتشر شده آمده است:

حفظ و پاسداشت محیط زیست شعاری روشنفکرانه و مقلدانه نیست که در روزگار پسامدرن ظهور کرده باشد بلکه محوری است در حیات انسان که از آغاز آفرینش تکلیفی انسان‌مدارانه، عدالت‌محورانه و - با اتکاء به مکتب جهان شمول اسلام - مؤمنانه بر دوش وی نهاده است. نام‌گذاری هوشمندانه یکی از آیین‌های کهن کشور به نام «سیزده به در» به عنوان «روز ملی طبیعت» بیانگر درک اهمیت این محور در ساختار تمدن نوین اسلامی است که بازنگری در آداب و سنت‌های متعلق به این آیین به منظور هم‌آهنگی کارکردهای آن با این ساختار بنیان تدوین این توصیه‌نامه قرار گرفته و در سه شعار زیر گردآوری شده است.

1. سبز مثل سبزه گره خورده مثل خانواده

یکی از آداب این روز، گره زدن سبزه و سپردن آن به دامان طبیعت است که در متون تاریخی، فلسفه آن گره‌زدن زندگی با طبیعت برای سبز ماندن شاخ و برگ‌های حیات، عنوان شده است. رکن آغازین حیات هر انسانی، خانواده است که از دریچه آن، جهان را می‌شناسد. خانواده سالم، با تقوا و فرهنگ مدار، بنیانی است که پایداری آن می‌تواند اجتماع بشری را به سوی جهانی سبز رهنمون شود. این نهاد بنیادین که در کلام رهبری و در محور تمدن نوین اسلامی قرار دارد خود یکی از جلوه‌های نمود سیزده به در بوده است. روزی که در آن، خانواده در کنار هم، خانه را به مقصد دره و دشت ترک کرده و تمام روز را کنار هم می‌گذارنده‌اند.

2. شاداب مثل شکوفه، با نشاط مثل اجتماع

از سیزده به در در متون و اسناد تاریخی با پیشوند «جشن»، «فرخنده روز» و نظیر آن یاد شده است و آن را به جشن درخشش فرشته باران، سپاس از آفرینشگر طبیعت و آرزوی دسته جمعی برای سالی سرشار از خیر و برکت توصیف کرده‌اند. از دیرباز مردم در تمام مناطق تحت پوشش حوزه نوروز بر این بوده‌اند که این روز را در دامان طبیعت جشن بگیرند و با پختن خوراک‌های گوناگون و پخش آن در میان مردم، شادمانی خود را با همه تسهیم کنند. در کلام رهبری بر نشاط اجتماعی و زندگی شادمانه نیز تاکید بسیاری شده است تا آنجا که در وصف زندگی شادمانه پیامبر اکرم (ص) نیز این نکته را ذکر کرده‌اند که «محیط زندگی پیغمبر محیط شادی هم بود. با افراد شوخی می‌کرد. مسابقه می‌گذاشت و خودش هم شرکت می‌کرد. در جمع مردم همیشه بشاش بود. هموم و غم‌های خود را در چهره خودش جلو مردم آشکار نمی‌کرد»

3. بشیر مثل باران، خیرافشان مثل آمر

گرچه خط مشی این توصیه‌نامه، بازنگری در آداب و رسوم و تلفیق کارکردهای این روز با محورهای ساختاری تمدن نوین اسلامی بوده است، اما آن چه بر بلندای نام این روز می‌درخشد، کلیدواژه طبیعت است که فلسفه بنیادی جشن سیزده به در بر ابعاد آن استوار است. سپاس از آفرینشگر باران و بهار، خروج از خانه برای تماشای سبز گونگی، اصرار بر گذر از رودخانه‌ها و جویبارها و... و فرخنده دانستن روز پیروزی باران بر آن چه در افسانه‌های کهن «آپوش» یا دیو خشکسالی نام داشته است؛ همگی مؤید این نکته‌اند و نام‌گذاری این روز در تقویم ایران اسلامی نیز بر این مبنا صورت گرفته است.

از سوی دیگر آرمان «پاسداشت محیط زیست» تکلیفی است که در آیات و منابع دینی نیز بر آن توصیه فراوانی شده و از تمام آن چه امروزه به نام محیط زیست می‌شناسیم، تحت عنوان آیات خداوند نام برده شده است. از آیه‌ای که در صدر این توصیه‌نامه آمده است و زمین - و امکانات آن - را یک حق همگانی در طول دوران‌ها و در پهنه جغرافیا می‌داند تا آیاتی که هر آن چه در تعریف واژه محیط زیست آمده است را مسخر و رام انسان می‌داند. سپس آبادانی زمین را تکلیفی بر دوش انسان می‌شمارد و کار را تا آنجا می‌رساند که زیاده‌جویی از امکانات مسخر شده را بازماندن از سیر تکاملی در مسیر سعادت دنیا و آخرت می‌شمارد و تخریب و نابودی محیط زیست را نهی می‌کند و اهمال گران در پاسداشت آن را در زمره کسانی می‌گذارد که خداوند آن‌ها را دوست ندارد.

انتهای پیام